Baby Bag

„ასეთ პირობებში ბავშვი მატყუარა არ გაიზრდება...“ - შალვა ამონაშვილის რეკომენდაციები მშობლებს

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა ბავშვებში ტყუილის თქმისკენ მიდრეკილების მიზეზებზე ისაუბრა და მშობლებს საინტერესო რჩევები მისცა:

„ბევრი მშობელი ჩივის ხოლმე, რომ ბავშვი ტყუის და მართალს არ მეუბნებაო. როდესაც ბავშვი მართალს არ ამბობს, მიზეზი აქვს ამას. მას არ უნდა, რომ დედა ან მამა გააღიზიანოს. მშობლებმა რაღაც აუკრძალეს და იმან გააკეთა. ბავშვმა იცის, თუ გაამხელს, შეიძლება დასაჯონ, გაუწყრნენ. აქედან ორი გამოსავალია. ერთი, რომ ვიცი ბავშვი მატყუებს და ხმას ვიმაღლებ: „როგორ ბედავ, შვილო, ჩემთან ტყუილს?“ ვამხელ ბავშვს, კედელთან მივაყენებ: „განა ეს შენ არ გააკეთე?“ მერე ბავშვი იტყვის სიმართლეს და ატირდება. ამით ჩვენ თითქოს აღზრდა მოვახდინეთ, მაგრამ ეს არ არის აღზრდის წესი. ბავშვმა კი იტირა, მაგრამ წყენა რომ დარჩა გულში?! მან იტირა, მაგრამ ეს ტყუილი არსად წასულა, რადგან ის ელოდება, რომ ხვალაც თუ რაიმე მართალს ეტყვის დედას ან მამას, იგივე მოხდება. ამიტომ ეს ტყუილი რჩება და გადადის ჩვევაში.

ბავშვს და ჩვენც გვაქვს საიდუმლო განცდა ჩვენში. ამას ჰქვია სინდისი. სინდისი თანდაყოლილი განცდაა. სინდისმა ყოველთვის იცის, რა უნდა გავაკეთო და რა არ გავაკეთო. ბავშვმაც იცის, რომ ეს ცუდია და ეს კარგია, მაგრამ ცუდს მიეტანება, იმიტომ, რომ იქ მეტი ხალისია, აქ კი ყველაფერი მწყობრშია. ბავშვს თავი მოვაჩვენოთ, ვითამაშოთ, რომ ვითომ დავიჯერეთ მისი ნათქვამი. ჩემი გამომეტყველება ბავშვს თითქოს არწმუნებს, რომ ეს ასეა. ბავშვი თავის თავში გრძნობს, რომ მე შეცდომაში შემიყვანა. მას სინდისი ნელ-ნელა ქენჯნას დაუწყებს. ის გრძნობს, რომ დედა ან მამა მიხვდა რაღაცას, მაგრამ ის მხილებული არ არის. მხილებული რომ არ არის, გულში იტანჯება ბავშვი. ეს არის დაწყებული სამი წლიდან, ძალიან მცირედ, მაგრამ 6-7 წლის ბავშვი ძალიან განიცდის ტყუილს. ზოგჯერ მოგადგება და გეტყვის: „დედა, მე ტყუილი გითხარი შენ.“ ეს იმიტომ, რომ დედამ არ დასაჯა ბავშვი, მიიღო შვილი ისეთი, როგორიც არის. მაშინ მადლობას ვეტყვით, არაფერიაო, ვეტყვით.

ბევრი იკითხავს: „როგორ? მატყუარა გავზარდო ჩემი შვილი?“ ეს იქნება მაშინ, როდესაც მე არ დავუფასე ბავშვს მართლის თქმა. რაღაც დროს ხომ იქნება ბავშვი მართალი? უნდა გამიკვირდეს, გამიხარდეს. განა ერთხელ ან ორჯერ? სამჯერ, თხუთმეტჯერ... ძილის წინ უნდა ვუთხრა მადლობა: „შვილო, შენ როგორი მართალი ბიჭი ყოფილხარ! რა გოგო მყოლიხარ, ასეთი გამბედავი! ძალიან მახარებ ასეთი ქცევით!“ იმ ერთ გმირობას ისე დავუფასებ ბავშვს, რომ ეს უფრო მეტი იყოს მისთვის, ვიდრე ტყუილის თქმა. ასეთ პირობებში ბავშვი მატყუარა არ გამეზრდება.

დასჯის პირობებში ბავშვი უფრო ძლიერი მატყუარა იქნება. რაც უფრო მეტია დასჯა, უფრო მეტად ხელოვნურად უნდა მოგატყუოს. როდესაც ის დაინახავს, რომ მის მიერ ჩადენილ საქციელს სასჯელები არ მოჰყვება, ბავშვს არ დასჭირდება ტყუილი. ტყუილი არ ჩნდება იმ ოჯახში, სადაც მშობლები ბავშვს უგებენ. იქ ბავშვს არ აქვს მიზეზი, რომ მოგვატყუოს ჩვენ. ხომ გაქვს დედის გული? თვითონ მიხვდები, რის გამო რას ამბობს ბავშვი. ის მიზეზი თუ მოუხსენი, აღარ დასჭირდება მას ტყუილი, უბრალოდ იფანტაზიორებს,”- მოცემულ საკითხზე შალვა ამონაშვილმა საქართველოს პირველ არხზე „ტელესკოლის“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​„ტელესკოლა“

შეიძლება დაინტერესდეთ

„კოვიდის დროს იმუნური სისტემა იქცევა განსაკუთრებულად, მას თავისი სტილი აქვს,“ - ალერგოლოგ-იმუნოლოგი დავით თელია

„კოვიდის დროს იმუნური სისტემა იქცევა განსაკუთრებულად, მას თავისი სტილი აქვს,“ - ალერგოლოგ-იმუნოლოგი დავით თელია

ალერგოლოგ-იმუნოლოგი დავით თელია კოვიდ-19-ის დროს იმუნური სისტემის ფუნქციონირებისა და მისი მუშაობის მექანიზმის შესახებ საუბრობს, მისი თქმით, იმუნური სისტემა ორი ნაწილისგან შედგება და ორივე განსხვავებულად რეაგირებს ვირუსზე:

„ჩვენ მუდმივად გვესმის „ანტისხეულები, ანტისხეულები.“ ანტისხეულები არის ადაპტაციური იმუნური სისტემის შტო. ანტისხეულები თვითონ არაფერს შვებიან. ისინი არ ანადგურებენ კონკრეტულად ბაქტერიას ან ვირუსს. ისინი მონიშნავენ მათ და იმუნური სისტემის სხვა წარმომადგენლებს აძლევენ საშუალებას, რომ ისინი გაანადგურონ. იმუნური სისტემა ორი ნაწილისგან შედგება: ნატიური და ადაპტაციური. ოპერატიული დაცვის მექანიზმი მოდის ნატიურ იმუნურ სისტემაზე. ცილები, არააქტიური ენზიმები, ვირუსთან შეხვედრის დროს აქტიურდებიან და დაუყოვნებლივ ანადგურებენ მას. ​ეს არის დაცვის პირველი მექანიზმი. როდესაც კოვიდი შემოდის, თუ მას პირველი ეშელონი უმკლავდება, თუ ნატიური იმუნური სისტემა მოქმედებს ნორმალურად, არავითარი სხვა ანტისხეულები აქ საჭირო არ არის.“

დავით თელიას თქმით, ადამიანებს, რომლებმაც ვირუსი მარტივად გადაიტანეს ძლიერი ნატიური იმუნური სისტემა აქვთ:

„დიდი ალბათობით, იმ ​ადამიანებში, რომლებმაც ვირუსი ისე გადაიტანეს, რომ ვერც კი გაიგეს, ნატიური იმუნური სისტემა კარგად არის ჩამოყალიბებული. ნატიური იმუნური სისტემა არ ყალიბდება ერთ წელიწადში, ორ წელიწადში. ის ყალიბდება ათასეული წლების განმავლობაში. ის არის გენეტიკურად დეტერმინირებული. თუ ნატიური იმუნური სისტემა ვერ ერევა ვირუსს, მაშინ ერთვება უკვე ადაპტაციური იმუნური სისტემა, რომელიც ცოტა უფრო ჭკვიანია, ცოტა უფრო ზანტია. ანტისხეულების წარმოქმნისთვის საჭიროა რამდენიმე დღე. შემდეგ ანტისხეულები იწყებენ თავის მოქმედებას.“

დავით თელია აღნიშნავს, რომ ანტისხეულები კოვიდთან დაკავშირებით ორი სახის მოქმედებას ავლენენ:

​კოვიდთან დაკავშირებით ანტისხეულების მოქმედების ორი ვარიანტია: ანტისხეულები ბლოკავენ და უქმად ტოვებენ პროტეინებს, ან მონიშნავენ მათ, რომ აგრესიულმა უჯრედებმა ეს ვირუსი დაშალოს და გაანადგუროს. ასე მუშაობს იმუნური სისტემა. ეს უნდა იყოს გონივრული და გაწონასწორებული. ახლა ხშირად გვესმის ციტოკინური შტორმი. ციტოკინური შტორმი შეიძლება შეადარო ორკესტრს, რომელსაც არ ჰყავს დირიჟორი. იმუნურ სისტემაში ხდება ქაოსი, ანთება ძალიან ძლიერდება. ამ ანთების დათრგუნვა არის ხოლმე საჭირო. დექსამეტაზონის ეფექტურობა იმით აიხსნება, რომ მისი დახმარებით ხდება გადაჭარბებული ანთების დათრგუნვა.“

„კოვიდმა იმდენი რაღაც დაგვანახა, რომ შეიძლება რაღაც ახალი იმუნოპათოლოგია აღმოჩნდეს რამდენიმე ხნის მერე. ​კოვიდის დროს იმუნური სისტემა იქცევა განსაკუთრებულად. მას თავისი სტილი აქვს. ამაზე ლაპარაკი ძალიან რთულია ჯერჯერობით. ლიტერატურაში სრული ქაოსია, დრო არ არის, კვლევები არ არის საკმარისი. ამიტომ სპეციალისტები არიან ძალიან ცუდ მდგომარეობაში. ბევრ შეკითხვაზე პასუხი არ არის. კოვიდი აუცილებლად წავა, მაგრამ მერე რა მოვა, ამაზე უკვე ცალკეა ლაპარაკი. ყოველ 10-15 წელიწადში არის სავარაუდო ახალი, სუპერმუტირებული ვირუსების პროდუქცია,“ - აღნიშნულ საკითხზე დავით თელიამ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია ისაუბრა.

წყარო: ​„პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“

წაიკითხეთ სრულად