Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„საუკეთესო დედის ცნებაში არაფრით არ უნდა ჩაიდოს გადაჭარბებული ზრუნვა და ყურადღება,“ - ნანა ჩაჩუა

„საუკეთესო დედის ცნებაში არაფრით არ უნდა ჩაიდოს გადაჭარბებული ზრუნვა და ყურადღება,“ - ნანა ჩაჩუა

ფსიქოლოგმა ნანა ჩაჩუამ ბავშვზე გადაჭარბებული მზრუნველობის ნეგატიური გავლენის შესახებ ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ საუკეთესო დედა არ არის ის, ვინც გადაჭარბებულად ზრუნავს შვილზე:

„საუკეთესო დედობა შეიძლება იყოს დასაზუსტებელი ცნება. ​გადაჭარბებული ყურადღება და მზრუნველობა ძალიან ნეგატიურია. საუკეთესო დედის ცნებაში არაფრით არ უნდა ჩაიდოს გადაჭარბებული ზრუნვა და ყურადღება. მონადირე ცხოველები თავის ბოკვერებს ასწავლიან, ავარჯიშებენ, რომ მათ დამოუკიდებლად არსებობა შეძლონ. ჩვენთან შეიძლება მეათე-მეთერთმეტე კლასელის ჩანთა დედას მიჰქონდეს.“

ნანა ჩაჩუას თქმით, იმისთვის, რომ ​კარგი დედა, კარგი ცოლი, კარგი მეგობარი და კარგი კოლეგა იყო, მთავარია დრო სწორად გადაანაწილო:

„არავითარი დათმობა არ არის საჭირო. მთავარია, როგორ გადაანაწილებ დროს. ასევე ის, რამდენად რაციონალური, გულწრფელი და ღია ხარ ყველა ურთიერთობაში. ფსიქოლოგიაში ცნობილია, რომ დედა თუ შეძლებს თუნდაც 20 წუთის განმავლობაში შვილთან ურთიერთობას და ბავშვს მიეცემა ის, რომ თვითონ იყოს ინიციატორი ამ ურთიერთობაში, სრულიად საკმარისია ეს დრო იმისთვის, რომ ბავშვმა დედის დეფიციტი არ განიცადოს.“

„ქალისა და მამაკაცის, ცოლ-ქმარს შორის ურთიერთობაში, როდესაც ყველა ხალისით აკეთებს თავის საქმეს, როდესაც ცოლ-ქმარს შორის ხდება ემოციათა გაცვლა ყველა დონეზე, მაშინ ეს ურთიერთობა შემდგარია. ​ქალების ძალიან დიდ ნაწილს აქვს ჩვევად წუწუნი, რომ „მე ამდენს ვაკეთებ.“ რაღაც განსაკუთრებულად უნდათ, რომ დააფასონ მისი შრომა. ეს არც ისე პოზიტიურად სჩანს. როდესაც თვითონ რასაც აკეთებ იმ დროში, იმ წუთში, ის ხარ თავად, ყოველთვის ხარ ის, რაც ხარ, ყოველთვის შეძლებ, რომ შენი თავი გამოხატო ამაში და განიცადო ბედნიერება,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ნანა ჩაჩუამ რადიო იმედის ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​რადიო იმედი

წაიკითხეთ სრულად