Baby Bag

​თამაშის მეშვეობით ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან

​თამაშის მეშვეობით ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან

თამაში ბავშვის ცხოვრებისა და განვითარების განუყოფელი ნაწილია, თუმცა ხშირ შემთხვევაში უფროსების მხრიდან მისი მნიშვნელობა სათანადოდ არ  ​ფასდება ​თამაშის მეშვეობით  ჩვენი შვილები პიროვნულად იზრდებიან, ვითარდებიან და ჯანსაღდებიან.

ბავშვები თამაშით სწავლობენ

თამაშის დროს ბავშვები ძალიან ბევრ ახალ უნარს იძენენ. წარმოსახვით სასურსათო მაღაზიაში ისინი კოგნიტურ უნარებს ივითარებენ, ანგარიშობენ და პრობლემების გადაჭრას სწავლობენ. ფიზიკური შესაძლებლობების განვითარებაში კი მათ მოედანზე სირბილი და კუბიკების მეშვეობით პატარა სახლების შენება ეხმარებათ. სათამაშო დინოზავრებთან კომუნიკაციის დასამყარებლად მათ ლექსიკონის განახლება და მისი ახალი სიტყვებით შევსება ესაჭიროებათ. სოციალური უნარების განვითარებას კი მეგობრებთან ერთად წამოწყებული მრავალფეროვანი თამაშებით ახერხებენ.

თამაში ბავშვს ფიზიკურად აჯანსაღებს

თამაშის წყალობით ბავშვი ფიზიკურად ძლიერდება და ჯანსაღდება. თამაში წარმატებით ებრძვის ჭარბწონიანობის პრობლემას, რომელიც თანამედროვე ბავშვებში ძალიან გავრცელებულია.

თამაში სტრესს ამარცხებს

ბავშვის ემოციური ზრდის ხელშეწყობა თამაშის კიდევ ერთი ძლიერი მხარეა. მეგობრებთან ერთად წარმოსახვითი სამყაროების დალაშქვრა შფოთვას მნიშვნელოვნად ამცირებს. ბავშვები, რომლებიც ხშირად თამაშობენ, სტრესისგან მარტივად თავისუფლდებიან.

თამაშის მნიშვნელობა გაცილებით დიდია, ვიდრე ეს ერთი შეხედვით ჩანს

თამაში ერთი შეხედვით ძალიან მარტივი და უბრალო აქტივობებისგან შედგება, თუმცა რეალურად ის საკმაოდ რთული და კომპლექსურია. თამაშის უამრავი სახესხვაობა გვხვდება. არსებობს სიმბოლისტური, სოციო-დრამატული, ფუნქციონალური და სხვა ტიპის თამაშები. თანამედროვე მკვლევარები თამაშის სხვა და სხვა ასპექტს სიღრმისეულად იკვლევენ. მათ აინტერესებთ, როგორ სწავლობენ ბავშვები მისი დახმარებით, როგორ მოქმედებს ბუნებაში თამაში ბავშვების ჯანმრთელობაზე, რა გავლენას ახდენს სასკოლო შესვენებების არსებობა ბავშვის ფსიქიკაზე და ა.შ.

გამონახეთ დრო თამაშისთვის

მშობლის უმთავრესი მოვალეობა შვილების განათლებისა და განვითარების ხელშეწყობაა. თუ გსურთ თქვენმა შვილმა ენობრივი, კოგნიტური, ემოციური, სოციალური და ფიზიკური უნარების განვითარება სრულყოფილად შეძლოს, მას თამაშისთვის საკმარისი დრო უნდა მისცეთ. ყურადღება მიაქციეთ იმას, რომ ბავშვი საკუთარი დროის დიდ ნაწილს სწორედ თამაშს უთმობდეს.

სწავლა და თამაში ერთმანეთისგან არ გამიჯნოთ

სწავლა და თამაში განცალკევებულ აქტივობებად არ უნდა აღვიქვათ, რადგან მათ შორის საკმაოდ მჭიდრო ურთიერთკავშირშია. სწავლა თამაშის გარეშე, ეს იგივეა, რაც ქიმიის ლექცია ლაბორატორიის გარეშე. თამაში თქვენი შვილის ლაბორატორიაა, სადაც ის მისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვან უნარებს იძენს.

თამაში ბუნებაში

ხშირად გაიხსენეთ საკუთარი ბავშვობა. აღმოაჩენთ, რომ საუკეთესო მოგონებები, რომელთა გახსენება ყველაზე მეტ სიხარულს განიჭებთ, საგარეო აქტივობებთან ასოცირდება. თოვლში ციგურაობა, ქვიშის კოშკების აგება, ეზოში სხვა ბავშვებთან ერთად სირბილი სწორედ ის აქტივობებია, რომელიც ნებისმიერ ბავშვს აბედნიერებს. მიეცით თქვენს შვილს შესაძლებლობა ბუნებაში თამაშით დატკბეს.

გაიღრმავეთ თქვენი ცოდნა თამაშის შესახებ

თამაშის შესახებ უამრავი ახალი კვლევა და ნაშრომი იწერება. ნუ დასჯერდებით იმას, რაც უკვე იცით. მუდმივად იზრუნეთ საკუთარი ცოდნის გაფართოებაზე. წაიკითხეთ მეტი თამაშის შესახებ, გაეცანით თანამედროვე ხედვებს და მათი პრაქტიკაში გამოყენება სცადეთ.

ენდეთ საკუთარ ინსტინქტებს

ბავშვობაში, ალბათ, ხშირად გითამაშიათ სპონტანური თამაშები. მიეცით თქვენს შვილებს შესაძლებლობა დამოუკიდებლად ითამაშონ. ენდეთ საკუთარ ინსტინქტებს და ყველაფერს წინასწარ ნუ დაგეგმავთ. მალე დარწმუნდებით, რომ თქვენს შვილებს ძალიან მდიდარი წარმოსახვა აქვთ.

თამაში ბავშვს დამოუკიდებლად განვითარების შესაძლებლობას აძლევს

თამაშის დროს ბავშვი ბევრად დიდ მონდომებას ავლენს, ვიდრე საშინაო დავალების შესრულებისას. მას თამაში აძლევს ბევრად მეტ დროს და შესაძლებლობას, რათა კომპლექსურად განვითარდეს. წარმოსახვით რესტორანში თამაშისას, ბავშვი მენიუს ადგენს, იღებს შეკვეთებს, აწესებს ფასებს, ესაუბრება მომხმარებელს. ის სხვა და სხვა უნარს მხოლოდ ერთი თამაშის დახმარებით ივითარებს და ამ ყველაფერს დამოუკიდებლად, ყოველგვარი დახმარების გარეშე აკეთებს. სწორედ ამიტომ არის თამაში უნიკალური საშუალება ბავშვის თვითშეფასებისა და თავდაჯერების გაზრდისთვის. თუ გსურთ თქვენი შვილი დამოუკიდებელ და წარმატებულ ადამიანად გაიზარდოს, მიეცით მას თამაშის შესაძლებლობა.

ავტორი: ია ნაროუშვილი 

შეიძლება დაინტერესდეთ

მუსიკის 10 სასარგებლო თვისება ადრეული ასაკის ბავშვებში

მუსიკის 10 სასარგებლო თვისება ადრეული ასაკის ბავშვებში

მუსიკასთან შეხება, ბავშვებს დაბადებიდანვე უწევთ. დაძინებისას ვუმღერით იავნანას, ციფრებს და ბგერებსაც კი სიმღერების მეშვეობით ვასწავლით.

ეს მუსიკალური გამოცდილება სახალისოა და დამამშვიდებელი ეფექტი აქვს, მაგრამ ასევე მნიშვნელოვან ზეგავლენას ახდენს ბავშვის განვითარებაზე.

კვლევებმა აჩვენეს, რომ ადრეულ ასაკში მუსიკალური გამოცდილების მიღება განაპირობებს IQ-ს ამაღლებას და ენობრივი უნარების გაუმჯობესებას.

მეტყველების და წერა-კითხვის უნარები

კვლევების შედეგად დასტურდება, რომ ადრეულ ასაკში მუსიკალური გამოცდილება ხელს უწყობს მეტყველების განვითარებას, აუმჯობესებს ლექსიკას, წერა-კითხვის და გააზრების უნარს. მაგალითად, სიმღერა სასარგებლოა საკომუნიკაციო უნარებისთვის, კერძოდ კი რითმული აქტივობები ხელს უწყობს მეტყველების უნარების განვითარებას.

საწყის ეტაპზე ბავშვების მუსიკალურ აქტივობებში ჩართვა სწორედ მშობლებისა და აღმზრდელების ხელშეწყობით ხდება.

მოტორული უნარები

იმის მიუხედავად თუ რომელ მუსიკალურ ინსტრუმენტზე უკრავთ, მუსიკა ანვითარებს ნატიფ მოტორიკას და კოორდინაციას. წარმოიდგინეთ ყველა ის მოქმედება, რაც კონკრეტულ მუსიკალურ ინსტრუმენტების გამოყენებისას არის საჭირო: მუსიკალური ინსტუმენტის ხელში დაჭერა, ჩაბერვა, დარტყმა და ა.შ.
მუსიკა ანვითარებს მსხვილ მოტორიკას ცეკვისა და მოძრაობის გზით.

კოგნიტური განვითარება

მუსიკა მოითხოვს ტვინის რამდენიმე უბნის ჩართულობას, ასტიმულირებს მეხსიერებას, ყურადღებას და პრობლემის გადაჭრის უნარებს.


ნეირომეცნიერების კვლევებმა აჩვენა, რომ მუსიკალური განათლება აჩქარებს ტვინის განვითარებას ადრეული ასაკის ბავშვებში, ასევე დროის და სივრცის აღქმას და თვით მათემატიკური შესაძლებლობებსაც კი აუმჯობესებს.


ეს სასარგებლო შედეგები ვრცელდება როგორც ადრეული ასაკის ბავშვებზე, ისე მოზარდებზე.

ემოციური გამოხატვა

ბევრი ჩვენთაგანი მუსიკას უსმენს, როცა აღნიშნავს წარმატებას. ჩვენ ასევე ვრთავთ ჩვენ საყვარელ მელოდიას, როცა გვსურს განწყობის ამაღლება. მუსიკა ასევე გვეხმარება ემოციების გამოხატვაში, ახალგაზრდებისთვის კი მუსიკა გამოხატვის უმნიშვნელოვანესი ფორმასაც კი წარმოადგენს.
ადრეულ ასაკში ხდება თვით-გამორკვევის (self-awareness) და ემოციური ინტელექტის ჩამოყალიბება. სიმღერა ან მუსიკალურ ინსტრუმენტზე დაკვრა, ერთ-ერთი საუკეთესო გზა არის ბავშვებისთვის ემოციების გამოხატვის ექპერიმენტირებისთვის.


მოზრდილების მსგავსად, მუსიკა ბავშვებშიც არეგულირებს ემოციებს. ცალკეული ჟანრის მუსიკამ შესაბამისი ემოციური ცვლილება შეიძლება გამოიწვიოს ადამიანში, ის შეიძლება იყოს დამამშვიდებელი ეფექტის ფონური/ატმოსფერული მუსიკა, მუსიკალურ ინსტრუმენტზე დაკვრამ შეიძლება განწყობა აუმაღლოს მუსიკოსს, შეამციროს სტრესი. ასე რომ ,თუნდაც ბავშვის ტანტრუმების დროს, სიმღერამ შეიძლება დადებითი ზემოქმედება მოახდინოს და დამამშვიდებელი ეფექტი იქონიოს.

სოციალური უნარები

მუსიკა ძალიან კარგი გზაა ბავშვებისთვის სოციალური ინტერაქციის განვითარებისა და გაუმჯობესებისთვის. ის ეხმარება თანამშრომლობასა და გუნდურ მუშაობაში. ჯგუფური მუსიკალური აქტივობები, ბგერების ერთობლივად შექმნა/შეთანხმება, ბუნებრივად ანგრევს საზღვრებს ბავშვებს შორის და მიმართავს მათ სოციალური ინტერაქციისკენ და ახალი საკომუნიკაციო გზების აღმოჩენისკენ.

როდესაც ბავშვები ერთობლივან ქმნიან მუსიკას, ამ დროს ისინი სწავლობენ მოსმენას, თანამშრომლობასა და ეფექტურ კომუნიკაციას. ეს უნარები კი აღრმავებს ემპათიის უნარს და ქმნის სოციალურ კავშირებს. მუსიკა ეხმარება ბავშვებს ამ სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი უნარების ფორმირებაში ადრეული ასაკიდანვე.

განსხვავებული კულტურების დაფასება (cultural appreciation)

მისიკის უკან არსებული კონტექსტის გაგება, ამეცნებს ბავშვებს მათ გარშემო არსებული სამყაროს შესახებ. განსხვავებული კულტურებისთვის დამახასიათებელი მუსიკის გაცნობა ბავშვს ეხმარება ცნობიერების ამაღლებაში, და ზოგადად განსხვავებულობების პატივისცემაში და მის მიმღებლობაში.

მუსიკის საშუალებით ამბების გადმოცემა საუკეთესო საგანმანათლებლო პრაქტიკაა, რაც ბავშვებისთვის ახალი იდეებისა და აზრების წარმოშობის წყარო შეიძლება გახდეს. და რაც მთავარია, შემეცნების ეს პროცესი სახალისოა. მუსიკა შეიძლება გამოყენებულ იქნას, როგორც სწავლის პროცესის წამახალისებელი/დამხმარე საშუალება.

შემოქმედებითობა და წარმოსახვა

ყველაფერთან ერთად, მუსიკა გამოხატვის შემოქმედებითი ფორმაა. ბავშვების შემოქმედებითი „ინსტრუმენტებით“ აღჭურვა მნიშვნელოვან უპირატესობას აძლევს მათ, კერძოდ მუსიკა ბგერების საშუალებით, შემოქმედებითად ფიქრის და გამოხატვის საშუალებას იძლევა.

მუსიკა იმპროვიზაციისა და ინოვაციების ძალიან კარგი საშუალებაა – მან შესაძლოა, თქვენი პატარას სრულიად უცნობი მხარე გამოავლინოს.

თავდაჯერებულობდა და თვითშეფასება

რამდენჯერ გვინახავს შემსრულებელი სცენაზე და გვიფიქრია, რომ „მე ამას ვერ შევძლებდი“? ადრეულ ასაკში პატარების მუსიკალურ აქტივობებში ჩართვა აამაღლებს მათ თვითშეფასებას და თავდაჯერებულობას. ასევე პოზიტიური უკუკავშირი მუსიკალური შესრულების შემდეგ, მოტივაციას ზრდის სწავლის გაგრძელებისა და პროგრესისთვის.

დისციპლინა და ფოკუსი

მუსიკალურ ინსტრუმენტზე დაკვრის ცოდნა საკმაოდ რთულია. ის მოითხოვს დისციპლინას, პრაქტიკასა და კონცენტრაციას. ეს შეიძლება მშობლებს აფრთხობდეს კიდეც, თუმცა ბავშვის წახალისებამ პრაქტიკულ მუშაობაში ჩასაბმელად, ბევრი სარგებელი შეიძლება მოუტანოს მას გრძელვადიან პერსპექტივაში. რეგულარული მუსიკალური ვარჯიში აუმჯობესებს ბავშვის ყურადღებას, ფოკუსსა და თვითდისციპლინას.

ეს უნარები კი ძალიან მნიშვნელოვანია, განსაკუთრებით მაში,ნ როდესაც ბავშვი შეაბიჯებს საგანმანათლებლო დაწესებულებებში. ბავშვები, რომლებსაც ნასწავლი აქვთ მუსიკალურ ინსტრუმენტზე დაკვრა, აკადემიური სწავლის პროცესში უკეთ არიან აღჭურვილები კონცენტრაციის უნარით.

ტვინის განვითარება და გრძელვადიანი სარგებელი

ადრეულ ასაკში ბავშვის მუსიკალურ აქტივობებში ჩართვა, მისი ჯანმრთელობისთვისაც კი მნიშვნელოვანი სარგებელის მომტანია, კერძოდ კი ეს პროცესი, ტვინის ფუნქციურ, გრძელვადიან ცვლილებას იწვევს. ტვინის ასეთი ცვლილება კი ასოცირებულია კოგნიტური უნარების, აკადემიური მოსწრებისა და ჯანმრთელობის დადებით შედეგებზე.

მასალა გამოყენებულია საბავშვო ბაღ ლარდის საიტიდან - ლარდი

ბაღში ვიზიტის დასაჯავშნად ეწვიეთ ბმულს: https://​shorturl.at/jtxBF . 
მისამართ: ქვემო ლისი, Tbilisi, Georgia.
599 64 64 59
Info@lardi.ge

R. 
წაიკითხეთ სრულად