Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მშობლის ლექსიკა წყვეტს ბავშვის მომავალს. სიტყვებით სულიერ სასახლეს ვაშენებთ ან ვანგრევთ ჩვენშიც და ბავშვშიც,“ - შალვა ამონაშვილი

„მშობლის ლექსიკა წყვეტს ბავშვის მომავალს. სიტყვებით სულიერ სასახლეს ვაშენებთ ან ვანგრევთ ჩვენშიც და ბავშვშიც,“ - შალვა ამონაშვილი

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა ბავშვის მომავალზე მშობლის ლექსიკის ზეგავლენის შესახებ ისაუბრა და აღნიშნა, რომ წარმოთქმული სიტყვა ადამიანისთვის ან სიკეთის მომტანია, ან უბედურების:

„მშობლის ლექსიკა წყვეტს ბავშვის მომავალს. წარმოთქმული სიტყვა ან სიკეთის მომტანია, ან უბედურების. თუ სიტყვაში ჩავდე ჩემი ალერსი, სიყვარული, პატივისცემა, თანაგრძნობა, იმედი, რწმენა, ეს გამოიწვევს იმას, რომ ბავშვი უფრო გაბედულად გადადგამს ნაბიჯს. ასეთი რაღაცაა სიტყვა. რომ გავიგონებ ხოლმე „მეხი კი დაგაყარეო,“ მთელი ბალანი მებურძგლება. თითქოს მე მეუბნებიან ამას, როდესაც ბებია ან დედა ბავშვს ეუბნება: მეხი კი დაგაყარეო. ​როგორ უნდა დააყარო მეხი ბავშვს?!

შალვა ამონაშვილმა მშობლებს ურჩია, ბავშვებს ხშირად მოეფერონ:

„ბავშვებს უნდა ვეფეროთ. ​ბავშვს უნდა დავუმტკიცოთ, რომ ის კარგია, მშვენიერია, ლამაზიცაა. მას უნდა მივაწეპოთ ის სიტყვები, რაც შეიძლება მასში არ არის. არ არის გამბედავი, მაგრამ უნდა უთხრა: „შენ როგორი გამბედავი ხარ!“

„სიტყვები, რომლებიც ჩვენგან გამოდის, ჩვენც გვაშენებს, როგორც ადამიანებს. სიტყვებით ჩვენს სულიერ სასახლეს ვაშენებთ, ან ამავე ​სასახლეს ჩვენშიც ვანგრევთ და სხვაშიც. ბილწსიყვაობა ოჯახში დამანგრეველი ძალაა. ამ დროს ჩვენი სისხლი იცვლება. ჩვენს სისხლში აღმოჩნდება  მომწამვლელი ნივთიერება, რომელიც აღარ გადის სისხლიდან,“ - აღნიშნულ საკითხზე შალვა ამონაშვილმა „ამონაშვილის აკადემიის“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო:​ „ამონაშვილის აკადემია“

წაიკითხეთ სრულად