Baby Bag

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს"

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს"

რას გამოხატავს ბავშვი გაბრაზებით და როგორ უნდა მიხვდეს მშობელი, რაც განიცდის ამ დროს მისი შვილი - ამის შესახებ ფსიქოლოგმა, ხათუნა დოლიძემ ისაუბრა.

,,როდესაც ბავშვი ბრაზობს, შესაძლოა, ამის მიღმა ძალიან ბევრი ემოცია იმალებოდეს. მაგალითად, შესაძლოა, ის გვეუბნება, რომ აკლია უსაფრთხოების განცდა  და უფროსებისგან სურს, მოაქციონ გარკვეულ ჩარჩოებში... ან იმედგაცრუებულია, დაღლილია და ა.შ. ბრაზი არის ადაპტაციური ემოცია, რომელიც ადამიანს ეხმარება, რომ საფრთხე აღიქვას. ერთი შეხედვით, ის თითქოს ადვილი გამოსახატავია, მაგრამ რეალურად სიბრაზის დროს ვართ სუსტები და მოწყვლადები. პატარები ამ დროს განსაკუთრებით იმპულსურები არიან, რადგან განვითარების პროცესში იმყოფებიან, ჯერ არ აქვთ გამომუშავებული თვითკონტროლი. 

მცირე ასაკის ბავშვებს შეუძლიათ, ისწავლონ ბრაზის მართვა, მაგრამ ამისთვის მათ სჭირდებათ თანმიმდევრული მიდგომა და მოთმინება. როდესაც ის ბრაზს განიცდის, შიშის განცდაც ეუფლება. ის ფიზიოლოგიური ცვლილებები, რაც ამ დროს მის ორგანიზმში მიმდინარეობს, გონებას იმდენაც მოიცავს, რომ ბავშვებს უძნელდებათ გონივრულად მოქმედება. იმის გაგება, რომ ბრაზი არის სხეულის განგაში, რომელიც რაღაცას გატყობინებს, უკვე ეხმარება ბავშვს იმაში, რომ გაუმკლავდეს განცდებსა და ემოციებს. მათ უმეტესობას სჭირდება უფროსების დახმარება, რათა მართოს ბრაზი და დაარეგულიროს ნერვული სისტემა. უფროსის მხრიდან მნიშვნელოვანია იმის ძიება, თუ რა ამშვიდებს და რა აღადგენს ბავშვის ემოციურ ბალანსს. პატარებისთვის  პირველი დახმარება გახლავთ მშობლის მხრიდან სიმშვიდის შენარჩუნება. როდესაც ბავშვი ბრაზობს და ხედავს მშობელს, რომელმაც ასევე დაკარგა კონტროლი, ეს კიდევ უფრო ზრდის შიშს. ბრაზის მართვის სწავლების საუკეთესო იარაღი არის ემპათიით მოსმენა. ამით არა მხოლოდ ემოციურ მხარდაჭერას აღმოვუჩენთ ბავშებს, არამედ ვუმტკიცებთ რწმენას, რომ უარყოფით ემოციებთან გამკლავება შესაძლებელია. 

გაზარდეთ ბავშვების ემოციების ცოდნა, ესაუბრეთ ემოციებზე, ასწავლეთ სიტყვები ემოციების გამოსახატავად. როდესაც სიტყვებით იწყებ ემოციების გამოხატვას, იქ უკვე გრძნობების ქმედებით გამოხატვა აღარ გჭირდება. ბავშვმა უნდა ისწავლოს, რომ ბრაზი ნიშანია, რათა დაფიქრდე, შეჩერდე, დაამშვიდო შენი თავი და იფიქრო გამოსავალზე", - ამბობს ხათუნა დოლიძე.


წყარო: ,,​რჩევები მშობლებს"

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ეს აგრესია ჰაერიდან არ მოდის, ბავშვი აკეთებს იმიტირებას ყველაფერი იმის, რაც ხდება სახლის გარემოში,“ - მედეა ზირაქაშვილი

„ეს აგრესია ჰაერიდან არ მოდის, ბავშვი აკეთებს იმიტირებას ყველაფერი იმის, რაც ხდება სახლის გარემოში,“ - მედეა ზირაქაშვილი

ბავშვთა ნევროლოგმა მედეა ზირაქაშვილმა ბავშვის ქცევაზე ტემპერამენტის უდიდესი გავლენის შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, ხშირად ოჯახში რამდენიმე ბავშვია, მაგრამ ისინი ერთმანეთისგან განსხვავდებიან, რადგან განსხვავებული ტემპერამენტის ადამიანები არიან:

„კონსტიტუციური ფაქტორებიდან ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი გახლავთ ტემპერამენტი. ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს ტემპერამენტს. ტყუილად არ არის ნათქვამი: „რთული ტემპერამენტის ადამიანია.“ ხალხი ბრძენია და ეს გამონათქვამები ჰაერიდან არ მოდის ხოლმე. შეიძლება ერთ ოჯახში იყოს რამდენიმე ბავშვი ერთნაირი აღზრდის პირობებში, მაგრამ ვიღაცას არ ჰქონდეს პრობლემები, ვიღაცასთან სირთულეები გაცილებით მეტი იყოს ქცევასთან, შფოთვასთან დაკავშირებით.“

მედეა ზირაქაშვილმა ხაზი გაუსვა მიჯაჭვულობის ეტაპის უდიდეს მნიშვნელობას ბავშვის ცხოვრებაში:

„ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს მიჯაჭვულობის ეტაპს, რომელიც ხშირად ავიწყდება მშობელს და უგულებელყოფა ხდება ამ ეტაპის, რომელიც არის ნული თვიდან წლინახევრამდე ან სამ წლამდე. რა არის ეს მიჯაჭვულობა და რა არის უსაფრთხო მიჯაჭვულობა, რომელიც ასეთი მნიშვნელოვანია?! ეს არის გამზრდელ-აღსაზრდელის დამოკიდებულება. აქ არის საუბარი ნებისმიერ ადამიანზე, არამხოლოდ დედაზე. დედა შეიძლება არ იყოს და დედის ფუნქცია თავის თავზე აიღოს ნებისმიერმა სხვა ადამიანმა, რომელიც არ მოაკლებს სითბოს, არ მოაკლებს მზრუნველობას, არ მოაკლებს მხარდაჭერას, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია ამ ასაკისთვის. მნიშვნელოვანია, ბავშვმა გაითავისოს, რომ არცთუ ისე მტრული განწყობაა ამქვეყანაზე, რომ არსებობენ კარგი ადამიანები, არსებობს საყრდენები, მსოფლიოში ბევრი პოზიტივია.“

მედეა ზირაქაშვილის თქმით, ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვის განვითარების დონეც:

„ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია განვითარების დონე. წარმოიდგინეთ ბავშვი, რომელიც არ მეტყველებს. აუცილებლად უმეტეს შემთხვევაში გვაქვს მომატებული შფოთვა, არის ქცევის დარღვევა, არის მეტი აგრესია. აქ აუცილებლად იქნება „ნერვულო ფონი“ გაცილებით უფრო მაღალი. რაც შეეხება გარემო ფაქტორებს, ყველაზე მნიშვნელოვანი ფაქტორი არის მშობელი და გარემოცვა. ბავშვისთვის მშობელი არის მოდელი. ბავშვი აკეთებს იმიტირებას ყველაფერი იმის, რაც ხდება სახლის გარემოში. ეს აგრესია ჰაერიდან არ მოდის.“

„სახლის გარემოს გარდა არის სხვა სოციუმი. ასაკობრივი სოციუმი არის ბაღი და სკოლა. შეიძლება სახლში იყოს სიმშვიდე, მაგრამ თავის გადარჩენისთვის ბავშვს არა დარჩენია რა, გარდა იმისა, რომ ბაღსა და სკოლაში მგლის როლი მოირგოს. ადრეულ ასაკში ბავშვის აგრესიის გამოვლინება უმეტესად არის გარემოს და აღმზრდელების არასწორი დამოკიდებულების შედეგი,“ - აღნიშნულ საკითხებზე მედეა ზირაქაშვილმა საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო: „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“

წაიკითხეთ სრულად