Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ავტორიტარულ ოჯახში გაზრდილი ბავშვი გარანტირებულად იქნება დეპრესიული სამომავლოდ,“ - ფსიქოლოგი ნანა ჩაჩუა

„ავტორიტარულ ოჯახში გაზრდილი ბავშვი გარანტირებულად იქნება დეპრესიული სამომავლოდ,“ - ფსიქოლოგი ნანა ჩაჩუა

ფსიქოლოგმა ნანა ჩაჩუამ დეპრესიის გამომწვევი მიზეზები დაასახელა და ხაზი გაუსვა გენეტიკის, გარემო პირობებისა და ადამიანის ტიპაჟის მნიშვნელობას:

„დეპრესიისთვის მზაობა შეიძლება იყოს გენეტიკური. ეს არ ნიშნავს იმას, რომ დეპრესია იქნება. შემდეგი მიზეზი არის გარემო პირობები, რომელმაც შეიძლება დეპრესიას პროვოცირება გაუკეთოს. ​მნიშვნელოვანია აღზრდის პროცესები, სადაც ჩამოყალიბდება ეს დეპრესიულობა.“

ნანა ჩაჩუას თქმით, დეპრესიული ტიპის ადამიანს პიროვნებად შედგომის შიში აქვს:

„შემდეგი არის ტიპაჟი. ა​დამიანები მიეკუთვნებიან ან დეპრესიულ ტიპს, ან შიზოიდურ ტიპს, ან კომპულსიურს და ისტერიულ ტიპს. თითოეულ მათგანს აქვს თავისი შიშები. დეპრესიულისთვის დამახასიათებელია პიროვნებად შედგომის შიში. დეპრესიულ ადამიანს არ შეუძლია რეალობის პირისპირ დგომა. ის გაურბის ამ რეალობას და პასუხისმგებლობას ვერ იღებს.“

​ავტორიტარულ ოჯახში გაზრდილი ბავშვი გარანტირებულად იქნება დეპრესიული სამომავლოდ. დეპრესიულ მშობლებს და განსაკუთრებით დეპრესიულ დედას დიდი ალბათობით ბავშვიც დეპრესიული ჩამოუყალიბდება. როგორ მივუდგეთ დეპრესიულობისკენ მიდრეკილ ბავშვებს? მათ პასუხისმგებლობა იმთავითვე უნდა აიღონ. ბავშვი რომ ჭამს თვითონვე, თავისი ხელით და ჩამოითხვრება, დედა ჰკიდებს კოვზს ხელს და ეუბნება: „მე გაჭმევ.“ სჯობს ,რომ ბავშვმა ჩამოითხვაროს. ბავშვს უნდა უთხრა: „ყოჩაღ, შენ რა კარგად შეგიძლია.“ რატომ არის ეს საჭირო? იმიტომ, რომ ადამიანი თავის თავს ხედავს თავის ნამოქმედარში,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ნანა ჩაჩუამ რადიო ფორტუნას ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​რადიო ფორტუნა

წაიკითხეთ სრულად