Baby Bag

ამ 12 შეგონებასთან ერთად გახსოვდეთ, რომ თქვენი შვილის ყველაზე დიდი მასწავლებელი პირადი მაგალითია - თავად იყავით იმ პრინციპთა თვალსაჩინო განსახიერება, რომლებსაც მას ასწავლით

ამ 12 შეგონებასთან ერთად გახსოვდეთ, რომ თქვენი შვილის ყველაზე დიდი მასწავლებელი პირადი მაგალითია - თავად იყავით იმ პრინციპთა თვალსაჩინო განსახიერება, რომლებსაც მას ასწავლით
ფილოლოგმა გია მურღულიამ მშობლებს შვილების აღზრდასთან დაკავშირებით  12 რჩევა მისცა:

1. არ დაგაბრმავოთ სიყვარულმა - ობიექტურობის დაკარგვა ხიფათთა შორის უპირველესია. არარეალური მოთხოვნები თქვენს შვილსაც გააუბედურებს და თქვენც - იმედგაცრუება არც ერთისთვის საჩუქარი არ არის.

2. არ გაზარდოთ საკუთარი ასლი - თქვენი ვაჟი თუ გოგონა თქვენივე მიზნების (ზოგჯერ განუხორციელებლის) მიღწევის საცდელი სივრცე არ არის. მას საკუთარი ცხოვრება უნდა ჰქონდეს და არა თქვენ მიერ დაკვეთილი თუ კონსტრუირებული.

3. დააინტერესეთ ის კულტურითა და განათლებით - სხვაგვარად სხვებისთვის ხანგრძლივად საინტერესო არ იქნება.

4. დაუტოვეთ მას თავისუფალი დრო საკუთარ თავზე დასაფიქრებლად - ადამიანი ყველაზე მეტად მაშინ ვითარდება, როდესაც მარტო რჩება - აანალიზებს და აფასებს იმას, რასაც შეიმეცნებს ან თავს გარდახდება.

5. იყავით ზომიერად მომთხოვნი - უფლებებთან ერთად ასწავლეთ შვილს, რა არის მოვალეობა და პასუხისმგებლობა ადამიანის, საზოგადოების, სახელმწიფოს, სამყაროსა და საკუთარი თავის წინაშე.

6. ასწავლეთ სამართლიანობა და კანონის პატივისცემა - უსამართლობა კლავს პიროვნებას და საზოგადოებასაც.

7. დაანახვეთ და შეაგრძნობინეთ სამყაროს, ადამიანისა და ხელოვნების მშვენიერება - ცოდვაა ადამიანი, ვინც ყველაფერში მარადიულ შეუხედაობას უმზერს და არ შეუძლია სილამაზის დანახვა.

8. გამოყავით დრო საკუთარ შვილთან ურთიერთობისთვის - მას ის ყოველთვის სჭირდება, ორმოცდაათსაც რომ გადააბიჯოს - ერთმა „დაზოგილმა“ დღემ შეიძლება წლები დაგაკარგვინოთ.

9. ასწავლეთ, რომ აუცილებელია რაციონალურობისა და ემოციურობის ბალანსი („გონიერი გული“ - როგორც სოლომონ ბრძენი და რუსთველი ახსენებდნენ). მხოლოდ ამ ბალანსით მოიპოვებს ადამიანი ბედნიერებას, რომლიც მიღწევის უფლებაც მას დაბადებიდან აქვს.

10. უთხარით და გააგებინეთ, რომ ადამიანს აქვს შეცდომის უფლება - იდეალური არავინ არის და მიტევების უნარი აუცილებელი ღირსებაა. ასწავლეთ, განასხვავოს შეცდომა და დანაშაული.

11. შეეცადეთ აუხსნათ, რომ რწმენა ვერ ჩაანაცვლებს ცოდნას და - პირიქით.

12. ასწავლეთ, რომ კაცმა მხოლოდ სიკეთესთან, სიყვარულთან და ღირსებასთან ერთად შეიძლება სძლიოს ეგოიზმს, რომელიც ნამდვილი ადამიანის ყველაზე დიდი მტერია.

ამ 12 შეგონებასთან ერთად გახსოვდეთ, რომ თქვენი შვილის ყველაზე დიდი მასწავლებელი პირადი მაგალითია - თავად იყავით იმ პრინციპთა თვალსაჩინო განსახიერება, რომლებსაც მას ასწავლით. თუ ასე არ იქნება, ის მხოლოდ თვალთმაქცობას ისწავლის.

და ბოლოს:

რაღაც იცოდე, სრულიადაც არ ნიშნავს იმას, რომ ამ ცოდნის შესაბამისად მოქმედებ.

კარგად აუხსენით თქვენს შვილს, რომ ადამიანს სამი რამ გამოავლენს სამყაროს წინაშე: მისი ფიქრი, მისი სიტყვა და მისი საქმე.

მესამე - ყველაზე მეტად.

შეიძლება დაინტერესდეთ

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - თემაზე ქცევითი თერაპევტი საუბრობს

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - თემაზე ქცევითი თერაპევტი საუბრობს

რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება? - ამ საკითხზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პრაქტიკოსი ქცევითი თერაპევტი, სუპერვაიზერი, ფსიქოლოგიის მაგისტრი მაკო გაგნიძე.

- როდესაც ბავშვი გამუდმებით უხეშობს, რა შეიძლება იყოს მიზეზი?

ზოგადად ქცევა არის ინდივიდის მიზანმიმართულად განხორციელებული აქტივობა, რომელსაც გააჩნია მიზანი და ფუნქცია. როდესაც პრობლემურ ქცევასთან გვაქვს საქმე, ამ შემთხვევაში, ბავშვის გამუდმებულ უხეშობასთან და ხშირად მეორდება შემანარჩუნებელი შედეგი, ანუ განმტკიცება, გამორიცხულია ამ ქცევას არ ჰქონდეს წინაპირობა. ქცევათმეცნიერება (ბიჰევიორიზმი) ყველაზე ეფექტურად გვეხმარება ქცევის მართვაში, ხოლო ქცევის მომავალში გამოვლენას და დასწავლას განაპირობებს შედეგები, რომლებიც მოსდევს მას. ანუ შედეგი, რომელიც იწვევს ქცევის გამოვლენის ზრდას. თუკი ბავშვი უხეშობით, ფიზიკური აგრესიით, ყვირილით არასასურველი ქცევით აღწევს სასურველს მაგალითად:

  1. სასიამოვნო სტიმულის მიღება - მაღაზიაში უნდოდა კანფეტი, არ ყიდულობდნენ, მან იყვირა/იუხეშა/იბილწსიტყვავა: მიიღო სასურველი და უყიდეს;
  2. არასასიამოვნოს თავიდან არიდება - არ უნდა დაყრილი სათამაშოების ალაგება. იყვირა/იუხეშა/იბილწსიტყვავა: დავალება არ შეასრულა, ოღონდ დამშვიდებულიყო და ამ დავალების შესრულება აღარ მოსთხოვეს.

შესაძლოა და ხშირია ეს იყოს ყურადღების მიღებისთვის გამოვლენილი ქცევა ან სხვისი ყურადღების თავიდან აცილებისთვის. იმისათვის, რომ გავიგოთ ქცევის ფუნქცია და შედეგის მასზე ზემოქმედება, სპეციალისტები პრობლემური ქცევის დროს ვაგროვებთ და მშობელსაც ვთხოვთ ABC (Antecedent-Behavior-Consequence - წინაპირობა, ქცევა, შედეგი) მონაცემების შეგროვებას და შემდგომ ამ მონცემების ნიადაგზე გარკვეული სტრატეგიების დასახვას.

ქცევას თუ არ ექნება ის შედეგი, რისთვისაც ხორციელდება, ადრე თუ გვიან ჩაქრება და საბოლოოდ გაქრება. შესაძლოა, გარკვეული პერიოდი ქცევისაფეთქება გამოიწვიოს, მაგრამ საბოლოოდ, მაინც გაქრება. თუმცა, უნდა გავითვალისწინოთ ინდივიდუალიზმი, რომელიც ასევე გააჩნია ქცევას. ძველი და ჩვევაში გადასული ქცევის გაქრობა რთულია, ახლის გაცილებით მარტივი. შესაბამისად, მშობელი უნდა ეცადოს გაარკვიოს რა არის წინაპირობა აღნიშნული ქცევების და რა მოყვება, რა ინარჩუნებს მათ. თუკი თავად ვერ ახერხებს და უჭირს გამკლავება, მაშინ უნდა მიმართოს სპეციალისტს. მოდით, კიდევ ერთხელ ჩამოვთვალოთ რა შეიძლება იყოს აღნიშნული ქცევის განხორციელების მიზეზები: 

1. სასურველის მიღება;

2. იმპულსურობა;

3. ყურადღების მიპყრობა;

4. არახელსაყრელი გარემო;

5. იმიტირება (მიბაძვა) ოჯახის წევრის, მულტფილმის გმირის და ა.შ.;

6. თავდაცვა;

7. უნარების ნაკლებობა ( არ იცის როგორ მოითხოვოს რაიმე ან ლექსიკური მარაგი არ აქვს);

8. სტრესი (ოჯახის სირთულეები);

9. ემოციური ფონი (იმედგაცრუება, ყურადღების ნაკლებობა);

10. ფიზიოლოგიური მდგომარეობა, რუტინის დარღვევა, უძილობა, შიმშილი.

- რა რეაქცია უნდა ჰქონდეს მშობელს, როცა ბავშვი ურტყამს ან არასასიამოვნო სიტყვებს ეუბნება?

- იმ მომენტში არ ამახვილებთ ყურადღებას, არ ეჩხუბებით, არ ავლენთ საპასუხო აგრესიას, არ იცინით, არ ახალისებთ. როდესაც ქცევის გამოვლენა დასრულდება, ვასწავლით გამოხატვის სწორ ფორმას (სასურველის მოთხოვნის, არასასურველის თავიდან არიდების და ა.შ). ეს იმ შემთხვევაში თუკი ბავშვს მიმართული მეტყველება ესმის და თუ არა, მაშინ სხვა სტრატეგიების გამოყენება შეგვიძლია, მაგალითად, ალტერნატიული კომუნიკაცია, ჟესტით მოთხოვნა და ა.შ

- რამდენად ეფექტურია, რომ ასეთ დავაიგნოროთ?

რაც შეეხება იგნორს, აღნიშნული სტრატეგია ქცევის გამოყენებით ანალიზში ნამდვილად არსებობს და ჰქვია დაგეგმილი იგნორი, თუმცა, ეს ძალიან დიდი სიფრთხილით უნდა გამოვიყენოთ და მხოლოდ გარკვეულ სიტუაციებში, ისიც სპეციალისტთან შეთანხმებით. უნდა აღვნიშნოთ, რომ ამ დროს ვაიგნორებთ ინდივიდის ქცევას და არა თავად ინდივიდს.

როცა ბავშვი ხდება აგრესიული, ვიწყებთ ძიებას, გვიჩნდება კითხვას რატომ? მშობელმა ყველა გარემოში უნდა გააანალიზოს აღნიშნული ქცევა და თუ ვერ იგებს მიზეზს, მიმართოს სპეცილისტს. მნიშვნელოვანია ერთი აღზრდის სტილი ოჯახში, არასწორია, როდესაც ოჯახის ერთი ან რამოდენიმე წევრი რაღაცას უკრძალავს და სხვები ნებას რთავენ.

- მშობლის მხრიდან, რა სახის კომუნიკაციამ შეიძლება გაამწვავოს მდგომარეობა?

მშობლის მხრიდან აგრესიაზე აგრესიით პასუხმა ერთმნიშვნელოვნად შესაძლოა გაამწვავოს მდგომარეობა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად