Baby Bag

„ასეთ პირობებში ბავშვი მატყუარა არ გაიზრდება...“ - შალვა ამონაშვილის რეკომენდაციები მშობლებს

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა ბავშვებში ტყუილის თქმისკენ მიდრეკილების მიზეზებზე ისაუბრა და მშობლებს საინტერესო რჩევები მისცა:

„ბევრი მშობელი ჩივის ხოლმე, რომ ბავშვი ტყუის და მართალს არ მეუბნებაო. როდესაც ბავშვი მართალს არ ამბობს, მიზეზი აქვს ამას. მას არ უნდა, რომ დედა ან მამა გააღიზიანოს. მშობლებმა რაღაც აუკრძალეს და იმან გააკეთა. ბავშვმა იცის, თუ გაამხელს, შეიძლება დასაჯონ, გაუწყრნენ. აქედან ორი გამოსავალია. ერთი, რომ ვიცი ბავშვი მატყუებს და ხმას ვიმაღლებ: „როგორ ბედავ, შვილო, ჩემთან ტყუილს?“ ვამხელ ბავშვს, კედელთან მივაყენებ: „განა ეს შენ არ გააკეთე?“ მერე ბავშვი იტყვის სიმართლეს და ატირდება. ამით ჩვენ თითქოს აღზრდა მოვახდინეთ, მაგრამ ეს არ არის აღზრდის წესი. ბავშვმა კი იტირა, მაგრამ წყენა რომ დარჩა გულში?! მან იტირა, მაგრამ ეს ტყუილი არსად წასულა, რადგან ის ელოდება, რომ ხვალაც თუ რაიმე მართალს ეტყვის დედას ან მამას, იგივე მოხდება. ამიტომ ეს ტყუილი რჩება და გადადის ჩვევაში.

ბავშვს და ჩვენც გვაქვს საიდუმლო განცდა ჩვენში. ამას ჰქვია სინდისი. სინდისი თანდაყოლილი განცდაა. სინდისმა ყოველთვის იცის, რა უნდა გავაკეთო და რა არ გავაკეთო. ბავშვმაც იცის, რომ ეს ცუდია და ეს კარგია, მაგრამ ცუდს მიეტანება, იმიტომ, რომ იქ მეტი ხალისია, აქ კი ყველაფერი მწყობრშია. ბავშვს თავი მოვაჩვენოთ, ვითამაშოთ, რომ ვითომ დავიჯერეთ მისი ნათქვამი. ჩემი გამომეტყველება ბავშვს თითქოს არწმუნებს, რომ ეს ასეა. ბავშვი თავის თავში გრძნობს, რომ მე შეცდომაში შემიყვანა. მას სინდისი ნელ-ნელა ქენჯნას დაუწყებს. ის გრძნობს, რომ დედა ან მამა მიხვდა რაღაცას, მაგრამ ის მხილებული არ არის. მხილებული რომ არ არის, გულში იტანჯება ბავშვი. ეს არის დაწყებული სამი წლიდან, ძალიან მცირედ, მაგრამ 6-7 წლის ბავშვი ძალიან განიცდის ტყუილს. ზოგჯერ მოგადგება და გეტყვის: „დედა, მე ტყუილი გითხარი შენ.“ ეს იმიტომ, რომ დედამ არ დასაჯა ბავშვი, მიიღო შვილი ისეთი, როგორიც არის. მაშინ მადლობას ვეტყვით, არაფერიაო, ვეტყვით.

ბევრი იკითხავს: „როგორ? მატყუარა გავზარდო ჩემი შვილი?“ ეს იქნება მაშინ, როდესაც მე არ დავუფასე ბავშვს მართლის თქმა. რაღაც დროს ხომ იქნება ბავშვი მართალი? უნდა გამიკვირდეს, გამიხარდეს. განა ერთხელ ან ორჯერ? სამჯერ, თხუთმეტჯერ... ძილის წინ უნდა ვუთხრა მადლობა: „შვილო, შენ როგორი მართალი ბიჭი ყოფილხარ! რა გოგო მყოლიხარ, ასეთი გამბედავი! ძალიან მახარებ ასეთი ქცევით!“ იმ ერთ გმირობას ისე დავუფასებ ბავშვს, რომ ეს უფრო მეტი იყოს მისთვის, ვიდრე ტყუილის თქმა. ასეთ პირობებში ბავშვი მატყუარა არ გამეზრდება.

დასჯის პირობებში ბავშვი უფრო ძლიერი მატყუარა იქნება. რაც უფრო მეტია დასჯა, უფრო მეტად ხელოვნურად უნდა მოგატყუოს. როდესაც ის დაინახავს, რომ მის მიერ ჩადენილ საქციელს სასჯელები არ მოჰყვება, ბავშვს არ დასჭირდება ტყუილი. ტყუილი არ ჩნდება იმ ოჯახში, სადაც მშობლები ბავშვს უგებენ. იქ ბავშვს არ აქვს მიზეზი, რომ მოგვატყუოს ჩვენ. ხომ გაქვს დედის გული? თვითონ მიხვდები, რის გამო რას ამბობს ბავშვი. ის მიზეზი თუ მოუხსენი, აღარ დასჭირდება მას ტყუილი, უბრალოდ იფანტაზიორებს,”- მოცემულ საკითხზე შალვა ამონაშვილმა საქართველოს პირველ არხზე „ტელესკოლის“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​„ტელესკოლა“

შეიძლება დაინტერესდეთ

„როდესაც ბავშვის ქცევაში რაღაც არ მოგვწონს, პირველ რიგში, მიზეზი ვეძებოთ ბავშვის ახლო გარემოში,“- ფსიქოლოგი თეო გუბიანური

„როდესაც ბავშვის ქცევაში რაღაც არ მოგვწონს, პირველ რიგში, მიზეზი ვეძებოთ ბავშვის ახლო გარემოში,“- ფსიქოლოგი თეო გუბიანური

ფსიქოლოგმა თეო გუბიანურმა ბავშვსა და მშობელს შორის უსაფრთხო მიჯაჭვულობის ჩამოყალიბების მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობაში ვგულისხმობთ ემოციურ კავშირს. ეს კავშირი არ არის მხოლოდ ბავშვს და მშობელს შორის კავშირი, შეიძლება ეს იყოს ადამიანი, რომელიც ზრუნავს ბავშვზე. ჩვილობიდან იწყება მიჯაჭვულობის ჩამოყალიბება. რა ფორმის იქნება მიჯაჭვულობა, ეს დამოკიდებულია მზრუნველ ადამიანზე. უსაფრთხო მიჯაჭვულობისას ბავშვს აქვს განცდა, რომ ვიღაც მასზე ზრუნავს და მხარს უჭერს. მას ეს შემდგომში განუზოგადდება გარემოზე, სამყაროზე. თუ მას ბავშვობიდან ასწავლეს, რომ ეს სამყარო და შენ ირგვლივ ადამიანები უსაფრთხოა და შეგიძლია ენდო, მას ეს გაჰყვება. მეორე ტიპის მიჯაჭვულობისას საფრთხის განცდაა. ეს მაშინ ხდება, როდესაც მას უვლიან, აჭმევენ, მაგრამ არ აქვთ მასთან ემოციური კავშირი.

ბავშვს რომ ვაწყენინებთ, გვგონია, რომ არაფერია, მეორე დღეს შემოვირიგებთ. ასე არ არის. იმას დრო უნდა, რომ ისევ გვენდოს. კარგად უნდა დავფიქრდეთ და დავგეგმოთ, როგორ მოვიპოვოთ ბავშვის ნდობა. ბავშვი რომ იზრდება, მიჯაჭვულობა, რომელიც ჩამოუყალიბდა, მოზარდობაში აისახება იმაზე, როგორ ურთიერთობას ამყარებს სხვებთან. შეიძლება ადამიანმა რაღაც მომენტში გადაიაროს არასანდო მიჯაჭვულობის ტრავმა, მოაგვაროს ამ ტრავმასთან თავისი ურთიერთობა.

ბავშვი რომ იბადება, ის იბადება და მან საერთოდ არ იცის ქცევის წესები, როგორ უნდა მოიქცეს. როდესაც ბავშვის ქცევაში რაღაც არ მოგვწონს, პირველ რიგში, მიზეზი ვეძებოთ ბავშვის ახლო გარემოში. თუ იქ ყველაფერი წესრიგშია, მერე მივადგეთ ბავშვს. პრობლემა ვეძებოთ ჩვენში, უფროსებში. პიროვნული თვისებები გენეტიკურად განპირობებულია, მაგრამ ნახევარს იღებს ბავშვი გარემოდან, ამიტომ გარემოს დიდი ყურადღება უნდა მივაქციოთ,“- მოცემულ საკითხზე თეო გუბიანურმა რადიო „ფორტუნას“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო:​ რადიო „ფორტუნა“

წაიკითხეთ სრულად