Baby Bag

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვებში კითხვის პრობლემების გამომწვევ მიზეზებზე ისაუბრა და გენეტიკის მნიშვნელოვან როლს გაუსვა ხაზი:

„ეს არის ნეირობიოლოგიური მდგომარეობა. არის თუ არა ეს მემკვიდრეობითი? ლიტერატურაში ყველაზე დიდი მოცულობა არის კითხვის კვლევების. ტერმინს „დისლექსია“ დღეს უკვე ნაკლებად ხმარობენ. ეს იგივეა, რაც კითხვის უნარის დაქვეითება. ყველაზე ბევრი კვლევა არის დისლექსიაზე, რომ ეს არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით. ვერ/არ აზუსტებენ, რომელი გენები აკონტროლებენ ამას. ხშირად ისტორია არის, რომ მამაკაცის ხაზით ან ერთ, ან მეორე მხარეს აქვთ ხოლმე კითხვისა და წერის პრობლემები, მათემატიკის ნაკლებად.“

„რა იწვევს ამ ნეირობიოლოგიურ მდგომარეობას? ​მხოლოდ ერთი ფაქტორი არასდროს არ არის ხოლმე გადამწყვეტი. მნიშვნელოვანია მუცლად ყოფნისას თავის ტვინის პრენატალური განვითარების თავისებურებები. ნაყოფის ცენტრალური ნერვული სისტემა პირველი სამი თვის განმავლობაში ყალიბდება და გადის ხუთ ეტაპს. როდესაც ნეირონების დიდი ნაწილი არ კვდება და ბევრი ნეირონი რჩება, ეს ცუდია. როდესაც ბევრი ნეირონი კვდება და ცოტა რჩება, ესეც ცუდია. ნეირონების მიგრაცია - აქ არის ჩვენი უბედურება. ნეირონები გამრავლების შემდეგ შეიძლება მოხდეს ისე, რომ შუბლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს კეფაში, საფეთქლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს შუბლში. წარმოიდგინეთ, რა ხდება ასეთი ადამიანის ტვინში. ტვინი არ არის დაზიანებული. ნეირონული ქსოვილი დაზიანებული არ არის. ტვინის ფუნქციები დროზე არ ყალიბდება, რაც იწვევს დასწავლის პრობლემებს. მეორე მიზეზი არის თავის ტვინის ფუნქციური ასიმეტრია. ტვინის ორ ჰემისფეროს თავისი ფუნქციები აქვს. ორივე ტვინი მონაწილეობს ნებისმიერ ჩვენს ქცევაში. კითხვის ათვისებას ორივე ჰემისფერო სჭირდება. კითხვა მარჯვენა ჰემისფეროთი იწყება. ასოები უნდა გაარჩიო. ცუდი მკითხველისთვის შემდეგ მარცხენა ჰემისფეროზე გადასვლა არ ხდება, ის რჩება ამ სტრატეგიაზე. “ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

​წყარო

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრა...
​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრაციაში? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ნეიროფსიქოლოგი მაია მაჭავარიანი. - რა არ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ეს არ არის ტრადიცია, რომელიც უნდა გავაგრძელოთ, ძალიან ხშირად ეს ყველაფერი იწვევს ინვალიდიზაციას,“ - გუგა ქაშიბაძე

„ეს არ არის ტრადიცია, რომელიც უნდა გავაგრძელოთ, ძალიან ხშირად ეს ყველაფერი იწვევს ინვალიდიზაციას,“ - გუგა ქაშიბაძე

დამწვრობის ცენტრის ხელმძღვანელი გუგა ქაშიბაძე გადაცემაში „პოსტ ალიონი“ პიროტექნიკის არასწორი გამოყენების საფრთხეებზე საუბრობს და მშობლებს სიფრთხილისკენ მოუწოდებს:

„ძალიან ბევრი ქირურგიული განყოფილება, თვალის კლინიკები და ტრავმატოლოგები განსაკუთრებულ რეჟიმში მუშაობენ. ​სამწუხაროდ ეს მარტო დამწვრობას არ ეხება, ძალიან ხშირად ამპუტირებული თითებით მთავრდება და არის შემთხვევები, როდესაც ბავშვს მთლიანი მტევანიც კი დაუკარგავს. არ არის აუცილებელი, რომ საშიშად გამოიყურებოდეს პიროტექნიკა. შეიძლება ყველაზე იაფმა და ერთი შეხედვით უსაფრთხო პიროტექნიკამ არასწორი გამოყენების შემთხვევაში ძალიან სერიოზული დაზიანება მიაყენოს ბავშვს.“

გუგა ქაშიბაძის თქმით, პიროტექნიკის გამოყენებაზე უარის თქმა საუკეთესო გადაწყვეტილება იქნება:

„მესმის, რომ ქართველებისთვის ხმაური და სროლა არის დღესასწაულებთან ასოცირებული.​ ეს არ არის ტრადიცია, რომელიც უნდა გავაგრძელოთ. ქართველებს შეგვიძლია რაღაც ტრადიციები საერთოდ დავივიწყოთ. მაგ. ჭიაკოკონობა საერთოდ აღარ არის. როგორც კი კანონი შემოვიდა, რომ კოცონის ანთება ქუჩაში არ შეიძლება, ეს შეწყდა. ჭიაკოკონობაზე დაახლოებით 60-70 ბავშვს ვღებულობდით ხოლმე, კატასტროფა ხდებოდა. 2018 წელს საქართველოს პარლამენტმა მიიღო კანონი, რომ პიროტექნიკის არასრულწლოვანზე გაყიდვა ისჯება, მაგრამ მაინც ხელმისაწვდომია ბავშვებისთვის.“

გუგა ქაშიბაძე აღნიშნავს, რომ ბევრ ქვეყანაში პიროტექნიკის გამოყენება კანონით არის აკრძალული:

„ძალიან ​ბევრ ქვეყანაში პიროტექნიკა საერთოდ აკრძალულია. არის ასაკობრივი შეზღუდვა. ასაფეთქებელს, რომელსაც აწერია, რომ სპეციალური სამაგრი სჭირდება, 30 მეტრის რადიუსით ცოცხალი არსება არ უნდა იყოს, ასეთ ასაფეთქებელს შუა ოთახში რომ ააფეთქებ, უსაფრთხოების წესებს ელემენტარულად არ იცავ. პიროტექნიკა სათამაშო არ არის, გასართობი არაა. ეს არის ყველაზე დიდი პრობლემა. ჩვენ გვგონია, რომ ეს ნაძვის ხის სათამაშოს მსგავსია.“

„მაშხალა, რომელიც 100 მეტრის სიმაღლეზე ავა, გინდა ის არასწორად გამოგიყენებია და გინდა იარაღი გისვრია. ზოგჯერ პიროტექნიკას აწერია, რომ ათ წამში უნდა აფეთქდეს, ეს პირობითია, შეიძლება ეს 20 ან 5 წამიც იყოს. მაშხალას აწერია, რომ ათი მაშხალა უნდა გავარდეს და მეშვიდე არ გავარდა, ბევრი შიგნით იხედება, მერე არის თვალის დაზიანებები. დამწვრობასთან ერთად ძალიან ხშირია ნაკვეთი ჭრილობები, მოტეხილობები, ღრმა და არასასიამოვნო დაზიანებები. ​ძალიან ხშირად ეს ყველაფერი იწვევს ინვალიდიზაციას,“ - აცხადებს გუგა ქაშიბაძე.

წყარო: ​„პოსტ ალიონი“

წაიკითხეთ სრულად