Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ზაფხული მარტო დასვენება კი არ არის, ეს არის პერიოდი გამოცდილებისთვის,“ - ბავშვთა ფსიქოლოგი მზიკო დალაქიშვილი

„ზაფხული მარტო დასვენება კი არ არის, ეს არის პერიოდი გამოცდილებისთვის,“ - ბავშვთა ფსიქოლოგი მზიკო დალაქიშვილი

ბავშვთა ფსიქოლოგმა მზიკო დალაქიშვილმა ბავშვის ცხოვრებაში ზაფხულისა და დასვენების მნიშვნელობაზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ ზაფხულში ბავშვმა უნდა აინაზღაუროს ყველა დანაკლისი, რომელიც წლის განმავლობაში აქვს:

„მადლობა ღმერთს, რომ ზაფხულის პერიოდი არსებობს. ზაფხული არის პერიოდი, როდესაც რისი დანაკლისიც კი ბავშვს აქვს წლის განმავლობაში, იქნება ეს სივრცე, სიყვარული, თავისუფალი დრო, მეგობრებთან ურთიერთობა, პირველ რიგში, ეს უნდა აინაზღაუროს. ჩვენ ამაში ხელი კი არ უნდა შევუშალოთ, არამედ შევუწყოთ. მე ვფიქრობ, რომ შემეცნებისთვის დრო ყოველთვის რჩება. ​არ არის აუცილებელი, რომ ამას დავარქვათ სწავლის საათი ან ბავშვი დავსვათ კაბინეტში, სადაც წიგნები უნდა გადმოიღოს და იმეცადინოს.“

​მზიკო დალაქიშვილის თქმით, ზაფხული არ არის მხოლოდ დასვენების პერიოდი, არამედ გამოცდილების მიღების პერიოდია:

„ზაფხული არის პერიოდი, როდესაც ნამდვილი რამეების აღმოჩენა შეუძლიათ ბავშვებს. ზაფხული მარტო დასვენება კი არ არის. შეიძლება ბავშვმა ისეთ ინტერესს მიაგნოს, რომლისთვისაც წლის განმავლობაში დრო საერთოდ არ ჰქონდა. აქაც ჩვენი ჩართულობა აუცილებელია. თუ ჩვენ მას არ მივეცით ამისი სივრცე, არ გამოვა. რა იქნებოდა კარგი ქცევა მშობლის მხრიდან? თუ გამონახავს დროს და ბავშვს წაიყვანს ლაშქრობაში, სადაც ბევრი რამის შემეცნებასთან ერთად დიდი სივრცეა საინტერესო საუბრებისთვის. ეს არის პერიოდი გამოცდილებისთვის.“

„თამაშით სწავლება რას გულისხმობს? ბავშვი გამოცდილებით უნდა მისწვდეს ცოდნას. ზოგადად რეჟიმს და მოწესრიგებულ დღის განრიგს ძალიან კარგი გავლენა აქვს ბავშვის და დიდების ცხოვრებაშიც. ზაფხულში ბავშვს თავისუფლებას ვაძლევთ ჩარჩოს პირობებში. სადილიდან ვახშმამდე, როდესაც მცხუნვარე მზეა, ორგანიზმიც მოდუნებულია, ძალიან კარგი დროა იმისთვის, რომ ბავშვი წავახალისოთ, რომ რაღაც წაიკითხოს. თუ ვატყობთ, რომ ბავშვს არ უნდა, დავფიქრდეთ, რატომ არ უნდა კითხვა, ხომ არ უჭირს? ​ფაქტია, რომ დამოკიდებულებაშია პრობლემა. თუ ბავშვს კატეგორიულად არ უნდა წიგნთან მისვლა, იქ სხვა რამეა გამოსაძიებელი,“ - აღნიშნულ საკითხებზე მზიკო დალაქიშვილმა ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „სხვა შუადღე“ ისაუბრა.

წყარო:​ „სხვა შუადღე“

წაიკითხეთ სრულად