Baby Bag

„მიმდინარეობს სასამართლო დავა იმასთან დაკავშირებით, რომ ეს ტკბილეული გავლენას ახდენს ადამიანის დნმ-ზე და საკვებად უვარგისია,“- ენდოკრინოლოგი ქეთი ასათიანი

ენდოკრინოლოგმა ქეთი ასათიანმა ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ პოპულარული საბავშო ტკბილეულის Skittles-ის ირგვლივ ატეხილი აჟიოტაჟის შესახებ ისაუბრა:

„ინგლისელმა ბიოლოგმა, ნობელის პრემიის ლაურეატმა პიტერ მედავარმა განაცხადა: „გენეტიკა გულისხმობს, ხოლო ეპიგენეტიკა - განაგებს." წარმოიდგინეთ, რა რაოდენობის გენი არის წარმოდგენილი თითოეულ ჩვენგანში. თითოეული მათგანი მუდმივ მუშა მდგომარეობაში არ არის. ეპიგენეტიკას შესწევს უნარი გააქტიუროს განსაზღვრული რაოდენობა გენების და დანარჩენი რაოდენობა დათრგუნოს. გარე ფაქტორები არის კვება, სტრესი, ფიზიკური დატვირთვა. სწორედ ამ ფაქტორებს შესწევს უნარი ნაწილი გენებისა გააქტიუროს, ხოლო განსაზღვრული გენები კი მოსვენებულ მდგომარეობაში ამყოფოს.

კიდევ უფრო ნათელი რომ გახდეს ის, თუ რაზე ვსაუბრობთ და რა როლი აქვს ამაში კვებას, ეს მკაფიოდ შეიძლება ავხსნათ ფუტკრის ოჯახის მაგალითზე. წარმოიდგინეთ ფუტკრის ოჯახი, სადაც არის დედა ფუტკარი და მუშა ფუტკრები. მათ აქვთ აბსოლუტურად იდენტური გენეტიკური მასალა, თუმცა მუშა ფუტკრები უნაყოფოები არიან. ისინი მხოლოდ რამოდენიმე კვირას ცოცხლობენ. დედა ფუტკარი მუდმივად არის სკაში. იქიდან არ გამოდის, გამუდმებით დებს კვერცხებს, არის ნაყოფიერი. სხვაობა არის იმაში, რითი საზრდოობს დედა ფუტკარი და რითი მუშა ფუტკარი. მუშა ფუტკარი იკვებება ყვავილების მტვერით და ნექტარით, დედა ფუტკარი კი - მუშა ფუტკრების მიერ გამომუშავებული ე.წ. „სადედე რძით.“ დედა ფუტკრის რეპროდუქციული შესაძლებლობა განპირობებული არის იმით, თუ რას მიირთმევს ის.

ჩვენ მოვამზადეთ სიუჟეტი ერთ-ერთი ცნობილი ტკბილეულის გარშემო შექმნილი აჟიოტაჟის შესახებ. ამერიკის შეერთებულ შტატებში მიმდინარეობს სასამართლო დავა იმასთან დაკავშირებით, რომ ეს ტკბილეული გავლენას ახდენს ადამიანის დნმ-ზე და საკვებად უვარგისია,“- აღნიშნა ქეთი ასათიანმა.

საუბარი ეხება ბავშვებში პოპულარულ ტკბილეულს Skittles-ს, რომლის შესახებაც არსებობს ეჭვი, რომ ის საფრთხის შემცველია და დნმ-ის შეცვლის უნარი აქვს. გავლენიანი ამერიკული გამოცემის Today-ის ინფორმაციით, ჩატარებული კვლევებით დგინდება, რომ ტკბილეული დიდი რაოდენობით ტიტანის დიოქსიდს შეიცავს, რაც აღემატება ამერიკის სურსათის სააგენტოს მიერ დადგენილ ნორმას. ტიტანის დიოქსიდი გენოტოქსიკურად არის მიჩნეული. მისი ნაწილაკები ორგანიზმში გროვდება და შესაძლოა, უჯრედებში გენეტიკური მასალა დააზიანოს. მას, შესაძლოა, კიბოს გამომწვევი ეფექტიც ჰქონდეს და რეპროდუქციულ სისტემაზეც ნეგატიური გავლენა მოახდინოს.

წყარო: ​„იმედის დღე“ 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ფიზიკური დასჯა როდესაც არის ბავშვის, ეს იმას ნიშნავს, რომ მშობელი ცხოვრებაში დამარცხებულია და ბავშვზე იყრის ჯავრს,“ - ყარამან ფაღავა

„ფიზიკური დასჯა როდესაც არის ბავშვის, ეს იმას ნიშნავს, რომ მშობელი ცხოვრებაში დამარცხებულია და ბავშვზე იყრის ჯავრს,“ - ყარამან ფაღავა

პედიატრმა ყარამან ფაღავამ ბავშვის დასჯის სწორი და არასწორი მეთოდების შესახებ ისაუბრა. მან ხაზი გაუსვა ბავშვთან ემოციების გამოხატვის მნიშვნელობას:

„ფიზიკური დასჯა როდესაც არის ბავშვის, ეს იმას ნიშნავს, რომ მშობელი ცხოვრებაში დამარცხებულია და ბავშვზე იყრის ჯავრს. ​როგორ შეიძლება პატარას გალახვ​ა?! ემოციის გამოხატვა შეიძლება, თუ რაღაც არ მოგწონს. გაუცინეთ, გაუღიმეთ, მაგრამ თუ გაბრაზდებით, ეს გაბრაზებაც უნდა გამოიჩინოთ. ისიც დაინახავს ამას, არავის არ უნდა, რომ მშობელი მასზე გაბრაზებული იყოს. თუ რამე კარგი აქვს ბავშვს, ნუ დაგენანებათ კომპლიმენტის თქმა. სასჯელის გადავადება არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება. „კვირის ბოლოს მე შენ დაგსჯი,“ - თუ დასჯა გინდა, ახლავე დასაჯე. ერთი კვირის განმავლობაში ბავშვი სულ იმის შიშშია, რომ რაღაცას უზამენ.“

​ყარამან ფაღავას თქმით, ბავშვის მოსყიდვა შეცდომაა და მსგავსი დამოკიდებულება მას ვნებს:

„მოსყიდვა არ ვარგა. ბავშვის და ადამიანის გაფუჭებაა. „ამას მოგცემ, სამაგიეროდ შენ ეს გააკეთე,“ - არა! „ამას მოგცემ, იმიტომ, რომ კარგი ბიჭი ხარ, შენ ეს გევალება, იმიტომ, რომ მშობელი გაახარო.“ არა იმიტომ, რომ რაღაც ფულს გაძლევენ.“

ყარამან ფაღავამ აღნიშნა, რომ მშობლის მხრიდან ბავშვის განვითარების მონიტორინგი ძალიან მნიშვნელოვანია:

„მთავარი არის განვითარების მონიტორინგი. ყველას უნდა, რომ შვილი კარგი ჰყავდეს, ამიტომაც ადარებს სხვებს. ნუ შევედარებით საშუალოს. სჯობს შევედაროთ საუკეთესოს. ეს სწრაფვა უნდა იყოს, რომ ჩვენი შვილი იყოს საუკეთესო. ზოგჯერ ეს არ გამოდის. ამაშიც არ არის ტრაგედია. განვითარების ტემპი სხვადასხვაა. ზოგიერთი სწრაფად ვითარდება, ზოგიერთი ნელა ვითარდება. მთავარი ის არის, რომ ​ბავშვი უნდა გვიყვარდეს ისეთი, როგორიც არის.

​განვითარების მონიტორინგზე როდესაც ვსაუბრობ, ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს ექიმის რჩევებს. ხშირად ექიმთან მიჰყავთ, ახველებს ბავშვს, სურდო აქვსო. ჩემთან როდესაც მოჰყავთ ავადმყოფი, ყოველთვის ვკითხულობ, რა წიგნს კითხულობს, თვითონ თამაშობს თუ არა. შეუძლია თუ არა ლოგიკური თამაშების გაკეთება. მთავარი ძალისხმევა უნდა იყოს, რომ ბავშვს ვასწავლოთ კარგი კითხვა. ძალიან კარგი საშუალებაა ერთად საქმიანობა. ბავშვის აღზრდის ერთ-ერთი საუკეთესო ელემენტი არის ბავშვის ჩაბმა ჩვენს ყოველდღიურობაში,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ყარამან ფაღავამ ტელეკომპანია „პულსის“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​„პულსი“

წაიკითხეთ სრულად