Baby Bag

„მიმდინარეობს სასამართლო დავა იმასთან დაკავშირებით, რომ ეს ტკბილეული გავლენას ახდენს ადამიანის დნმ-ზე და საკვებად უვარგისია,“- ენდოკრინოლოგი ქეთი ასათიანი

ენდოკრინოლოგმა ქეთი ასათიანმა ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის დღე“ პოპულარული საბავშო ტკბილეულის Skittles-ის ირგვლივ ატეხილი აჟიოტაჟის შესახებ ისაუბრა:

„ინგლისელმა ბიოლოგმა, ნობელის პრემიის ლაურეატმა პიტერ მედავარმა განაცხადა: „გენეტიკა გულისხმობს, ხოლო ეპიგენეტიკა - განაგებს." წარმოიდგინეთ, რა რაოდენობის გენი არის წარმოდგენილი თითოეულ ჩვენგანში. თითოეული მათგანი მუდმივ მუშა მდგომარეობაში არ არის. ეპიგენეტიკას შესწევს უნარი გააქტიუროს განსაზღვრული რაოდენობა გენების და დანარჩენი რაოდენობა დათრგუნოს. გარე ფაქტორები არის კვება, სტრესი, ფიზიკური დატვირთვა. სწორედ ამ ფაქტორებს შესწევს უნარი ნაწილი გენებისა გააქტიუროს, ხოლო განსაზღვრული გენები კი მოსვენებულ მდგომარეობაში ამყოფოს.

კიდევ უფრო ნათელი რომ გახდეს ის, თუ რაზე ვსაუბრობთ და რა როლი აქვს ამაში კვებას, ეს მკაფიოდ შეიძლება ავხსნათ ფუტკრის ოჯახის მაგალითზე. წარმოიდგინეთ ფუტკრის ოჯახი, სადაც არის დედა ფუტკარი და მუშა ფუტკრები. მათ აქვთ აბსოლუტურად იდენტური გენეტიკური მასალა, თუმცა მუშა ფუტკრები უნაყოფოები არიან. ისინი მხოლოდ რამოდენიმე კვირას ცოცხლობენ. დედა ფუტკარი მუდმივად არის სკაში. იქიდან არ გამოდის, გამუდმებით დებს კვერცხებს, არის ნაყოფიერი. სხვაობა არის იმაში, რითი საზრდოობს დედა ფუტკარი და რითი მუშა ფუტკარი. მუშა ფუტკარი იკვებება ყვავილების მტვერით და ნექტარით, დედა ფუტკარი კი - მუშა ფუტკრების მიერ გამომუშავებული ე.წ. „სადედე რძით.“ დედა ფუტკრის რეპროდუქციული შესაძლებლობა განპირობებული არის იმით, თუ რას მიირთმევს ის.

ჩვენ მოვამზადეთ სიუჟეტი ერთ-ერთი ცნობილი ტკბილეულის გარშემო შექმნილი აჟიოტაჟის შესახებ. ამერიკის შეერთებულ შტატებში მიმდინარეობს სასამართლო დავა იმასთან დაკავშირებით, რომ ეს ტკბილეული გავლენას ახდენს ადამიანის დნმ-ზე და საკვებად უვარგისია,“- აღნიშნა ქეთი ასათიანმა.

საუბარი ეხება ბავშვებში პოპულარულ ტკბილეულს Skittles-ს, რომლის შესახებაც არსებობს ეჭვი, რომ ის საფრთხის შემცველია და დნმ-ის შეცვლის უნარი აქვს. გავლენიანი ამერიკული გამოცემის Today-ის ინფორმაციით, ჩატარებული კვლევებით დგინდება, რომ ტკბილეული დიდი რაოდენობით ტიტანის დიოქსიდს შეიცავს, რაც აღემატება ამერიკის სურსათის სააგენტოს მიერ დადგენილ ნორმას. ტიტანის დიოქსიდი გენოტოქსიკურად არის მიჩნეული. მისი ნაწილაკები ორგანიზმში გროვდება და შესაძლოა, უჯრედებში გენეტიკური მასალა დააზიანოს. მას, შესაძლოა, კიბოს გამომწვევი ეფექტიც ჰქონდეს და რეპროდუქციულ სისტემაზეც ნეგატიური გავლენა მოახდინოს.

წყარო: ​„იმედის დღე“ 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„სწავლაში ვართ ძალიან მკაცრები. მე ვფიქრობ, რომ ეს შესაცვლელი გვაქვს,“ - თამარ გაგოშიძე

„სწავლაში ვართ ძალიან მკაცრები. მე ვფიქრობ, რომ ეს შესაცვლელი გვაქვს,“ - თამარ გაგოშიძე

ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ იმ შეცდომების შესახებ ისაუბრა, რომლებსაც თანამედროვე მშობლები შვილებთან ურთიერთობისას უშვებენ. მისი თქმით, ისინი ბავშვის ქცევის მიმართ ძალიან ლოიალურები არიან:

„შემჩნეული მაქვს, რომ ქცევის მიმართ ვართ ძალიან ლოიალურები, იმიტომ, რომ მიგვაჩნია, რომ იაპონურ სტილში უნდა გავზარდოთ ბავშვი. ასეთი შეხედულებები დადის ჩვენს საზოგადოებაში, რომ შენიშვნა არ უნდა მივცეთ, რომ ჩარჩო არ უნდა ჰქონდეს. აქ ვართ ძალიან ლოიალურები.​ სწავლაში ვართ ძალიან მკაცრები. იქ არის უნდა: უნდა გააკეთო ეს, უნდა ისწავლო ეს, უნდა ჩამაბარო ეს. მე ვფიქრობ, რომ ეს შესაცვლელი გვაქვს. ჩვენ გვაქვს შესაცვლელი ფოკუსი.“

თამარ გაგოშიძემ აღნიშნა, რომ მშობლებმა შვილებთან ურთიერთობის დროს ქცევის გარკვეული ჩარჩოები უნდა შექმნან და ბავშვებს საკუთარ ქმედებებზე პასუხისგმებლობის აღება ასწავლონ:

​ქცევაში უფრო ნაკლებად ლოიალურებს მოვინდომებდი მშობლებს. მათ უნდა ჰქონდეთ თავიანთი პირობები, იმიტომ, რომ მათ აქვთ მშობლის პასუხისმგებლობა ბავშვის აღზრდაზე. უნდა ჰქონდეთ ჩარჩო ქცევის, რომელშიც ბავშვი შესაბამისად პასუხისმგებლობას აიღებს თავისი ქცევის შედეგებზე. ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი. ჩვენ ვართ უპასუხისმგებლო საზოგადოება იმიტომ, რომ ჩვენ ვერ ვიგებთ, ჩვენი ქცევის შედეგზე ჩვენ უნდა ავიღოთ პასუხისმგებლობა, თუ ჩვენ მაგივრად სხვები აიღებენ პასუხისგმებლობას.“

თამარ გაგოშიძის თქმით, მშობელი ბავშვის სწავლის რბილი მხარდამჭერი უნდა იყოს:

„რაც შეეხება სწავლას, ჩვენ უნდა ვიყოთ მხარდამჭერები, რბილი მხარდამჭერები ბავშვის სწავლის. რატომ? ​ბავშვის სწავლა რა პროცესია? განათლების მიღების პროცესი, რომელიც მას რისთვის სჭირდება?! სტატუსის მისაღებად კი არა, განვითარებისთვის. პროცესზე ვართ ორიენტირებული და არა შედეგზე. იმისთვის, რომ განვითარდეს, იმისთვის, რომ შეიმეცნოს ეს სილამაზე, რასაც შემეცნების სილამაზე და სიკეთე ჰქვია. ასე ხომ არ ვფიქრობთ ჩვენ?! შემეცნება ტანჯვა-წამება გვგონია. არადა არის სილამაზე სინამდვილეში, რომ გაიგებ რაღაცებს, ძალიან მაგარია. ამისი უნდა სჯეროდეს თვითონ მშობელს.“

„მშობელს არ უნდა ეშინოდეს შეცდომის. ბავშვისთვისაც ეს იქნება შემეცნებითი კეთილდღეობა. ​მენტალური ჯანმრთელობა ამაზე ბევრად არის დამოკიდებული. ჩვენ უნდა ვიყოთ რბილი მხარდამჭერები და ლეგიტიმური შეცდომის მაღიარებლები. ჩვენთვის ლეგიტიმაცია უნდა მოვახდინოთ შეცდომების და წარუმატებლობების. ჩვენ არ ვუშვებთ ამას და ჩვენი შვილი, მით უმეტეს, არ დაუშვებს ამას. ეს მომინდებოდა ძალიან ჩვენს საზოგადოებაში,“ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ „მშობლები განათლებისთვის“

წაიკითხეთ სრულად