Baby Bag

„ზეიმები ხშირად ფავორიტიზმში გადადის... ერთი და იგივე ბავშვი არის ფიფქიას როლში და სხვები იჩაგრებიან,“ - ადრეული განვითარების სპეციალისტი ცირა ბარქაია

„ზეიმები ხშირად ფავორიტიზმში გადადის... ერთი და იგივე ბავშვი არის ფიფქიას როლში და სხვები იჩაგრებიან,“ - ადრეული განვითარების სპეციალისტი ცირა ბარქაია

ინკლუზიის და ადრეული განვითარების სპეციალისტმა ცირა ბარქაიამ საბავშვო ბაღისა და სკოლის ზეიმებში ბავშვების მონაწილეობისას გამოვლენილი პრობლემების შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, ბავშვის ინტერესები, საჭიროებები და შესაძლებლობები აუცილებლად უნდა გავითვალისწინოთ:

„მნიშვნელოვანია, რომ ყოველთვის ყველა ეტაპზე გათვალისწინებული იყოს ბავშვის ინტერესი, ბავშვის საჭიროებები და შესაძლებლობები. თუ მას უნდა, თუ შეუძლია და რა როლი აინტერესებს ან საერთოდ აინტერესებს თუ არა ამ ყველაფერში მონაწილეობა. როდესაც რაღაც სიახლე გვინდა გავაცნოთ ბავშვს, ახალ გამოცდილებას გვინდა ვაზიაროთ, რა თქმა უნდა, ძალიან მნიშვნელოვანია მისი წახალისება. ამ პროცესში უნდა ვიყოთ მხარდამჭერები. არიან ბავშვები, რომლებიც შედიან პირდაპირ ამ პროცესში, მაგრამ არიან ბავშვები, რომლებსაც მეტი დრო და მხარდაჭერა სჭირდებათ. შეიძლება იფიქრონ, თუ ასე არასდროს წავახალისეთ ბავშვი და არ მივეცი შესაძლებლობა, შეიძლება ვერც აღმოაჩინოს, რომ არ უნდა, არ შეუძლია. იტყვიან, რომ რაღაცები ხომ უნდა ისწავლოს ბავშვმა?! რა თქმა უნდა! საბოლოო ჯამში ფორმასთან მივდივართ, თუ როგორ ვასწავლით. ალბათ, ბევრს გაქვთ გამოცდილი, როგორ ასწავლიდნენ ჩვენს ბავშვობაში ცურვას ბავშვებს. გადააგდებდნენ წყალში და თავად უნდა გამოეცურა. ეს ითვლებოდა სწავლების სტრატეგიად. სინამდვილეში ეს არის ძალადობა, ეს არის სერიოზული სტრესი.“

„გადასარევი აზრია, რომ ზეიმის დაგეგმვის პროცესში ბავშვები იყვნენ თავად მონაწილეები. დაგეგმვაში ის იგულისხმება, რომ ჯერ ვირჩევ, რა როლში მინდა მე ყოფნა. ფავორიტიზმშიც გადადის ხოლმე ეს. აღმზრდელმა რომ ჩათვალა, ეს სასწაულებრივად ლამაზი ბავშვი უნდა იყოს მაინცდამაინც ფიფქია. ძალიან ხშირად ერთი და იგივე ბავშვი არის ფიფქიას როლში და სხვები იჩაგრებიან. ეს ბავშვიც არანაკლებ სტრესს გადის, მუდმივად ფიფქიას როლი რომ აქვს შესასრულებელი. შეიძლება ერთ დღეს სიამოვნებით შეასრულეთ ლექსი, სიამოვნებით დაუკარით პიანინოზე, მაგრამ ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ავტომატურად ჩაგთვალონ ყოველთვის ამ ლექსის მთქმელად და პიანონზე დამკვრელად,”- აღნიშნულ საკითხზე ცირა ბარქაიამ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „ამ შაბათ-კვირას“ ისაუბრა.

წყარო: ​„ამ შაბათ-კვირას“

შეიძლება დაინტერესდეთ

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

საქართველოში ბევრი მასწავლებელი ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომლებიც აქცენტს აკეთებენ ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარების დაუფლებაზე - კვლევა

„საქართველოში უკანასკნელ წლებში სწავლის შედეგები მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა. 2009 წლიდან 2015 წლამდე პერიოდში, 15 წლის მოსწავლეებმა სწავლა გააუმჯობესეს კითხვაში, მათემატიკასა და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში თითქმის ერთი სრული ნიშნით,“ - წერია კვლევაში, რომელიც გაეროს ბავშვთა ფონდმა საქართველოში და ევროპის ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციამ (OECD) საქართველოს განთლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროსთან ერთად ჩაატარეს.
ამასთან, კვლევაში ​„შეფასებები საქართველოს ზოგადი განათლების სისტემაში“ აღნიშნულია, რომ ეს პროგრესი მოსახლეობის ყველა ჯგუფს თანაბრად არ შეეხო:

მოსწავლეები ქალაქად უსწრებენ თანატოლებს სოფლად; სოციალურეკონომიკურად პრივილეგირებული მოსწავლეები უსწრებენ თავიანთ სოციალურად დაუცველ თანატოლებს; ხოლო, ის მოსწავლეები, რომლებიც შინ ქართულად ლაპარაკობენ, უსწრებენ თავიანთ თანატოლებს, რომელთა მშობლიური ენა ქართული არ არის. სამწუხაროდ, სწავლის ხარისხში ეს უთანასწორობა 2009-2015წწ. პერიოდში კიდევ უფრო გაიზარდა,“ - წერია კვლევაში. 

კვლევის თანახმად, საქართველოში მოსწავლეთა შეფასება, ძირითადად, კვლავ მოსწავლეთათვის ნიშნების დასაწერად გამოიყენება და არა სწავლის გაუმჯობესებაში მათ დასახმარებლად. მასწავლებლები და საზოგადოება კვლავ ამახვილებს ყურადღებას ციფრულ ნიშნებზე მიუხედავად იმისა, რომ ეს ნიშნები ზუსტად ვერ ასახავს იმას, თუ რა იცის მოსწავლემ და რის გაკეთება შეუძლია. შეფასების ასეთი გაგება იკვეთება საკლასო მასწავლებელთა შეფასების პრაქტიკებში. მასწავლებლები არ იყენებენ შეფასების ტექნიკების მრავალფეროვნებას და უპირატესობას ანიჭებენ სტუდენტების შეფასებას მეტწილად მრავალპასუხიანი ტესტების საშუალებით და არ აფასებენ უნარების ფართო სპექტრს.

კვლევაში ასევე აღნიშნულია, რომ ისეთი მოსწავლეების მომზადება, რომლებიც კონკურენტუნარიანები იქნებიან 21-ე საუკუნის ეკონომიკებში, საჭიროებს ისეთ მასწავლებლებს, რომელთაც აქვთ ცოდნა, უნარები და მოტივაცია, რომ განაგრძონ კვალიფიკაციის ამაღლება:

„საქართველოში პედაგოგები მნიშვნელოვნად უფრო ნაკლებად მონაწილეობენ პროფესიულ განვითარებაში, ვიდრე OECD-ის სხვა ქვეყნებში. განგრძობადი ტრენინგის გარეშე, მასწავლებლები ვერ ეცნობიან მტკიცებულებებზე დაფუძნებულ, უახლეს პედაგოგიურ პრაქტიკებს, რომლებიც მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარება. ამასთანავე, საქათველოში მასწავლებლები ყველაზე ასაკოვანნი არიან მასწავლებლებისა და სწავლის საერთაშორისო კვლევაში (TALIS) მონაწილე ქვეყნების მასწავლებლებთან შედარებით. კერძოდ, მასწავლებელთა ერთ მეოთხედზე მეტი 60 წელს გადაცილებულია. შედეგად, ბევრი მასწავლებელი მოსწავლეებს ტრადიციული მეთოდით ასწავლის, რომელიც აქცენტს აკეთებს ფაქტების დაზეპირებაზე და არა უნარებისა და კომპეტენციების დაუფლებაზე. შესაბამისად, მოსწავლეებს საქართველოში უჭირთ ისეთი კომპეტენციების შეძენა, რომლებიც მათ სჭირდებათ განათლების უმაღლეს საფეხურსა და შრომის ბაზარზე წარმატების მისაღწევად,“ - წერია კვლევაში.

კვლევის ავტორების თქმით, მიუხედავად იმისა, რომ უახლესი შესაძლებლობები ფინანსურ წახალისებას ითვალისწინებს, მასწავლებლებს კრედიტების დაგროვებისკენ უფრო მოუწოდებენ, ვიდრე იმის დემონსტრირებისკენ, რომ ისინი მოსწავლეებს სწავლაში ეხმარებიან.

​როგორც მკვლევრები აღნიშნავენ, 
უნდა შემუშავდეს და აღსრულდეს მინიმალური სტანდარტები მასწავლებლებისთვის იმის უზრუნველსაყოფად, რომ ყველა მასწავლებელს ჰქონდეს ის საბაზისო უნარები, რომლებიც აუცილებელია მოსწავლეების სწავლაში დასახმარებლად. მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების სქემა უნდა გადაისინჯოს იმისათვის, რომ უზრუნველყოს მასწავლებლების ისეთი განვითარების მოტივაცია, რომელიც მოსწავლეებს სწავლაში დაეხმარება. საქართველომ უნდა შემოიღოს სავალდებულო საპენსიო ასაკი, რაც ხელს შეუწყობს ასაკოვანი მასწავლებლების გადინებას და ახალბედა მასწავლებლებისთვის სივრცის შექმნას.

კვლევაში მოსწავლეთა შეფასების სისტემის გაუმჯობესებაზეცაა საუბარი. კერძოდ, როგორც მკვლევრები აღნიშავენ, სასარგებლო შეიძლება იყოს მოსწავლეთა პორტფელების შექმნა, რომლებიც წარმოადგენს მოსწავლის ნამუშევრების დროთა განმავლობაში შედგენილ კრებულს. პორტფელების შექმნა მასწავლებლებისაგან მოითხოვს უწყვეტ უკუკავშირს და უბიძგებს მოსწავლეს საკუთარი ძლიერი და სუსტი მხარეების გააზრებისა და იმის განსაზღვრისაკენ, თუ რა უნდა დაამატოს თავის პორტფელს - ესაა შეფასების სწორედ ის ორი ელემენტი, რომელიც დღეს საქართველოს განათლების სისტემას აკლია.

კვლევის თანახმად, ჟურნალში ყოველდღიური ნიშნების დაწერის პრაქტიკა უნდა აღიკვეთოს. მას დრო სჭირდება და სასარგებლო ინფორმაციას ვერ გვაწვდის იმის შესახებ, თუ როგორ მიმდინარეობს მოსწავლეების პროგრესი სწავლაში:

„სამინისტრომ უნდა შეიმუშაოს აღრიცხვის ბარათის საყოველთაო ნიმუში და დაადგინოს ეროვნული პროცედურები მის გასავრცელებლად. სტანდარტიზებული აღრიცხვის ბარათის საშუალებით, მოსწავლეთა შესახებ ჩანაწერები აგრეთვე შეიძლება უფრო სრულად იქნას შეტანილი განათლების მართვის საინფორმაციო სისტემების (EMIS) მონაცემთა ბაზებში, რაც კიდევ უფრო მეტად შეუწყობს ხელს მოსწავლეებისა და მათი სწავლის მონიტორინგს,“ - წერია კვლევაში. 

ამასთან, როგორ მკვლევრები მიუთითებენ, შესაძლებელია მე-9 კლასში (ან მე-10კლასში, თუ სავალდებულო განათლების ხანგრძლივობა გაიზრდება) გამოცდის შემოღება მოსწავლეების დასახმარებლად გადაწყვიტონ, სურთ თუ არა ზოგადი განათლების გაგრძელება, ან პროფესიული განათლების პროგრამაში ან განათლების მაღალ საშუალო საფეხურზე გადასვლა.

წაიკითხეთ სრულად