Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

მეცნიერების მტკიცებით, მამები უფრო ბედნიერი მშობლები არიან, ვიდრე დედები

მეცნიერების მტკიცებით, მამები უფრო ბედნიერი მშობლები არიან, ვიდრე დედები

უახლესი კვლევებით დგინდება, რომ მამები დედებთან შედარებით უფრო ბედნიერი მშობლები არიან. მეცნიერები დიდი ხნის განმავლობაში ამტკიცებდნენ, რომ ის ადამიანები, რომლებსაც შვილები ჰყავთ, გაცილებით უკეთ ცხოვრობენ, ვიდრე ისინი, ვისაც ოჯახი არ აქვს და არც ბავშვები ჰყავს. აღნიშნული მოსაზრება სრული სიმართლეა, თუმცა მშობლების ბედნიერების ხარისხი ერთმანეთისგან მნიშვნელოვნად განსხვავდება.

18 000 ადამიანზე ჩატარებულ სამ კვლევაში მეცნიერები მშობლების ბედნიერების ხარისხის შესწავლას ცდილობდნენ. მათ აინტერესებდათ, თუ რომელი მშობელი გრძნობს თავს უფრო კარგად მშობლის ამპლუაში. სამივე კვლევა სიღრმისეულად სწავლობდა მონაწილეების ემოციურ მდგომარეობას, კმაყოფილებისა და ბედნიერების დონეს. მკვლევარებს აინტერესებდათ, რამდენად ისტრესებოდნენ მშობლები დღის განმავლობაში.

ორი კვლევა ერთმანეთს ადარებდა მშობლებისა და დასაოჯახებელი, უშვილო ადამიანების ბედნიერების ხარისხს. ორივე კვლევამ გამოამჟღავნა, რომ მამები საკუთარ ამპლუაში თავს ძალიან ბედნიერად გრძნობენ, მათ გარესამყაროსთან კავშირის დამყარება არ უჭირთ და დღის განმავლობაში სტრესსაც ნაკლებად განიცდიან. მათ დღის განმავლობაში გაცილებით მეტი პოზიტიური ემოცია აქვთ, ვიდრე ნეგატიური. დასაოჯახებელ, უშვილო მამაკაცებთან შედარებით, მამებს დეპრესიული განწყობებიც ნაკლებად აწუხებთ. ამასთან, აღმოჩნდა, რომ დასაოჯახებელ ქალბატონებთან შედარებით დედები გაცილებით უფრო დეპრესიულები არიან.

მესამე კვლევა ერთმანეთს ადარებდა ბედნიერების შეგრძნებას ბავშვებთან ურთიერთობის დროს და სხვა აქტივობებით დაკავებისას. აღმოჩნდა, რომ მამაკაცები თავს გაცილებით ბედნიერად გრძნობენ ბავშვზე ზრუნვისას, ვიდრე ქალბატონები. შვილებთან ყოველდღიური ურთიერთობით დედებიც და მამებიც ბედნიერდებიან. ბავშვებთან ყოფნა მშობლებისთვის გაცილებით სასიხარულოა, ვიდრე სხვა აქტივობებით დაკავება. თუმცა, როგორც გაირკვა, ამ შემთხვევაშიც, მამები თავს გაცილებით ბედნიერად გრძნობენ, ვიდრე დედები. მამები ბავშვებთან ყოფნას და მათზე ზრუნვას თამაშად და გართობად განიხილავენ, მაშინ როდესაც დედებისთვის შვილის მოვლა ყოველდღიური რუტინის განუყოფელი ნაწილია.

მკვლევარების თქმით, მამების ბედნიერების მაღალი ხარისხი იმით არის განპირობებული, რომ ისინი შვილებთან დროს უფრო სასიამოვნოდ ატარებენ, ვიდრე დედები. ფსიქოლოგები, მშობლებს ურჩევენ, რომ შვილებთან ერთად ხშირად ითამაშონ, რადგან ეს მათ განწყობაზე ძალიან დადებითად აისახება.

მომზადებულია ​medicalxpress.com- ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

წაიკითხეთ სრულად