Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

ორი ყველაზე კრიზისული ეტაპი ბავშვის ცხოვრებაში, როდესაც მას განსაკუთრებით ფაქიზად უნდა მოვექცეთ - ბავშვთა ნევროლოგი ნანა ხაჭაპურიძე

ორი ყველაზე კრიზისული ეტაპი ბავშვის ცხოვრებაში, როდესაც მას განსაკუთრებით ფაქიზად უნდა მოვექცეთ - ბავშვთა ნევროლოგი ნანა ხაჭაპურიძე

ბავშვთა ნევროლოგმა ნანა ხაჭაპურიძემ ბავშვის ფსიქიკურ განვითარებაში კრიზისულ ეტაპებზე ისაუბრა. მან ორი ყველაზე კრიზისული ეტაპიც დაასახელა:

​ბავშვის ფსიქიკურ განვითარებაში არის რამდენიმე პერიოდი, რომელიც შედარებით კრიზისულია. ეს არის ასაკობრივი პერიოდი, როდესაც ბავშვის ფსიქიკური, ნევროლოგიური და მენტალური განვითარება ძალიან მაღალი ტემპით გამოირჩევა. ეს პირველ რიგში, ტვირთავს ნერვულ სისტემას. ანარაკლებ მნიშვნელოვანია ორგანიზმის სხვა სისტემები, როგორებიცაა გულ-სისხლძარღვთა, კუჭ-ნაწლავის და ა.შ. ამ კრიზისულ პერიოდში ბავშვები მეტად მგრძნობიარენი არიან.“

ნანა ხაჭაპურიძის თქმით, პირველი კრიზისული ეტაპი ბავშვის ცხოვრებაში 2-3 წლის ასაკში დგება:

„პირველი კრიზისული ეტაპი არის 2-3 წლის ასაკში, როდესაც ბავშვის მენტალური და ფიზიკური განვითარება ძალიან სწრაფი ტემპით მიდის. ასევე ყველასთვის ცნობილია პუბერტული პერიოდი, 12-დან 15 წლამდე. ეს ასევე ძალიან მძიმე კრიზისული პერიოდია, როგორც მოზარდისთვის, ასევე ოჯახისთვის. ამ პერიოდის ბავშვებთან უფროსები უნდა ვიყოთ ძალიან ფრთხილად.“

„როდესაც ბავშვი იბადება თავის ტვინი ანატომიურად და მორფოლოგიურად უკვე ჩამოყალიბებულია, მაგრამ ფუნქციურად ის ჯერ კიდევ ჩამოყალიბებული არ არის. ძალიან დიდი ეტაპი ნერვული სისტემის განვითარებისა არის, როდესაც ბავშვი დგება, გაივლის და მსხვილი მოტორიკა იწყებს განვითარებას. ​შემდეგი ეტაპია მეტყველების განვითარება, როდესაც ბავშვი წინადადებებს ქმნის. ორი წლისთვის ბავშვი იწყებს აზროვნებას უფრო ფართო მასშტაბით. ამიტომ საკმაოდ ფაქიზი უნდა იყოს მასთან ურთიერთობა,“ - აღნიშნულ საკითხზე ნანა ხაჭაპურიძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო:​ „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“

წაიკითხეთ სრულად