Baby Bag

„ასეთ პირობებში ბავშვი მატყუარა არ გაიზრდება...“ - შალვა ამონაშვილის რეკომენდაციები მშობლებს

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა ბავშვებში ტყუილის თქმისკენ მიდრეკილების მიზეზებზე ისაუბრა და მშობლებს საინტერესო რჩევები მისცა:

„ბევრი მშობელი ჩივის ხოლმე, რომ ბავშვი ტყუის და მართალს არ მეუბნებაო. როდესაც ბავშვი მართალს არ ამბობს, მიზეზი აქვს ამას. მას არ უნდა, რომ დედა ან მამა გააღიზიანოს. მშობლებმა რაღაც აუკრძალეს და იმან გააკეთა. ბავშვმა იცის, თუ გაამხელს, შეიძლება დასაჯონ, გაუწყრნენ. აქედან ორი გამოსავალია. ერთი, რომ ვიცი ბავშვი მატყუებს და ხმას ვიმაღლებ: „როგორ ბედავ, შვილო, ჩემთან ტყუილს?“ ვამხელ ბავშვს, კედელთან მივაყენებ: „განა ეს შენ არ გააკეთე?“ მერე ბავშვი იტყვის სიმართლეს და ატირდება. ამით ჩვენ თითქოს აღზრდა მოვახდინეთ, მაგრამ ეს არ არის აღზრდის წესი. ბავშვმა კი იტირა, მაგრამ წყენა რომ დარჩა გულში?! მან იტირა, მაგრამ ეს ტყუილი არსად წასულა, რადგან ის ელოდება, რომ ხვალაც თუ რაიმე მართალს ეტყვის დედას ან მამას, იგივე მოხდება. ამიტომ ეს ტყუილი რჩება და გადადის ჩვევაში.

ბავშვს და ჩვენც გვაქვს საიდუმლო განცდა ჩვენში. ამას ჰქვია სინდისი. სინდისი თანდაყოლილი განცდაა. სინდისმა ყოველთვის იცის, რა უნდა გავაკეთო და რა არ გავაკეთო. ბავშვმაც იცის, რომ ეს ცუდია და ეს კარგია, მაგრამ ცუდს მიეტანება, იმიტომ, რომ იქ მეტი ხალისია, აქ კი ყველაფერი მწყობრშია. ბავშვს თავი მოვაჩვენოთ, ვითამაშოთ, რომ ვითომ დავიჯერეთ მისი ნათქვამი. ჩემი გამომეტყველება ბავშვს თითქოს არწმუნებს, რომ ეს ასეა. ბავშვი თავის თავში გრძნობს, რომ მე შეცდომაში შემიყვანა. მას სინდისი ნელ-ნელა ქენჯნას დაუწყებს. ის გრძნობს, რომ დედა ან მამა მიხვდა რაღაცას, მაგრამ ის მხილებული არ არის. მხილებული რომ არ არის, გულში იტანჯება ბავშვი. ეს არის დაწყებული სამი წლიდან, ძალიან მცირედ, მაგრამ 6-7 წლის ბავშვი ძალიან განიცდის ტყუილს. ზოგჯერ მოგადგება და გეტყვის: „დედა, მე ტყუილი გითხარი შენ.“ ეს იმიტომ, რომ დედამ არ დასაჯა ბავშვი, მიიღო შვილი ისეთი, როგორიც არის. მაშინ მადლობას ვეტყვით, არაფერიაო, ვეტყვით.

ბევრი იკითხავს: „როგორ? მატყუარა გავზარდო ჩემი შვილი?“ ეს იქნება მაშინ, როდესაც მე არ დავუფასე ბავშვს მართლის თქმა. რაღაც დროს ხომ იქნება ბავშვი მართალი? უნდა გამიკვირდეს, გამიხარდეს. განა ერთხელ ან ორჯერ? სამჯერ, თხუთმეტჯერ... ძილის წინ უნდა ვუთხრა მადლობა: „შვილო, შენ როგორი მართალი ბიჭი ყოფილხარ! რა გოგო მყოლიხარ, ასეთი გამბედავი! ძალიან მახარებ ასეთი ქცევით!“ იმ ერთ გმირობას ისე დავუფასებ ბავშვს, რომ ეს უფრო მეტი იყოს მისთვის, ვიდრე ტყუილის თქმა. ასეთ პირობებში ბავშვი მატყუარა არ გამეზრდება.

დასჯის პირობებში ბავშვი უფრო ძლიერი მატყუარა იქნება. რაც უფრო მეტია დასჯა, უფრო მეტად ხელოვნურად უნდა მოგატყუოს. როდესაც ის დაინახავს, რომ მის მიერ ჩადენილ საქციელს სასჯელები არ მოჰყვება, ბავშვს არ დასჭირდება ტყუილი. ტყუილი არ ჩნდება იმ ოჯახში, სადაც მშობლები ბავშვს უგებენ. იქ ბავშვს არ აქვს მიზეზი, რომ მოგვატყუოს ჩვენ. ხომ გაქვს დედის გული? თვითონ მიხვდები, რის გამო რას ამბობს ბავშვი. ის მიზეზი თუ მოუხსენი, აღარ დასჭირდება მას ტყუილი, უბრალოდ იფანტაზიორებს,”- მოცემულ საკითხზე შალვა ამონაშვილმა საქართველოს პირველ არხზე „ტელესკოლის“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​„ტელესკოლა“

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბლენდერი არის ჩვენი თანამედროვეობის ძალიან დიდი პრობლემა. ბავშვებში ღეჭვის უნარის შეფერხება ხდება,“ - ანა წურწუმია

„ბლენდერი არის ჩვენი თანამედროვეობის ძალიან დიდი პრობლემა. ბავშვებში ღეჭვის უნარის შეფერხება ხდება,“ - ანა წურწუმია

ქცევითი თერაპევტი ანა წურწუმია ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ ბავშვის ჯანსაღი კვებითი ჩვევების განვითარების მნიშვნელობაზე საუბრობს. მისი თქმით, მშობლის დამოკიდებულება კონკრეტული საკვების მიმართ უდიდეს როლს ასრულებს:

​ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს მშობლის დამოკიდებულებას საჭმლის მიმართ. რა დამოკიდებულებაც აქვს მშობელს საჭმლის მიმართ, იგივე დამოკიდებულება უყალიბდება ბავშვსაც. თუ მშობელს არ მოსწონს რომელიმე საჭმელი და გამოხატავს უარყოფით ემოციებს, ეს პირდაპირ გადადის ბავშვზე. შეიძლება რაღაც არ გვიყვარს, მაგრამ არ გამოვხატოთ უარყოფითი ემოციები ამ საჭმლის მიმართ.“

ანა წურწუმია გარკვეულ სტრატეგიებს გვთავაზობს, რომელთა დახმარებით ბავშვს არასასურველი პროდუქტის მიღებაში დავეხმარებით:

„თუ ბავშვი უარს ამბობს პომიდორზე, ​ჩვენ შევიმუშავებთ გარკვეულ სტრატეგიებს, რომელთა დახმარებით პომიდორი გახდება მისთვის საყვარელი საკვები. თუ ნახეთ, რომ ბავშვმა გადმოადგო და არ მოეწონა, დავიწყოთ შემდეგნაირად: ბავშვი უბრალოდ შეეხოს ერთი დღე პომიდორს, ითამაშოს. მეორე დღეს შეიძლება შევთავაზოთ, რომ დაყნოსოს პომიდორი, მესამე დღეს შეიძლება გვქონდეს სტრატეგია, რომ უბრალოდ ენა დაადოს პომიდორს. ასე თანდათანობით მივიდეთ იქამდე, რომ პირში ჩაიდოს. ჩემი საბოლოო მიზანი იქნება, რომ ბავშვმა ჩაყლაპოს პროდუქტი. ამის შემდეგ შემიძლია წავახალისო მისთვის სასურველი საჭმლით.“

ანა წურწუმია აღნიშნავს, რომ ბავშვისთვის ქცევით მოდელს განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს:

„ბავშვები სახლში არ ჭამენ, მაგრამ ბაღში როდესაც ხედავენ, რომ თანატოლები ჭამენ, იწყებენ ჭამას. თ​უ ბავშვს საკვები არ უყვარს, არ მოსწოს, სხვაგანაც არ შეჭამს. მას აქვს მიმღებლობა ამ საჭმლის, მაგრამ სახლის გარემოში არსებული გარკვეული მიზეზების გამო სახლში არ ჭამს. მშობლის ემოციური დამოკიდებულება საჭმლის მიმართ, შესაძლოა, ძალიან კარგად ჩანდეს ბავშვისთვის. საჭმლით თამაში არის აბსოლუტურად გამართლებული, რასაც მშობლები არ ამართლებენ ხოლმე. მათ ეზარებათ ხშირ შემთხვევაში. საჭმლით თამაში არის ერთ-ერთი ეფექტიანი მეთოდი, რომ ბავშვმა შემდგომში საკვები დააგემოვნოს.“

ანა წურწუმიას თქმით, ბავშვს ტკბილეული ჯანსაღი საკვებისადმი ნეგატიურად განაწყობს:

„ხშირად ხდება, რომ ტკბილეული აფუჭებს ბავშვებს. მათ გასინჯეს ტკბილეული და ტკბილეულის ფონზე წვნიანი აღარ ეგემრიელებათ. ბავშვი საჭმელს შიშის გამო არ უნდა ჭამდეს. დაძალება არის აბსოლუტურად გამორიცხული მეთოდი. ​შეიძლება არსებობდეს სხვა მიზეზები, რის გამოც ბავშვი არ ჭამს. შეიძლება იყოს ცუდი გამოცდილებაც. გადამცდა საჭმელი, რის გამოც უარს ვამბობ არამხოლოდ ამ საჭმელზე, არამედ ყველა მასთან მიახლოვებულ და მიმსგავსებულ საკვებზე. შეიძლება იყოს ისიც, რომ ბავშვს აქვს მომატებული მგრძნობელობა ფაქტურის, სუნის, გემოს მიმართ.“

„ბლენდერი არის ჩვენი თანამედროვეობის ძალიან დიდი პრობლემა. ​ბავშვები იმდენად ეჩვევიან დაბლენდერებულ საჭმელს, რომ მყარ საკვებზე გადასვლა ძალიან უჭირთ. ღეჭვის უნარის განვითარების შეფერხება ხდება. ჩვენ გვიწევს მუშაობა ღეჭვის უნარის განვითარებაზე. ერთი წლის ასაკიდან ბლენდერი უნდა გავაქროთ,“ - აღნიშნავს ანა წურწუმია.

წყარო: ​„იმედის დღე“

წაიკითხეთ სრულად