Baby Bag

ბავშვების გასაგონად არ თქვათ, რომ უიღბლო ხართ და არასდროს არაფერში გიმართლებთ - როგორ ვასწავლოთ შვილს პოზიტიურად აზროვნება

ბავშვების გასაგონად არ თქვათ, რომ უიღბლო ხართ და არასდროს არაფერში გიმართლებთ - როგორ ვასწავლოთ შვილს პოზიტიურად აზროვნება

ოპტიმისტ ადამიანებს ცხოვრებისეულ გამოწვევებთან გამკლავება უადვილდებათ. ისინი ყველაფერს ნათელ ფერებში ხედავენ და პრობლემების წინაშე ქედს არასდროს იხრიან. ბავშვს სამყაროს ოპტიმისტური აღქმა ადრეული ასაკიდანვე უნდა განუვითაროთ, რათა მან ძლიერ და გამბედავ პიროვნებად ჩამოყალიბება შეძლოს. ჩვენს სტატიაში საინტერესო მეთოდებს შემოგთავაზებთ, რომელთა დახმარებით თქვენს შვილს პოზიტიურად აზროვნებას მარტივად ასწავლით.


ბავშვების თანდასწრებით ნუ იწუწუნებთ

თუ ბავშვები მშობლებისგან პესიმისტურ ფრაზებს ხშირად ისმენენ, ისინი ნეგატიურ აზროვნებას ეჩვევიან. როდესაც შვილებთან ერთად საცობში მოხვდებით, წუწუნს ნუ დაიწყებთ. ბავშვების გასაგონად არ თქვათ, რომ სახლამდე ვერასდროს მიაღწევთ, რომ უიღბლო ხართ და არასდროს არაფერში გიმართლებთ. თუ სამსახურში საქმე ცუდად მიგდით, თქვენი შვილების თანდასწრებით ამაზე ხმამაღლა საუბარს არ გირჩევთ. ბავშვები უფროსების ნათქვამ თითოეულ სიტყვას ისრუტავენ. თუ თქვენ გამუდმებით ნეგატივზე ორიენტირდებით, მომავალში თქვენი შვილებიც ასევე მოიქცევიან. ყოველთვის ისაუბრეთ თქვენს წარმატებებზე, იყავით მაქსიმალურად პოზიტიური და თქვენს შვილებს მომავლის იმედი ჩაუნერგეთ.

ყოველთვის გქონდეთ განსაკუთრებული მოლოდინები

ბავშვებს გამუდმებით მიეცით დავალებები. მათ ასაკს მნიშვნელობა არ აქვს. სანამ ბაღში მიიყვანდეთ, თქვენს შვილს უკვე ბევრი რამ უნდა ასწავლოთ. შეგიძლიათ მას საკუთარი საწოლის მოწესრიგება, კბილების გახეხვა და ხელ-პირის დაბანა დაავალოთ. ბავშვი უნდა დაარწმუნოთ, რომ მას ამის გაკეთება შეუძლია. თქვენს შვილს ოპტიმიზმს სხვაგვარად ვერ ჩაუნერგავთ. ის საკუთარ შესაძლებლობებში თავად უნდა დარწმუნდეს. ყოველთვის გქონდეთ განსაკუთრებული მოლოდინები. მიეცით მას საშუალება დაგიმტკიცოთ, თუ რა შეუძლია. აუცილებლად შეაქეთ თქვენი შვილი, როდესაც დაინახავთ, თუ როგორ ასრულებს მიცემულ დავალებებს.

ასწავლეთ ბავშვს რისკზე წასვლა

მშობლები შვილების ჯანმრთელობას და ფსიქიკას ძალიან უფრთხილდებიან. როდესაც პატარებს ველოსიპედით გასეირნების ან ციგურებით სრიალის სურვილი აქვთ, მშობლებს შვილების გამოუცდელობა აშინებთ და შესაძლოა, მათ ამის გამო გარკვეული შეზღუდვები დაუწესონ, რაც დაუშვებელია. ბავშვები, რომლებსაც მშობლები გამოუცდელობის გამო ზღუდავენ, როგორც წესი, გაუბედავ და არათავდაჯერებულ პიროვნებებად ყალიბდებიან. ბავშვს სიახლეებისადმი გახსნილობის უფლება უნდა მისცეთ. ნუ გაჰყვებით მას სასკოლო ექსკურსიებზე, ნება დართეთ ციგურებით დამოუკიდებლად ისრიალოს, გამოსცადოს ყველაფერი, რაც აინტერესებს (ცხადია, ასაკის შესაფერისი აქტივობები იგულისხმება).

მიეცით ბავშვს საშუალება საკუთარი პრობლემები დამოუკიდებლად მოაგვაროს

თუ თქვენი შვილი გეტყვით, რომ მას სკოლაში დასცინიან ან შეურაცხყოფას აყენებენ, შესაძლოა, რისხვა ვერ დაიოკოთ და მჩაგვრელი ბავშვების მშობლებთან აგრესიული სატელეფონო ზარი განახორციელოთ, ან სკოლაში მიხვიდეთ და ყველას თავისი ადგილი მიუჩინოთ. გირჩევთ, მსგავსი ქცევისგან თავი შეიკავოთ და თქვენს შვილს საკუთარი თავის დაცვა ასწავლოთ. უთხარით მას, როგორ მოიქცეს, როდესაც მის დაჩაგვრას ცდილობენ, დაეხმარეთ თქვენს შვილს მეტი სიმამაცისა და გამბედაობის გამოჩენაში. როდესაც ის თავისი პრობლემის დამოუკიდებლად მოგვარებას ისწავლის, მისი თავდაჯერება ერთიორად მოიმატებს.

ბავშვი ხშირად გაამხნევეთ

თუ თქვენი შვილი ამტკიცებს, რომ მას მათემატიკის სწავლის უნარი არ აქვს ან ხატვის ნიჭი არ გააჩნია, მის გულგატეხილობას უყურადღებოდ ნუ დატოვებთ. უთხარით, რომ მათემატიკა გარკვეულ ეტაპზე საკმაოდ რთული ასათვისებელია, მაგრამ დროთა განმავლობაში მისი სწავლა მარტივდება, ხოლო ხატვა ყველა ადამიანს შეუძლია, თუ ამის სურვილი აქვს. გაახსენეთ თქვენს შვილს დაბრკოლებები, რომელთა გადალახვა მან წარმატებით შეძლო და უთხარით, რომ თქვენ მის შესაძლებლობებში აბსოლუტურად დარწმუნებული ხართ.

ბავშვს მოვლენების რეალისტური აღქმა ასწავლეთ


თუ საცხოვრებლად სხვა ქალაქში გადახვედით და თქვენი შვილი მეგობრების დანაკლისს განიცდის, მას არარეალურ მოლოდინებს ნუ შეუქმნით. ნუ ეტყვით ბავშვს, რომ ის ძალიან მალე უამრავ მეგობარს შეიძენს და მისით ყველა აღფრთოვანდება. თუ თქვენს შვილს ცრუ დაპირებებით ხშირად დააიმედებთ, ის თქვენს ნათქვამ სიტყვას აღარ დაიჯერებს. უმჯობესია, ბავშვს მოვლენების რეალისტური აღქმა ასწავლოთ. უთხარით თქვენს შვილს, რომ ახალ გარემოსთან ადაპტაცია საკმაოდ რთულია, მაგრამ ნელ-ნელა ის მეგობრების შეძენას აუცილებლად შეძლებს. მართალია, ყველასთან კარგი ურთიერთობის ჩამოყალიბება გაუჭირდება, მაგრამ მარტო ნამდვილად არ დარჩება. როდესაც თქვენი შვილი დაინახავს, რომ თქვენი ნათქვამი ყველა სიტყვა საბოლოოდ სიმართლე აღმოჩნდა, ის სამყაროს რეალისტური თვალით შეხედავს და სამომავლოდ იმედგაცრუებებისგან დაზღვეული იქნება. ოპტიმისტი ადამიანები ილუზიებით არ იკვებებიან, ისინი მოვლენებს ყოველთვის სწორად და ობიექტურად აფასებენ, რის გამოც პრობლემებთან გამკლავება უადვილდებათ.

მომზადებულია parents.com-ის მიერ
თარგმნა ია ნაროუშვილმა

შეიძლება დაინტერესდეთ

ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება

ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება
ბავშვებში ყურადღების კონცენტრაციის პრობლემაზე და მათი გადაჭრის ხერხებზე ​MomsEdu​.ge-ს ესაუბრა განათლების ფსიქოლოგი ბაია კუბლაშვილი.
​- რაში ვლინდება ყურადღების კონცენტრაციის უნარი?
სანამ უშუალოდ ყურადღების კონცენტრირებაზე ვისაუბრებთ, ვფიქრობ, მნიშვნელოვანია, ზოგადად განვმარტოთ რა არის ყურადღება. ეს არის ერთ-ერთი კოგნიტური უნარი, რომლის საშუალებითაც ყოველდღიურად ძალიან ბევრ სხვადასხვა აქტივობას ვასრულებთ. გარესამყაროში მიმდინარე მოვლენებს ყურადღება შეიძლება მივაქციოთ უნებლიეთ. მაგალითად, დიდი ალბათობით, ქუჩაში სეირნობისას ზედმეტად განათებული სარეკლამო ბანერი ჩვენი მიზნის მიუხედავად მიიქცევს ყურადღებას. მეორე შემთხვევაში ადამიანი მიზანმიმართულად ახორციელებს გარკვეული მიმართულებით ყურადღების მიპყრობას. სწორედ ყურადღების ეს უკანასკნელი ფორმა სჭირდება მოსწავლეს იმისათვის, რომ ჩაერთოს სწავლა-სწავლების პროცესში. როდესაც მასწავლებელი ან მშობელი ბავშვს აძლევს ინსტრუქციას, ისმენს ჩვენს საუბარს, თამაშობს, კითხულობს, წერს და ა.შ. ყველა ამ მოქმედებაში ყურადღება მნიშვნელოვან როლს თამაშობს. სწორედ ყურადღების ერთ-ერთი მახასიათებელია კონცენტრაცია, რაც ვლინდება რაიმე აქტივაზე ყურადღების ფოკუსირებით იმდენი ხნით, რამდენიც საჭიროა მისი წარმატებულად შესრულებისათვის.
- რა სირთულეები შეიძლება არსებობობდეს ყურადღების კონცენტრირების კუთხით?
- როგორც აღვნიშნე, თუ ბავშვი კონცენტრირებულია კონკრეტულ მოქმედებაზე მანამ, სანამ ის არ დაასრულებს მის შესრულებას, ამ შემთხვევაში სირთულეები სახეზე არ გვაქვს. მაგრამ თუ ბავშვი არ ასრულებს დაწყებულ მოქმედებას/აქტივობას ბოლომდე, წყვეტს მას პროცესში, ან შესრულებისას ხშირად ჩერდება, აკვირდება გარემოში სხვა საგნებს, სვამს თემასთან დაუკაშირებელ კითხვებს და სხვა, ამ შემთხვევაში შეგვიძლია ვთქვათ, რომ მას უჭირს ყურადღების კონცენტრირება. მაგალითად, როდესაც თქვენი შვილი ასრულებს რაიმე აქტივობას, შესაძლოა ეს იყოს გაფერადება ან ხატვა, დააკვირდით, ახერხებს თუ არა, დაიწყოს ეს პროცესი, კონცენტრირებული იყო იმაზე, რაშიც კონკრეტულ მომენტშია ჩართული და მიყვეს მას ბოლომდე. თუ ბავშვს აქვს ყურადღების კონცენტრაციის სირთულეები, მას გაუჭირდება აქტივობის დასრულება, მარტივად რომ ვთქვათ, გაეფანტება ყურადღება და შესაძლოა დაწყებული საქმიანობა ბოლომდე არ დაასრულოს.
- რამდენად უკავშირდება ყურადღების კონცენტრირების სირთულეები სასწავლო პროცესის ეკრანთან გადანაცვლებას?
- როგორც ჩემს მოყვანილ მაგალითებში ჩანს, ყურადღების კონცენტრაციის სირთულეები პირდაპირპროპორციულად არაა დაკავშირებული დისტანციური სწავლა-სწავლების პროცესთან, რადგან ის ყოველდღიური, ეკრანს მიღმა არსებული აქტივობების შესრულების დროსაც შეიძლება გამოვლინდეს. თუმცა ამ შემთხვევში შესაძლოა, უფრო მკვეთრად იჩინოს თავი სირთულეებმა, რადგან ეკრანი არის დამატებითი ბარიერი მასწავლებელსა და მოსწავლეს შორის, რომლის არსებობის შემთხვევაში მასწავლებელმა შეიძლება, ისე ეფექტიანად ვერ დაამყაროს კომუნიკაცია მოსწავლესთან, როგორც ამას იზამდა საკლასო ოთახში. ასევე შესაძლოა მასწავლებელმა ვირტუალურად მიმდინარე პროცესის გამო ვერ შეამჩნიოს, რამდენად ჩართულია მოსწავლე დავალების შესრულების პროცესში და ა.შ. ამ კუთხით, თუ მოსწავლეს აქვს ყურადღების კონცენტრირების სირთულეები, რეკომენდებულია ის გაკვეთილს დაესწროს მხარდამჭერ უფროსთან ერთად.
- რა ტიპის აქტივობების განხორციელება დაეხმარება მშობლებს, ხელი შეუწყონ ბავშვებში ყურადღების კონცენტრირების უნარის განვითარებას?

- აღსანიშნავია, რომ ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება. პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია, როდესაც ბავშვს მივმართავთ და ვესაუბრებით დავამყაროთ მასთან პირისპირი კომუნიკაცია, მივმართოთ სახელით, დავამყაროთ თვალით კონტაქტი, შესაძლოა შევეხოთ მხარზე და ა.შ. გარდა ამისა, ძალიან მნიშვნელოვანია გარემოში, სადაც ბავშვს უწევს მეცადინეობა ან რაიმე გარკვეულ ძალისხმევასთან დაკავშირებული აქტივობის შესრულება, მაქსიმალურად შევამციროთ ფონური ხმაური, რაც შესაძლოა მისი ყურადღების გაფანტვის ერთ-ერთი მიზეზი ყოფილიყო. მნიშვნელოვანია სწორად მოვაწყოთ ფიზიკური სივრცე, სადაც ბავშვი ასრულებს აქტივობებს, ეს უნდა იყოს კარგად განათებული და არა ზედმეტად გადატვირთული სამუშაო გარემო. გამორთეთ ტელევიზორი, როდესაც ბავშვი მეცადინეობს, წიგნებს კითხულობს და ეცადეთ, მის სამუშაო გარემოში იყოს სიწყნარე. მშობლებმა ყურადღების კონცენტირების უნარის განვითარებას შესაძლოა ხელი შეუწყონ ბავშვთან ერთად ისეთი თამაშების შესრულებით, რომლებიც სწორედ რომ ყურადღების კონცენტრირებას მოითხოვს. ასეთია სხვადასხვა სამაგიდო თამაში, მათ შორის, ლოტო და დომინო. ასევე შესაძლოა ერთად ითამაშოთ სხვადასხვა მოძრავი თამაში, მაგალითად ყველასთვის ცნობილი გაშეშობანა.

ესაუბრა ელენე ოვაშვილი

წაიკითხეთ სრულად