Baby Bag

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ ბავშვს მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ აქვს,“- ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ჯანსაღი მიჯაჭვულობის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მიჯაჭვულობა უბრალოდ ის კი არ არის, რომ უბრალოდ მიწეპებული ხარ შენს გადამრჩენ დედიკოსა და მამიკოზე. მასთან რეციპროკული ურთიერთობა გასწავლის ნელ-ნელა შენი აფექტის რეგულაციას. ამ უსაფრთხო მიჯაჭვულობის საფუძველზე რეგულირდება ორგანიზმის ბიოლოგიური და ქცევითი სისტემები, ძლიერდება პოზიტიური ემოციები. ბავშვი სწავლობს, როგორ გაარჩიოს ერთმანეთისგან უსიამოვნო და სასიამოვნო გამოცდილება, როგორ მიხვდეს, რომ ჯილდო მოჰყვება ქცევას. ბავშვის კოგნიტური განვითარება თავისთავად არ ხდება. შემეცნებითი პროცესების გაშლა ვერ მოხდება, თუ მნიშვნელოვან უფროსებთან ინტერაქცია არ არის.“

თამარ გაგოშიძემ მეტყველების განვითარებისთვის აუცილებელ წინაპირობებზე ისაუბრა:

„მეტყველების განვითარებამდე მარჯვენა ჰემისფეროს გააქტიურება ძალიან მნიშვნელოვანია. ბავშვი მარცვლებს ათი ან ზოგი რვა თვიდანაც იძახის. სიტყვის გამეორება, თქმა, სხვა ადამიანისთვის გაგებინება, მარცხენა ჰემიფეროს აქტიურ განვითარებასთან არის დაკავშირებული 1 წლის მერე. მანამდე ბავშვს ინტერაქცია აქვს გარემოსთან, ვითარდება მისი მეტყველებამდელი ინტელექტი. მას დამოკიდებულებებიც მშვენივრად უვითარდება. სიამოვნება-უსიამოვნების გარჩევა შეუძლია ბავშვს. 1-2 წლის განმავლობაში ხდება ჩვენს ემოციებზე პასუხისმგებელი სისტემის განვითარება.“

„დასწავლის პროცესს ხელს უწყობს პოზიტიური ემოციური ფონი, კორტიზოლის ნორმალური დონე. როდესაც შფოთვის დონე მაღალი გვაქვს, დასწავლას ეს ხელს ვერ უწყობს ვერანაირად. ახლის სწავლით მიღებული სიამოვნება იწვევს დაჯილდოვებაზე ორიენტირებული სისტემის აქტივაციას თავის ტვინში. რატომ არის კარგი სკოლა, კარგი საბავშვო ბაღი ზეიმი ბავშვისთვის?! ბავშვს კორტიზოლის დონე აქვს დაბალი, შფოთვა აქვს დაბალი, არ ეშინია შეცდომის დაშვების, წარუმატებლობის, უსაფრთხოდ გრძნობს თავს, მისთვის სწავლა და დასწავლაც კი არის ზეიმი. ბავშვს ჯერ აფექტური რეაგირება აქვს გარემოზე და შემდეგ ითვისებს ენობრივ კომპეტენციებს. ემოციური რეგულაცია ვითარდება გარედან შიგნით. დედა როდესაც გშია გაჭმევს, გცივა - გაცმევს, გარედან ხდება შენი აფექტის რეგულირება. როგორც კი მშობელზე ასეთი დამოკიდებულება აღარ მაქვს, თვითონაც შემიძლია ჩემი მოთხოვნების დაკმაყოფილება,“- აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ კოალიცია ბავშვთა ადრეული განვითარებისთვის

შეიძლება დაინტერესდეთ

„გადაჭარბებული ქება ბავშვის განვითარებაზე პოზიტიურად არ მოქმედებს,“- ფსიქოლოგი ანა მიქიაშვილი

„გადაჭარბებული ქება ბავშვის განვითარებაზე პოზიტიურად არ მოქმედებს,“- ფსიქოლოგი ანა მიქიაშვილი

ფსიქოლოგმა ანა მიქიაშვილმა ბავშვის შექების ფსიქოლოგიურ მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„შექებას ფსიქოლოგიური თვალსაზრისით აქვს ორი მიზანი. ერთია, რომ ბავშვმა იგრძნოს, რომ ჩვენთვის მნიშვნელოვანია ბავშვის ყოფითი ქმედებები და ამჩნევს ამას. შექებით ბავშვი იღებს უკუკავშირს, რომ მშობელმა შეამჩნია მისი ქმედება. მეორე ნაწილი არის, რომ შექებით მშობელი დაეხმაროს ბავშვს, რათა მან შეამჩნიოს თავისი განვითარების რაღაც ნაბიჯები. შექების დანიშნულება არის, რომ გარეგანი შეფასება, რომელსაც ბავშვი ადრეულ ასაკში მშობლისგან იღებს, გადაიქცეს შინაგან ხმად.“

ანა მიქიაშვილის თქმით, ბავშვზე გადაჭარბებული ქება დადებითად არ მოქმედებს:

​გადაჭარბებული ქება არ მოქმედებს პოზიტიურად ბავშვის განვითარებაზე. ყველა ბავშვი ამჩნევს, რომ ქება გადაჭარბებულია. მათ პროტესტი უჩნდებათ: „რატომ მეუბნებიან ამას? მე ხომ ეს ასე კარგად არ გამიკეთებია?“ ბავშვს კიდევ უფრო უძლიერდება შფოთვა, რომ რაღაცას გულწრფელად არ ეუბნებიან.“

„რასაც არ უნდა ვეუბნებოდეთ ბავშვს, მნიშვნელოვანია, რომ იგრძნობოდეს გულწრფელობა. ბავშვებს ემოციური ინტელექტი კარგად აქვთ განვითარებული და გრძნობენ, როდესაც რაღაც ისეთი გულწრფელი არ არის. ჯანსაღი შექებისა და უკუკავშირისთვის მნიშვნელოვანია ის, რომ ჩვენ ამ უკუკავშირს მხოლოდ ბავშვის მიმართ კი არ გავცემდეთ, არამედ ოჯახის წევრებიც ერთმანეთს აქებდნენ, ან საკუთარ თავსაც აქებდნენ. მშობლები ერთმანეთთან აღნიშნავდნენ და ულოცავდნენ ერთმანეთს და საკუთარ თავს. ზოგჯერ სიტყვებზე უფრო მნიშვნელოვანია ის, რომ გავუღიმოთ ბავშვს, ჩავეხუტოთ, ხელი გადავუსვათ. გამოვხატოთ, რომ ჩვენ გვსიამოვნებს ის, რასაც ვუყურებთ. ბავშვები ამას აღიქვამენ და კარგად იჭერენ,“ - აღნიშნა ანა მიქიაშვილმა.

წყარო:​ „აზროვნების აკადემია“

წაიკითხეთ სრულად