Baby Bag

„ასეთ პირობებში ბავშვი მატყუარა არ გაიზრდება...“ - შალვა ამონაშვილის რეკომენდაციები მშობლებს

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა ბავშვებში ტყუილის თქმისკენ მიდრეკილების მიზეზებზე ისაუბრა და მშობლებს საინტერესო რჩევები მისცა:

„ბევრი მშობელი ჩივის ხოლმე, რომ ბავშვი ტყუის და მართალს არ მეუბნებაო. როდესაც ბავშვი მართალს არ ამბობს, მიზეზი აქვს ამას. მას არ უნდა, რომ დედა ან მამა გააღიზიანოს. მშობლებმა რაღაც აუკრძალეს და იმან გააკეთა. ბავშვმა იცის, თუ გაამხელს, შეიძლება დასაჯონ, გაუწყრნენ. აქედან ორი გამოსავალია. ერთი, რომ ვიცი ბავშვი მატყუებს და ხმას ვიმაღლებ: „როგორ ბედავ, შვილო, ჩემთან ტყუილს?“ ვამხელ ბავშვს, კედელთან მივაყენებ: „განა ეს შენ არ გააკეთე?“ მერე ბავშვი იტყვის სიმართლეს და ატირდება. ამით ჩვენ თითქოს აღზრდა მოვახდინეთ, მაგრამ ეს არ არის აღზრდის წესი. ბავშვმა კი იტირა, მაგრამ წყენა რომ დარჩა გულში?! მან იტირა, მაგრამ ეს ტყუილი არსად წასულა, რადგან ის ელოდება, რომ ხვალაც თუ რაიმე მართალს ეტყვის დედას ან მამას, იგივე მოხდება. ამიტომ ეს ტყუილი რჩება და გადადის ჩვევაში.

ბავშვს და ჩვენც გვაქვს საიდუმლო განცდა ჩვენში. ამას ჰქვია სინდისი. სინდისი თანდაყოლილი განცდაა. სინდისმა ყოველთვის იცის, რა უნდა გავაკეთო და რა არ გავაკეთო. ბავშვმაც იცის, რომ ეს ცუდია და ეს კარგია, მაგრამ ცუდს მიეტანება, იმიტომ, რომ იქ მეტი ხალისია, აქ კი ყველაფერი მწყობრშია. ბავშვს თავი მოვაჩვენოთ, ვითამაშოთ, რომ ვითომ დავიჯერეთ მისი ნათქვამი. ჩემი გამომეტყველება ბავშვს თითქოს არწმუნებს, რომ ეს ასეა. ბავშვი თავის თავში გრძნობს, რომ მე შეცდომაში შემიყვანა. მას სინდისი ნელ-ნელა ქენჯნას დაუწყებს. ის გრძნობს, რომ დედა ან მამა მიხვდა რაღაცას, მაგრამ ის მხილებული არ არის. მხილებული რომ არ არის, გულში იტანჯება ბავშვი. ეს არის დაწყებული სამი წლიდან, ძალიან მცირედ, მაგრამ 6-7 წლის ბავშვი ძალიან განიცდის ტყუილს. ზოგჯერ მოგადგება და გეტყვის: „დედა, მე ტყუილი გითხარი შენ.“ ეს იმიტომ, რომ დედამ არ დასაჯა ბავშვი, მიიღო შვილი ისეთი, როგორიც არის. მაშინ მადლობას ვეტყვით, არაფერიაო, ვეტყვით.

ბევრი იკითხავს: „როგორ? მატყუარა გავზარდო ჩემი შვილი?“ ეს იქნება მაშინ, როდესაც მე არ დავუფასე ბავშვს მართლის თქმა. რაღაც დროს ხომ იქნება ბავშვი მართალი? უნდა გამიკვირდეს, გამიხარდეს. განა ერთხელ ან ორჯერ? სამჯერ, თხუთმეტჯერ... ძილის წინ უნდა ვუთხრა მადლობა: „შვილო, შენ როგორი მართალი ბიჭი ყოფილხარ! რა გოგო მყოლიხარ, ასეთი გამბედავი! ძალიან მახარებ ასეთი ქცევით!“ იმ ერთ გმირობას ისე დავუფასებ ბავშვს, რომ ეს უფრო მეტი იყოს მისთვის, ვიდრე ტყუილის თქმა. ასეთ პირობებში ბავშვი მატყუარა არ გამეზრდება.

დასჯის პირობებში ბავშვი უფრო ძლიერი მატყუარა იქნება. რაც უფრო მეტია დასჯა, უფრო მეტად ხელოვნურად უნდა მოგატყუოს. როდესაც ის დაინახავს, რომ მის მიერ ჩადენილ საქციელს სასჯელები არ მოჰყვება, ბავშვს არ დასჭირდება ტყუილი. ტყუილი არ ჩნდება იმ ოჯახში, სადაც მშობლები ბავშვს უგებენ. იქ ბავშვს არ აქვს მიზეზი, რომ მოგვატყუოს ჩვენ. ხომ გაქვს დედის გული? თვითონ მიხვდები, რის გამო რას ამბობს ბავშვი. ის მიზეზი თუ მოუხსენი, აღარ დასჭირდება მას ტყუილი, უბრალოდ იფანტაზიორებს,”- მოცემულ საკითხზე შალვა ამონაშვილმა საქართველოს პირველ არხზე „ტელესკოლის“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​„ტელესკოლა“

შეიძლება დაინტერესდეთ

განსაკუთრებით მგრძნობიარე ბავშვთან ურთიერთობის 8 ოქროს წესი

განსაკუთრებით მგრძნობიარე ბავშვთან ურთიერთობის 8 ოქროს წესი

ყოველწლიურად დაბადებული ბავშვების 15-20 % მაღალი მგრძნობელობის მქონეა. ისინი გარემო გამღიზიანებლებზე სწრაფად და ემოციურად რეაგირებენ. მშობლებს უდიდესი მოთმინება და ნებისყოფა ესაჭიროებათ, რათა ბავშვის მგრძნობიარე ბუნებას სათანადოდ შეეგუონ და მასთან მოქცევის წესები აითვისონ. სწორ მიდგომას ძალიან კარგი შედეგი მოაქვს, რის გამოც მშობლებს ვურჩევთ მოთმინება გამოიჩინონ, რაც აუცილებლად გაამართლებს.

  • 1.იყავით ემპათიური და ბავშვს ხშირად ესაუბრეთ

თუ ბავშვი საჯარო სივრცეში ემოციურად ფეთქდება, მისი გრძნობების დათრგუნვას ნუ ეცდებით. ბავშვის ემოციები მიიღეთ და შვილს მათ შესახებ ესაუბრეთ.​ ბავშვთან ჩამოჯექით და ჰკითხეთ, როგორ გრძნობს თავს და რა სჭირს. ნუ შესთავაზებთ ბავშვს პრობლემის მარტივად გადაჭირს გზებს. ეცადეთ, მას საჯარო სივრცეში ემოციების გაკონტროლებაში დაეხმაროთ.

  • 2.ბავშვს აუხსენით, რომ ემოციების გამოხატვა ნორმალურია

როდესაც ბავშვი საჯარო სივრცეში ტირის და ემოციებს ღიად გამოხატავს, მშობლები მის მყუდრო ადგილას გაყვანას ცდილობენ, რათა ხალხს მოერიდონ. ამ დროს ბავშვი ფიქრობს, რომ ემოციების გამოხატვა მიუღებელი ქცევაა და თავს დამნაშავედ გრძნობს. ნაცვლად იმისა, რომ ბავშვი სადმე გადამალოთ, მას მხარი დაუჭირეთ და მისი მდგომარეობით დაინტერესდით, რათა მან იგრძნოს, რომ მისი ემოციები თქვენთვის მნიშვნელოვანია.

  • 3.ბავშვს შეცდომებზე მიუთითეთ და ალტერნატივა შესთავაზეთ

მაღალი მგრძნობელობის ბავშვები ჭარბი ექსპრესიულობის გამო ხშირად თანატოლებს და მეგობრებს საკუთარ თავზე ნეგატიურ წარმოდგენას უქმნიან. თქვენს შვილს აუხსენით, როგორ გამოიყურება ის, ​როდესაც მეგობრებზე ბრაზობს ან უკმაყოფილოა. შესაძლოა, ეს თავიდან ბავშვისთვის სტრესულიც იყოს, თუმცა თქვენ მას აუცილებლად უნდა შესთავაზოთ ალტერნატივა. ბავშვს აუხსენით, რომ თუ გაბრაზებულია, უმჯობესია, ათამდე დაითვალოს, ღრმად ისუნთქოს და დამშვიდდეს, ვიდრე უკმაყოფილება აგრესიულად გამოხატოს.

  • 4.იყავით მომთმენი და ბავშვს მარტო დარჩენის შესაძლებლობა მიეცით

მშობლების დიდი ნაწილი ბაღის ასაკის ბავშვებს გამუდმებით სხვადასხვა აქტივობაში რთავს. შესაძლოა, ბავშვს სულაც არ მოსწონდეს ხალხმრავალი გარემო და სახლში მშვიდად ყოფნა ერჩივნოს. ამ შემთხვევაში უმჯობესია, თუ ბავშვთან ერთად ხშირად დაკავდებით კითხვით და იმ თამაშების თამაშით, რომელიც მას მოსწონს. სოციალიზაციაზე ზედმეტად ბევრს ნუ იფიქრებთ. პირველ რიგში, ბავშვს აგრძნობინეთ, რომ მისი გესმით და მის გვერდით ხართ.

  • 5.ბავშვს შიშების დაძლევაში დაეხმარეთ

შიშთან პირისპირ შეჯახება მისი გადალახვის ერთ-ერთი ეფექტიანი გზაა, თუმცა ეს ძალიან დელიკატური საკითხია. მშობელი უდიდესი სიფრთხილით უნდა მოეკიდოთ ბავშვის შიშებს. სწორი მეთოდის გამოყენების შემთხვევაში ბავშვი ძალიან სწრაფად გადალახავს შიშს. ბავშვმა უნდა იგრძნოს, რომ შიშის გადალახვისას თქვენი მხარდაჭერა აქვს, რაც მას თავდაჯერებას შესძენს.

  • 6.ოთხფეხა მეგობრის შეძენა ერთ-ერთი საუკეთესო გადაწყვეტილებაა

ცხოველები მაღალი მგრძნობელობის მქონე ბავშვების საუკეთესო მეგობრები არიან. ცხოველებიც ისეთივე მგრძნობიარეები არიან, როგორც პატარები. ოთხფეხა მეგობართან ისინი იმ ურთიერთგაგებას პოულობენ, რომლის პოვნაც ასე ძალიან უჭირთ ადამიანებთან.

  • 7.სახლში უსაფრთხო გარემო შექმენით

მგრძნობიარე ბავშვები განსაკუთრებით მარტივად ღიზიანდებიან, როდესაც გარემო მათთვის უსაფრთხო არ არის. ბავშვს სახლში სივრცე გამოუყავით ,რომელსაც მისთვის კომფორტულად მოაწყობთ. გამოიყენეთ ხალიჩა, რომელზეც ის წიგნების თვალიერებას, მშვიდად წოლას და ფიქრს შეძლებს. ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ მას შესვენებისა და განტვირთვისთვის სივრცე ყოველთვის აქვს.

  • 8.დისციპლინის მეთოდები ფრთხილად შეარჩიეთ

სახლში წესების დაწესებამდე კარგად დაფიქრდით, რომ ის ოჯახის ყველა წევრზე თანაბრად მოქმედებდეს. თუ ბავშვი ორპირობას შეგატყობთ, მას გული ძალიან ეტკინება. ​საზღვრები, რომლებსაც აწესებთ, ყველასთვის უნდა იყოს, რათა ბავშვმა თავი დაჩაგრულად არ იგრძნობს.

მომზადებულია ​brightside.me- მიხედვით

წაიკითხეთ სრულად