Baby Bag

„ასეთ პირობებში ბავშვი მატყუარა არ გაიზრდება...“ - შალვა ამონაშვილის რეკომენდაციები მშობლებს

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა ბავშვებში ტყუილის თქმისკენ მიდრეკილების მიზეზებზე ისაუბრა და მშობლებს საინტერესო რჩევები მისცა:

„ბევრი მშობელი ჩივის ხოლმე, რომ ბავშვი ტყუის და მართალს არ მეუბნებაო. როდესაც ბავშვი მართალს არ ამბობს, მიზეზი აქვს ამას. მას არ უნდა, რომ დედა ან მამა გააღიზიანოს. მშობლებმა რაღაც აუკრძალეს და იმან გააკეთა. ბავშვმა იცის, თუ გაამხელს, შეიძლება დასაჯონ, გაუწყრნენ. აქედან ორი გამოსავალია. ერთი, რომ ვიცი ბავშვი მატყუებს და ხმას ვიმაღლებ: „როგორ ბედავ, შვილო, ჩემთან ტყუილს?“ ვამხელ ბავშვს, კედელთან მივაყენებ: „განა ეს შენ არ გააკეთე?“ მერე ბავშვი იტყვის სიმართლეს და ატირდება. ამით ჩვენ თითქოს აღზრდა მოვახდინეთ, მაგრამ ეს არ არის აღზრდის წესი. ბავშვმა კი იტირა, მაგრამ წყენა რომ დარჩა გულში?! მან იტირა, მაგრამ ეს ტყუილი არსად წასულა, რადგან ის ელოდება, რომ ხვალაც თუ რაიმე მართალს ეტყვის დედას ან მამას, იგივე მოხდება. ამიტომ ეს ტყუილი რჩება და გადადის ჩვევაში.

ბავშვს და ჩვენც გვაქვს საიდუმლო განცდა ჩვენში. ამას ჰქვია სინდისი. სინდისი თანდაყოლილი განცდაა. სინდისმა ყოველთვის იცის, რა უნდა გავაკეთო და რა არ გავაკეთო. ბავშვმაც იცის, რომ ეს ცუდია და ეს კარგია, მაგრამ ცუდს მიეტანება, იმიტომ, რომ იქ მეტი ხალისია, აქ კი ყველაფერი მწყობრშია. ბავშვს თავი მოვაჩვენოთ, ვითამაშოთ, რომ ვითომ დავიჯერეთ მისი ნათქვამი. ჩემი გამომეტყველება ბავშვს თითქოს არწმუნებს, რომ ეს ასეა. ბავშვი თავის თავში გრძნობს, რომ მე შეცდომაში შემიყვანა. მას სინდისი ნელ-ნელა ქენჯნას დაუწყებს. ის გრძნობს, რომ დედა ან მამა მიხვდა რაღაცას, მაგრამ ის მხილებული არ არის. მხილებული რომ არ არის, გულში იტანჯება ბავშვი. ეს არის დაწყებული სამი წლიდან, ძალიან მცირედ, მაგრამ 6-7 წლის ბავშვი ძალიან განიცდის ტყუილს. ზოგჯერ მოგადგება და გეტყვის: „დედა, მე ტყუილი გითხარი შენ.“ ეს იმიტომ, რომ დედამ არ დასაჯა ბავშვი, მიიღო შვილი ისეთი, როგორიც არის. მაშინ მადლობას ვეტყვით, არაფერიაო, ვეტყვით.

ბევრი იკითხავს: „როგორ? მატყუარა გავზარდო ჩემი შვილი?“ ეს იქნება მაშინ, როდესაც მე არ დავუფასე ბავშვს მართლის თქმა. რაღაც დროს ხომ იქნება ბავშვი მართალი? უნდა გამიკვირდეს, გამიხარდეს. განა ერთხელ ან ორჯერ? სამჯერ, თხუთმეტჯერ... ძილის წინ უნდა ვუთხრა მადლობა: „შვილო, შენ როგორი მართალი ბიჭი ყოფილხარ! რა გოგო მყოლიხარ, ასეთი გამბედავი! ძალიან მახარებ ასეთი ქცევით!“ იმ ერთ გმირობას ისე დავუფასებ ბავშვს, რომ ეს უფრო მეტი იყოს მისთვის, ვიდრე ტყუილის თქმა. ასეთ პირობებში ბავშვი მატყუარა არ გამეზრდება.

დასჯის პირობებში ბავშვი უფრო ძლიერი მატყუარა იქნება. რაც უფრო მეტია დასჯა, უფრო მეტად ხელოვნურად უნდა მოგატყუოს. როდესაც ის დაინახავს, რომ მის მიერ ჩადენილ საქციელს სასჯელები არ მოჰყვება, ბავშვს არ დასჭირდება ტყუილი. ტყუილი არ ჩნდება იმ ოჯახში, სადაც მშობლები ბავშვს უგებენ. იქ ბავშვს არ აქვს მიზეზი, რომ მოგვატყუოს ჩვენ. ხომ გაქვს დედის გული? თვითონ მიხვდები, რის გამო რას ამბობს ბავშვი. ის მიზეზი თუ მოუხსენი, აღარ დასჭირდება მას ტყუილი, უბრალოდ იფანტაზიორებს,”- მოცემულ საკითხზე შალვა ამონაშვილმა საქართველოს პირველ არხზე „ტელესკოლის“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​„ტელესკოლა“

შეიძლება დაინტერესდეთ

„თუ საკუთარი მშობლები აღმოჩნდებიან ასეთი სასტიკები, უნდა მიხვიდე მასწავლებელთან, უნდა არსებობდეს ბევრი გზა,“ - გიორგი კეკელიძე

„თუ საკუთარი მშობლები აღმოჩნდებიან ასეთი სასტიკები, უნდა მიხვიდე მასწავლებელთან, უნდა არსებობდეს ბევრი გზა,“ - გიორგი კეკელიძე

საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის დირექტორი გიორგი კეკელიძე 14 წლის მოზარდის თვითმკვლელობის საქმეს ეხმაურება და აღნიშნავს, რომ ყველანი ინერციების მსხვერპლები ვართ. მისი თქმით, ტრადიციების უარეს ნაწილს დროთა განმავლობაში საზოგადოება გააძევებს, კარგს კი იტოვებს, თუმცა ეს მხოლოდ განათლების შეძენით მიიღწევა:

„ყველანი მეტ-ნაკლებად რაღაც ინერციების მსხვერპლები ვართ. საზოგადოების განვითარების სხვადასხვა ეტაპზე სხვადასხვა ნორმები არსებობდა. ​ხშირ შემთხვევაში ეს ნორმები ხანგრძლივდებოდა გაუნათლებლობაში გაჯიუტებით. დრო, როდესაც მე ვიზრდებოდი სულ სხვა სტერეოტიპებს გულისხმობდა. მე მეგონა, რომ გოგოს მოტაცება იყო ჩვეულებრივი აქტი, რომელიც დაფუძნებული იყო კონკურენციას, ვინ უფრო სწრაფად მოიტაცებდა. გოგოც ამ ამბავს გარკვეულწილად ნორმად იღებდა. ზოგიერთ მოხუცს ჩემთვის უთქვამს შემდეგი ფრაზა: „მე მთლად ისეთი ლამაზიც არ ვიყავი, რომ მოვეტაცებინე.“ მოტაცება ღირსებად უფრო აღიქმებოდა ქალისთვის. ეს ის ნორმებია, რომელსაც საზოგადოება აანალიზებს, უკეთეს ნაწილს ტოვებს, უარესს, როგორც წესი გააძევებს ხოლმე, მაგრამ ამას ვერ გააძევებს ვერცერთ შემთხვევაში განათლების ქონის გარეშე.“

გიორგი კეკელიძე იმ გზებზე საუბრობს, რომლებიც მძიმე მდგომარეობაში მყოფ მოზარდებს დაიცავს:

„უნდა არსებობდეს ბევრი გზა. თუ საკუთარი მშობლები აღმოჩნდებიან ასეთი სასტიკები, უნდა მიხვიდე მასწავლებელთან, ​თუ მასწავლებელიც სასტიკი აღმოჩნდება, უნდა მიხვიდე სოციალურ მუშაკთან, თუ სოციალური მუშაკი სასტიკი აღმოჩნდება, უნდა მიხვიდე პოლიციასთან. რეალურად ეს გზებია, სხვა გზა არც არსებობს. არის კიდევ ერთი, მეხუთე გზა, რომ ჩვენ მივიდეთ მათთან, განსაკუთრებით სკოლებში და რეგიონების სკოლებში. რეგიონების სკოლები ჩვენი ყურადღების მიღმა ისეა დატოვებული, თითქოს არც არსებობს და გვახსენდება ასეთი ამბებით.“

გიორგი კეკელიძის თქმით, 14 წლის გოგონას უმძიმესი შემთხვევა არ ასახავს ქართული ოჯახების დიდ ნაწილში არსებულ ვითარებას:

„ეს კონკრეტული შემთხვევა სრულიად გამაოგნებელი იყო თავისი არსით. მე მგონია, რომ მაინც და მაინც ისეთ მაგალითად ვერ გამოდგება საბედნიეროდ, რომ თითქოს ყოველ ქართულ ოჯახში ასეთი მდგომარეობა იყოს და ყველა ქართველი მშობელი ასეთ დამოკიდებულებაში იყოს თავის შვილთან. ასე ნამდვილად არ არის. ასე სუპერ განზოგადებით ნუ ვისაუბრებთ.​ ეს პრობლემა არის, რასაკვირველია. ჩვენ ადამიანებს გვერდზე ვერ გავწევთ და ვერ ვეტყვით: „თქვენი თაობა ახლა უვარგისია სოციალური აქტივობისთვის და ცალკე კუნძულზე უნდა გაგიყვანოთ.“ აქაც უნდა ვილაპარაკოთ. ერთადერთი საგანმანათლებლო სივრცე არ არის არც სკოლა და არც უნივერსიტეტი. ჩვენ ხშირად ვსხედვართ სტუდიებში და ვლაპარაკობთ იმ ადამიანების პრობლემებზე. გვავიწყდება, რომ იმ ადამიანების პრობლემები განპირობებულია ჩვენი პასიურობითაც.“

გიორგი კეკელიძე აღნიშნავს, რომ დეკლარაციების ენით საუბარი იმ ადამიანებთან, რომლებიც ძალადობისადმი გულგრილობას იჩენენ ან ემხრობიან მას, უშედეგოა:

„ჩვენ ​არ ვუკაკუნებთ მათ კარზე და არ ვეკითხებით, რა მდგომარეობაა იქ. მხოლოდ დეკლარაციების ენით ამ ადამიანებთან ლაპარაკი არის აბსოლუტურად ფუჭი. იმ ადამიანებისგან ჩვენ აქეთ ბევრი რამ გვაქვს სასწავლი, მაგრამ არის რაღაც, რაც შეგვიძლია ჩვენც გავუზიაროთ. როდესაც ჩვენ მათ კარზე დავაკაკუნებთ, უნდა ველაპარაკოთ მათ ენაზე. უნდა ვუთხრათ: „შვილიშვილზე იმის თქმა, რომ გააუპატიურეს და გამოისყიდა, არც ქრისტიანულია, არც ქართული ტრადიციის ნაწილია, არც ადამიანად ყოფნის მთავარ ნიშანს არ შეესაბამება.“ თუ ყველაფერს ყოველთვის პოსტფაქტუმ გავიგებთ, ყველაფერი პოსტფაქტუმ იქნება, ეს არ არის გამოსავლის ძიების უკეთესი გზა. პატარა შეცდომა აქვს დაშვებული, მიუთითე, მეორე შეცდომა დაუშვა, კიდევ დაელაპარაკე. ეს არის ძალიან კომპლექსურად სამუშაო და არა „ბნელებად“ და „ნათლებად,“ ე.წ. „ლიბერალებად“ დაყოფა.“

„მე სვანეთში მინახავს ოჯახები, სადაც დაცული არის ბალანსი და ქალს და კაცს შორის არის ბრწყინვალე ურთიერთობა ამ თვალსაზრისით, ეს მინახავს ბევრ მაღალმთიან სოფელში და პირიქით, არ მინახავს ქალაქში. ეს ყველაფერი არის ყველა კუთხის და ყველა ქალაქის პრობლემა. ჩვენ უნდა ვაჩვენოთ მეზობლებს საკუთარი მეზობლის უკეთესი მაგალითი. იდენტობის თვალსაზრისით ის უფრო ახლოს არის მასთან, ვიდრე რაღაც ფურცელი, რომელსაც ის ვერ იგებს. როდესაც შენ ჩადიხარ იმპერატიული საუბრით, ეუბნები, რომ ეს ესე უნდა ქნა და არ ეუბნები, რატომ უნდა ქნას, გაუგებარი ხდება. ადამიანი ისეთი არსებაა, რომ ის ჯიუტდება საკუთარ შეცდომაში,“ - აღნიშნულ პრობლემაზე ​გიორგი კეკელიძე ტელეკომპანია „რუსთავი 2“ - ის გადაცემაში „სხვა შუადღე“ საუბრობს.

წყარო: ​„სხვა შუადღე“

წაიკითხეთ სრულად