Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„როდესაც დედა ხდები, მოდის უშიშრობა: ოღონდ ჩემი შვილები იყვნენ კარგად და ჩემი თავი ჯანდაბას,“ - ფსიქოლოგი ნათია ფანჯიკიძე

„როდესაც დედა ხდები, მოდის უშიშრობა: ოღონდ ჩემი შვილები იყვნენ კარგად და ჩემი თავი ჯანდაბას,“ - ფსიქოლოგი ნათია ფანჯიკიძე

ფსიქოლოგმა ნათია ფანჯიკიძემ დედობის დადებით მახასიათებლებზე ისაუბრა და აღნიშნა, რომ მშობლობა ადამიანს ფუნდამენტურ და ყველზე დიდ შიშს ამარცხებინებს:

„როდესაც დედა ხდები, მოდის უშიშრობა. შენ ფიქრობ: „ოღონდ ჩემი შვილები იყვნენ კარგად და ჩემი თავი ჯანდაბას.“ ​დამარცხებულია რაღაც ყველაზე დიდი, ფუნდამენტური შიში. ეს შიში ისევ ცოცხალია, უბრალოდ გადატანილია უკვე სხვა ადამიანზე, რომელიც შენს თავზე უფრო ძვირფასი ხდება.“

ნათია ფანჯიკიძის თქმით, ქრისტიანული მოდელის მიხედვით მშობელი გამტარია და შვილი ამქვეყნად ღმერთის ნებით არის მოვლენილი:

„შემდეგ ყველაფრის გააზრება ხდება რელიგიურ-ფილოსოფიურ ჭრილში.​ ქრისტიანულ რელიგიაში ჩვენ გვაქვს მოდელი, რომ მარიამი აჩენს შვილს, რომლის მოსვლა მას არავინ ჰკითხა. არ აქვს მნიშვნელობა შენ დაგეგმე შვილის გაჩენა, თუ არ დაგეგმე, ის მოდის იმიტომ, რომ უბრალოდ მოდის. შენ უბრალოდ მისი გამტარი ხარ.“

„ეს ფილოსოფია განაპირობებს პირველ რიგში იმას, რომ ვიცოდეთ: შვილები ჩვენი საკუთრება არ არიან. ჩვენ უბრალოდ გვერგო პატივი, რომ ვიზრუნოთ მათ უსაფრთხოებაზე მანამ, სანამ ისინი არიან პატარები და​ პატივი ვცეთ მათ აბსოლუტურ ავტონომიას. დედობა პირად განცდაში, რა თქმა უნდა, უძვირფასესი რამ არის, როდესაც შენ გრძნობ, როგორ შეიძლება გიყვარდეს ვიღაც შენს თავზე მეტად, არსებობს ცოცხალი ადამიანი, რომლის გამოც შენ მზად ხარ გასცე შენი ორგანოებიც, სიცოცხლეც ერთ წამში. მერე ამის განზოგადება თუ შეგიძლია ზოგადად კაცობრიობაზე და მხოლოდ შენს შვილებში არ იკეტები, ეს უკვე ძალიან მაღალი განვითარების შედეგია. განვითარებასთან შეხება პირველ რიგში ხდება შვილის გავლით, თუ როგორ შეიძლება გიყვარდეს სხვა შენს თავზე მეტად,“- აღნიშნა ნათია ფანჯიკიძემ.

წყარო: ​INSIGHTelevision

წაიკითხეთ სრულად