Baby Bag

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვებში კითხვის პრობლემების გამომწვევ მიზეზებზე ისაუბრა და გენეტიკის მნიშვნელოვან როლს გაუსვა ხაზი:

„ეს არის ნეირობიოლოგიური მდგომარეობა. არის თუ არა ეს მემკვიდრეობითი? ლიტერატურაში ყველაზე დიდი მოცულობა არის კითხვის კვლევების. ტერმინს „დისლექსია“ დღეს უკვე ნაკლებად ხმარობენ. ეს იგივეა, რაც კითხვის უნარის დაქვეითება. ყველაზე ბევრი კვლევა არის დისლექსიაზე, რომ ეს არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით. ვერ/არ აზუსტებენ, რომელი გენები აკონტროლებენ ამას. ხშირად ისტორია არის, რომ მამაკაცის ხაზით ან ერთ, ან მეორე მხარეს აქვთ ხოლმე კითხვისა და წერის პრობლემები, მათემატიკის ნაკლებად.“

„რა იწვევს ამ ნეირობიოლოგიურ მდგომარეობას? ​მხოლოდ ერთი ფაქტორი არასდროს არ არის ხოლმე გადამწყვეტი. მნიშვნელოვანია მუცლად ყოფნისას თავის ტვინის პრენატალური განვითარების თავისებურებები. ნაყოფის ცენტრალური ნერვული სისტემა პირველი სამი თვის განმავლობაში ყალიბდება და გადის ხუთ ეტაპს. როდესაც ნეირონების დიდი ნაწილი არ კვდება და ბევრი ნეირონი რჩება, ეს ცუდია. როდესაც ბევრი ნეირონი კვდება და ცოტა რჩება, ესეც ცუდია. ნეირონების მიგრაცია - აქ არის ჩვენი უბედურება. ნეირონები გამრავლების შემდეგ შეიძლება მოხდეს ისე, რომ შუბლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს კეფაში, საფეთქლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს შუბლში. წარმოიდგინეთ, რა ხდება ასეთი ადამიანის ტვინში. ტვინი არ არის დაზიანებული. ნეირონული ქსოვილი დაზიანებული არ არის. ტვინის ფუნქციები დროზე არ ყალიბდება, რაც იწვევს დასწავლის პრობლემებს. მეორე მიზეზი არის თავის ტვინის ფუნქციური ასიმეტრია. ტვინის ორ ჰემისფეროს თავისი ფუნქციები აქვს. ორივე ტვინი მონაწილეობს ნებისმიერ ჩვენს ქცევაში. კითხვის ათვისებას ორივე ჰემისფერო სჭირდება. კითხვა მარჯვენა ჰემისფეროთი იწყება. ასოები უნდა გაარჩიო. ცუდი მკითხველისთვის შემდეგ მარცხენა ჰემისფეროზე გადასვლა არ ხდება, ის რჩება ამ სტრატეგიაზე. “ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

​წყარო

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრა...
​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრაციაში? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ნეიროფსიქოლოგი მაია მაჭავარიანი. - რა არ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ჩვენ დედებს არ ვუფრთხილდებით, ეს მამების საყურადღებოდ მინდა ვთქვა,“ - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

„ჩვენ დედებს არ ვუფრთხილდებით, ეს მამების საყურადღებოდ მინდა ვთქვა,“ - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

​​ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე ბავშვისთვის უსაფრთხო გარემოს შექმნის აუცილებლობაზე საუბრობს. მისი თქმით, ბავშვი თავის პოტენციალს სწორედ ამგვარ გარემოში განავითარებს:

“რა არის აუცილებელი, რომ ჩვენ, როგორც სტრესის, ასევე ჩვეულებრივ გარემოში, გავითვალისწინოთ ბავშვებთან ურთიერთობაში? ექვს წლამდე ასაკის ბავშვს სჭირდება უსაფრთხო გარემო, კეთილგანწყობილი, მშვიდი, მოსიყვარულე. ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია სწრაფად მორეაგირე გარემო, მაგრამ პანიკურად არა. ამას ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს. ბავშვის განვითარება ძალიან კარგად მიდის, მისი პოტენცია, მის ტვინს პოტენციაში რაც აქვს, ის კარგად ვითარდება. ბავშვი ენდობა გარემოს. ის არის ოპტიმისტი, ​ის ნდობით არის განწყობილი მის გარშემო არსებული ადამიანების მიმართ, არ აქვს შფოთვა. ეს არის აუცილებელი პირობა.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ მშობელი თავად იყოს მშვიდად და არ შფოთავდეს, რათა ბავშვმა თავი უსაფრთხოდ და დაცულად იგრძნოს:

„ჩვენ შეიძლება ბავშვს შევუქმნათ ნდობით სავსე, უსაფრთხო გარემო, მაგრამ ჩვენ თვითონ გვქონდეს შფოთვა. არ გამოვა, რომ ჩვენ გვაქვს შფოთვა და ბავშვს ვუქმნით უსაფრთხო გარემოს. ძალიან ხშირად ჩვენთან მოდიან დედები და ჩივიან, რომ ბავშვს აქვს ძილის პრობლემები. აღმოჩნდება, რომ თუ დედას აქვს შფოთვა, ბავშვს სძინავს ცუდად. მით უმეტეს, თუ ძუძუს აჭმევს, ეს ადრენალინი მას გადაეცემა. ​საწყალი დედა შეიძლება ბევრ რამეზე შფოთავდეს. ის დაღლილია, ღამეებს ათენებს, იქ სამსახურში უნდა გაიქცეს, ფორმაში უნდა იყოს, სახლში რაღაც მოთხოვნებია ოჯახში. დედას ძალიან ბევრი საზრუნავი აქვს. ჩვენ დედებს არ ვუფრთხილდებით, ეს მამების საყურადღებოდ მინდა ვთქვა. იგულისხმება, რომ დედამ ყველაფერი უნდა გააკეთოს და არ არის ასე. ის ამას ვერ ახერხებს, შედეგად გვაქვს შფოთვა. ეს შფოთვა ბავშვს გადაეცემა.“

„ყველაფერზე თუ ვნერვიულობ, რაც უნდა ვეცადო, რომ შვილს უსაფრთხო გარემო შევუქმნა, ამას ვერ გავაკეთებ. განსაკუთრებით სტრესის პირობებში, ჯერ მე უნდა ვიყო კარგად. ვიღაც მკითხვას, როგორ უნდა ვიყო მე კარგად და ვიზრუნო ჩემს თავზე, როდესაც ათასი ვინმე მყავს საზრუნავი. ძალიან უკვირთ, როდესაც მშობლებს ვეუბნები: „ჯერ თავო და თავო...“ ჯერ მე უნდა ვიყო კარგად. ​კარგად ყოფნა ნიშნავს იმას, რომ მე ვარ მშვიდად, ვაკონტროლებ სიტუაციას. რასაც ვერ ვაკონტროლებ, იმაზე არ ვნერვიულობ. ჩვენ ყველაფერს ვერ გავაკონტროლებთ. მაგ. პანდემიის პირობებში, ჩვენ ამ ვირუსებს ვერ გავაკონტროლებთ. პანიკაში ჩავარდნას აზრი არ აქვს. რას ვაკონტროლებთ ჩვენ? რაც ჩვენს ხელთ არის, მხოლოდ ამას,“ - აცხადებს თამარ გაგოშიძე.

​წყარო


წაიკითხეთ სრულად