Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბავშვი არ გაუშვათ მარტო ძილში, რას გამორბიხარ ოთახიდან? მოუგონე ბავშვს ზღაპარი, თვითონ გახადე გმირი,“- შალვა ამონაშვილი

„ბავშვი არ გაუშვათ მარტო ძილში, რას გამორბიხარ ოთახიდან? მოუგონე ბავშვს ზღაპარი, თვითონ გახადე გმირი,“- შალვა ამონაშვილი

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა მშობლებს ურჩია 13 წლამდე ასაკის ბავშვები დასაძინებლად მარტო არ გაუშვან და ძილის წინ მათ მიმართ განსაკუთრებული სითბო გამოიჩინონ:

„ბავშვი არ გაუშვათ მარტო ძილში. „უკვე დროა, დაწექი!“- ეს შეიძლება 13-14 წლის ბავშვს. იმასაც კი უნდა, რომ დედა დაუჯდეს გვერდით, აკოცოს, მოეფეროს. კი გეტყვის, დამანებე თავიო, მაგრამ თავმოყვარეობა არ აძლევს ნებას. რას გამორბიხარ ოთახიდან? დააწვინე ბავშვები? რაღაცა უთხარი, შენი ცხოვრებიდან უთხარი რაღაც, მამის ცხოვრებიდან უთხარი, ​გუშინდელი ზღაპარი გააგრძელეთ. ამ ზღაპარში თვითონ გახადე გმირი.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, ბავშვის აღზრდა ძილშიც გრძელდება:

„მოუგონე ბავშვს ზღაპარი. იყო ერთი პატარა ბიჭი, სახელად დანიელი ერქვა, დანიელი და დედა სადღაც წავიდნენ. დანიელმა ასე გააკეთა, ისე გაააკეთა, დანიელმა დაიცვა დედა. შეაბრუნე ისტორია. დანიელი ზღაპარში კარგად იქცევა, ჩაეძინება. ​ძილში აღზრდა გრძელდება. სული არცერთი წამით არ იძინებს. სულმა ძილი არ იცის და აღზრდა სულში ხდება, სხეულში კი არა. მე გავაყოლე რა ხატი ბავშვს, მან ის უნდა დაამუშავოს. შიგნით ნათელი წერტილი გაჩნდება.“

„დილით გაიღვიძა ბავშვმა, მოეფერე. მოთმინება და დრო თუ დათმე, სიყვარულიც ვერ გაუძლებს ბოლომდე. გიყვარს ბავშვი, მაგრამ აღზრდის სიყვარულით არ გიყვარს. დაისვი ბავშვი და ჰკითხე: „აბა, როგორ მიყვარხარ მე: „ამხელათი თუ ამხელათი?“ თუ იცი, რატომ მყავხარ შენ ან შენ რატომ გყავარ მე?! ოთხი წლის ბავშვთან ასეთი საუბარი შეიძლება. დილით უთხარი ბავშვს, რომ დღეს ეს საქმე მაქვს, შენ რას გააკეთებ? ცხოვრება აუგე შვილს. ერთად ითამაშეთ ძალიან ხშირად. ოთხი წლის ბავშვს ახსნა-განმარტებები და თითის ქნევა არ ეყურება. ​დააძინე ბავშვი ასე: ლოცვები წაუკითხე, მოეფერე, უთხარი: როგორ მინდა შენი თითები მეფერებოდეს, დამაძინე რა... სიყვარულში გაავარჯიშე ბავშვი,“ - აღნიშნა შალვა ამონაშვილმა.

წყარო: ​„ამონაშვილის აკადემია“

წაიკითხეთ სრულად