Baby Bag

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

კითხვის უნარის დაქვეითება არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვებში კითხვის პრობლემების გამომწვევ მიზეზებზე ისაუბრა და გენეტიკის მნიშვნელოვან როლს გაუსვა ხაზი:

„ეს არის ნეირობიოლოგიური მდგომარეობა. არის თუ არა ეს მემკვიდრეობითი? ლიტერატურაში ყველაზე დიდი მოცულობა არის კითხვის კვლევების. ტერმინს „დისლექსია“ დღეს უკვე ნაკლებად ხმარობენ. ეს იგივეა, რაც კითხვის უნარის დაქვეითება. ყველაზე ბევრი კვლევა არის დისლექსიაზე, რომ ეს არის გენეტიკური და გადადის მამაკაცის ხაზით. ვერ/არ აზუსტებენ, რომელი გენები აკონტროლებენ ამას. ხშირად ისტორია არის, რომ მამაკაცის ხაზით ან ერთ, ან მეორე მხარეს აქვთ ხოლმე კითხვისა და წერის პრობლემები, მათემატიკის ნაკლებად.“

„რა იწვევს ამ ნეირობიოლოგიურ მდგომარეობას? ​მხოლოდ ერთი ფაქტორი არასდროს არ არის ხოლმე გადამწყვეტი. მნიშვნელოვანია მუცლად ყოფნისას თავის ტვინის პრენატალური განვითარების თავისებურებები. ნაყოფის ცენტრალური ნერვული სისტემა პირველი სამი თვის განმავლობაში ყალიბდება და გადის ხუთ ეტაპს. როდესაც ნეირონების დიდი ნაწილი არ კვდება და ბევრი ნეირონი რჩება, ეს ცუდია. როდესაც ბევრი ნეირონი კვდება და ცოტა რჩება, ესეც ცუდია. ნეირონების მიგრაცია - აქ არის ჩვენი უბედურება. ნეირონები გამრავლების შემდეგ შეიძლება მოხდეს ისე, რომ შუბლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს კეფაში, საფეთქლის ნეირონს აერიოს გზა და წავიდეს შუბლში. წარმოიდგინეთ, რა ხდება ასეთი ადამიანის ტვინში. ტვინი არ არის დაზიანებული. ნეირონული ქსოვილი დაზიანებული არ არის. ტვინის ფუნქციები დროზე არ ყალიბდება, რაც იწვევს დასწავლის პრობლემებს. მეორე მიზეზი არის თავის ტვინის ფუნქციური ასიმეტრია. ტვინის ორ ჰემისფეროს თავისი ფუნქციები აქვს. ორივე ტვინი მონაწილეობს ნებისმიერ ჩვენს ქცევაში. კითხვის ათვისებას ორივე ჰემისფერო სჭირდება. კითხვა მარჯვენა ჰემისფეროთი იწყება. ასოები უნდა გაარჩიო. ცუდი მკითხველისთვის შემდეგ მარცხენა ჰემისფეროზე გადასვლა არ ხდება, ის რჩება ამ სტრატეგიაზე. “ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

​წყარო

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)

​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრა...
​რა ნიშნებით ვხვდებით, რომ ბავშვი ჰიპერაქტიურია და როგორ დავეხმაროთ სწავლის დროს კონცენტრაციაში? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა კლინიკური ნეიროფსიქოლოგი მაია მაჭავარიანი. - რა არ...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ამაგი დასდეთ თქვენს შვილებს. ეს იქნება დედის ამაგის გადახდის ყველაზე კარგი ფორმა,“ - შალვა ამონაშვილი

„ამაგი დასდეთ თქვენს შვილებს. ეს იქნება დედის ამაგის გადახდის ყველაზე კარგი ფორმა,“ - შალვა ამონაშვილი

აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა ადამიანის ცხოვრებაში მშობლის უდიდესი როლის შესახებ ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ არავის შეუძლია მშობლის ამაგის გადახდა:

​მშობლის ამაგი იმდენად დიდია, რომ ჩვენი ცხოვრება დასრულდება და მაინც ვერ გადავიხდით ამ ამაგს. მშობელს ვერ გადავუხდით. ის წავა ცხოვრებიდან რაღაც დროს და გულში მაინც დაგვრჩება ხინჯი: „ხომ შემეძლო ესეც გამეკეთებინა და ბევრი რამე.“ ქართველ ხალხს ანდაზა აქვს ძალიან კარგი: „ხელის გულზე რომ ერბო კვერცხი მოიწვა, მშობლის ამაგს მაინც ვერ გადაიხდი.“ დედის ზრუნვა იმდენად ძვირადღირებული რამ არის, რომ ვერ გადავუხდით.“

შალვა ამონაშვილის თქმით, მშობლებს ბევრი სიყვარული და სითბო უნდა ვაჩუქოთ, მათი ამაგის გადახდა სწორედ ამაში უნდა გამოიხატებოდეს:

„ვიდრე მშობლები გვყვანან, ვესიყვარულოთ მათ, ვეფეროთ. ამაგის გადახდა ეს არის. ის კი არა, რომ სიბერეში ლუკმაპურს გაუწვდი. ჩვენი სიკეთე დავანახოთ მშობლებს. დაინახონ, რომ შვილი თურმე კარგი გაუზრდიათ, ქვეყანა ხარობს მათი გაზრდილით. ჩვენი კეთილდღეობა დავანახოთ მშობელს და რასაკვირველია, ზრუნვა მათზე. რაც მთავარია, მშობელმა რა ამაგიც დავგვდო ჩვენ, მერე ჩვენც ვხდებით მშობლები და იქ დაიწყება მშობლის ამაგის გადახდა. იქ უნდა გამოიჩინოთ თქვენი სიყვარული შვილების მიმართ, თქვენი ზრუნვა, თქვენი თავდადება, თქვენი სიკეთე. დედამ, თუ ცოცხალია, გაიხაროს, თუ გარდაცვლილია, ზემოდან დაგყუროთ და თქვას:​ „შვილო, ასეთი მინდოდა, რომ ყოფილიყავი.“ ამაგი დასდეთ თქვენს შვილებს. ეს იქნება დედის ამაგის გადახდის ყველაზე კარგი ფორმა.“

შალვა ამონაშვილმა გადაღლილ და მეტისმეტად გადატვირთულ მშობლებს სიმშვიდისკენ მოუწოდა:

„პირველი, რაც უნდა გთხოვოთ, ის არის, რომ არ იწუწუნოთ: „ვაიმე, რა ვქნა, რაღა მე დამატყდა ეს ყველაფერი თავზე?!“ რამდენსაც ბევრს იწუწუნებთ, იმდენჯერ მადლი დაგეკარგებათ. შეიძლება მოუაროთ მშობელს, მაგრამ მადლი არ დაჰყვება ამას. თუ მშობელს წყალი უნდა მიაწოდო, არ დაამადლო. რა დროც გაქვთ, ის დრო გამოიყენეთ მაქსიმალურად. დროს ვერ გავაგანიერებთ, ვერ დავავიწროვებთ. აურაცხელი საქმეა, ზოგიერთი საქმე უნდა ჩამოიცილო, რადგან მშობლებია მოსავლელი, შვილს მიხედვა უნდა. სხვა საქმეებიც გასაკეთებელია, მაგრამ ეს საქმეები მოითმენენ. ბ​ავშვის გაზრდა და ავადმყოფი მშობლის მოვლა ვერ მოითმენს.“

„თქვენზე ზრუნვა შეამცირეთ. წუწუნი არ დაიწყოთ. ​რასაც გააკეთებთ მშობლისთვის, მთელი სიყვარულით გააკეთეთ. თუ რაღაც არ გამოგივიდათ, დრომ არ გაცალათ, რას იზამთ, მაგრამ გულში ხომ გინდოდათ ეს გაგეკეთებინათ. ჩვენ ვერასდროს გავუკეთებთ მშობლებს ყველაფერს, რაც მათ ეკუთვნით ჩვენგან. ეს იმას კი არ ნიშნავს, რომ ჩვენ ცოდვიანი ადამიანები ვართ. სამაგიეროდ სხვებს გავუკეთებთ მერე. საკუთარი თავი დაივიწყე. გააკეთე ის, რომ მიხედო მშობელს, არ დაიწუწუნო,“ - აღნიშნულ საკითზე შალვა ამონაშვილმა „ამონაშვილის აკადემიის“ პირდაპირ ეთერში ისაუბრა.

წყარო:​ „ამონაშვილის აკადემია“

წაიკითხეთ სრულად