Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„როგორ მივუჩინოთ კულტურულად თავისი ადგილი არამკითხე, თავგასულ ადამიანს, რომელიც ნერვებს გვიშლის?“ - ინგა ბლესსის რჩევები

„როგორ მივუჩინოთ კულტურულად თავისი ადგილი არამკითხე, თავგასულ ადამიანს, რომელიც ნერვებს გვიშლის?“ - ინგა ბლესსის რჩევები

ფსიქოლოგმა ინგა ბლესსმა თავგასულ ადამიანებთან ურთიერთობის იმგვარ წესებზე ისაუბრა, რომელიც მათთვის კულტურულად ადგილის მიჩენას გვასწავლის:

​როგორ შეიძლება „ნაგლ“ ადამიანს მივუჩინოთ თავისი ადგილი კამათის და ჩხუბის გარეშე? ვგულისხმობთ კულტურულად პასუხის გაცემას, თავის ადგილას რომ დააბრუნებ ამ არამკითხე, თავგასულ პიროვნებას, რომელიც ნერვებს გვიშლის ხოლმე. როდესაც ადამიანი არ გეკითხება და შენ ბრძნული გამომეტყველებით აძლევ რჩევას: „შენ რასაც ამბობ, არ არის სწორი, ასე უნდა მოიქცე, ასე უნდა გააკეთო, ისე უნდა გექნა,“ ამას აკეთებ ყოველგვარი ბილწისტყვაობის გარეშე. თითქოს არაფერი ცუდი არ უთქვამს ადამიანს, მაგრამ დაგამცირა. შენ წაგართვა ენერგია, თავისი თავდაჯერება კი აიმაღლა.“

ინგა ბლესსის თქმით, „ენერგეტიკული სვავები“ ერიდებიან ძლიერ ადამიანებს და სუსტი ადამიანების დამცირებას ცდილობენ:

„რა გავაკეთოთ, რომ კულტურულად, ნერვების მოშლის გარეშე ადამიანს მივუჩინოთ თავისი ადგილი? მსგავსი ენერგოვამპირები ერიდებიან ძლიერ ადამიანებს. ის, ვინც სუსტია, ვინც ახალგაზრდაა, ენერგეტიკული სვავი მაშინვე ხვდება, რომ შეუძლია მას წაართვას ენერგია, დაამციროს. როდესაც ძლიერდები, როდესაც ხდები თავდაჯერებული ეს უფრო ნაკლებად ხდება.“

„ეს სიტუაციები, რომლებიც დისკომფორტს გიქმნით, ერთხელ და ორჯერ არ ხდება. კარგად დაფიქრდით, როგორ გინდათ, რომ უპასუხოთ ასეთ ადამიანს, ნაცვლად იმისა, რომ გაიქცე და შენთვის ჩუმად კუთხეში იტირო. წინასწარ მოამზადეთ ეს პასუხი. გონებაში ათჯერ უნდა დაატრიალოთ, რომ ის ასე მექცევა, მე კიდევ ასე დახვეწილად, თავდაჯერებულად ვპასუხობ და მივუთითებ თავის ადგილზე. ​მნიშვნელოვანია წინასწარ რეაგირების შაბლონი რომ გამოიმუშავოთ. ამის შემდეგ ადამიანებს, რომლებიც ცდილობენ ზიანი მოგაყენონ, შესაბამის პასუხს გასცემთ,“ - აღნიშნა ინგა ბლესსმა.

წყარო: ​IBEL ACADEMY

წაიკითხეთ სრულად