Baby Bag

სწავლის უნარის შეზღუდვა, ქცევითი პრობლემები, ასთმის შეტევები, ხშირი ინფექციები... - რა გავლენას ახდენს სიგარეტის მოწევა ორსულობის დროს?

სწავლის უნარის შეზღუდვა, ქცევითი პრობლემები, ასთმის შეტევები, ხშირი ინფექციები...  - რა გავლენას ახდენს სიგარეტის მოწევა ორსულობის დროს?

მედიაპორტალი MomsEdu.ge ახალ რუბრიკას წარმოგიდგენთ - მეან-გინეკოლოგის რეკომენდაციები. ყოველ ხუთშაბათს გაეცანით მეან-გინეკოლოგისა და ქირურგის, ეკა ბუკიას რჩევებს, მოგვწერეთ თემები, რომლებიც ყველაზე მეტად გაინტერესებთ.

ექიმი პირველ თემად წარმოგიდგენთ მეტად აქტუალურ თემას - ორსულობა და თამბაქოს მოხმარება.

ორსულობაში თამბაქოს მოხმარებაზე უარის თქმა ყველაზე ჯანსაღი მიდგომაა თქვენი ბავშვის ჯანმრთელობისთვის. ორსულობის ნებისმიერ ვადაზე სიგერიტის მოწევა ახდენს ზეგავლენას თქვენი ბავშვის ჯანმრთელობაზე.

​რატომ არის მავნე მწეველობა განსაკუთრებით ორსულობის დროს? 
მწეველობა ზრდის შემდეგი პროცესების განვითარების რისკებს:

  • მცირე წონის მქონე ახალშობილის დაბადება
  • ნაადრევი მშობიარობა (37 კვირის ვადამდე)
  • თვითნებითი აბორტი
  • ინტრანატალური სიკვდილიანობა
  • ნაყოფის განვითარების სხვადასხვა ანომალია
  • რესპირატორული დაავადებების რისკები


​ასევე თამბაქოს მოხმარება ახდენს ზეგავლენას ჩვილობისა და ბავშვობის პერიოდზე. შეიძლება გამოიწვიოს:

  • ახალშობილთა უეცარი სიკვდილის სინდრომი
  • სწავლის უნარის შეზღუდვა
  • ქცევითი პრობლემები
  • ასთმის შეტევები
  • ხშირი ინფექციები

​აქვს თუ არა აზრი მეორე და მესამე ტრიმესტრში თამბაქოს მოხმარების შეწყვეტას?

​ზოგიერთ მწეველ ქალს, რომელიც დაორსულდა, ჰგონია, რომ აზრი არ აქვს მეორე და მესამე ტრიმესტრში მოწევისთვის თავის დანებებას, ვინაიდან უკვე მიაყენა ნაყოფს ზიანი (პირველ ტრიმესტრში სანამ გაიგებდა რომ ორსულად არის). ეს ასე არ არის, ვინაიდან ორსულობის ნებისმიერ ვადაზე თამბაქოს მოხმარების შეწყვეტა ამცირებს ნაყოფის ფილტვების განვითარების შეფერხების რისკს.

​რამდენად რთულია მოწევისთვის თავის დანებება?

​მოწევაზე უარის თქმის სირთულე დამოკიდებულია მრავალ ფაქტორზე. რაც უფრო ნაკლები რაოდენობის სიგარეტს ეწევით, მით უფრო მარტივი იქნება ამ პროცესისთვის თავის დანებება.

​ქალებს, რომლების დღეში ერთზე მეტ კოლოფ სიგარეტს მოიხმარენ და ქალებს, რომლებიც იღებენ დიდი რაოდენობით კოფეინს, მეტად გაუჭირდებათ მოწევისთვის თავის დანებება. ასევე იმ ქალებს, რომელთაც აქვთ დეპრესიული მდგომარეობა.

​უსაფრთხოა თუ არა ნიკოტინის შემცვლელის გამოყენება ორსულობაში?

​ზოგიერთი ადამიანი, ვინც აპირებს მოწევისთვის თავის დანებებას, იყენებს ნიკოტინის შემცველ საშუალებებს, როგორებიცაა: ნიკოტინის შემცველი პლასტირი, ნიკოტინის შემცველი საღეჭი რეზინი, ინჰალატორი ან ელექტრო სიგარეტი. მართალია, ამ საშუალებებით მიღებული ნიკოტინი გაცილებით ნაკლებია, ვიდრე სიგარეტის მოხმარების დროს, მაგრამ ნიკოტინი ამცირებს სისხლის ნაკადის მიწოდებას საშვილოსნომდე და საფრთხეს უქმნის ნაყოფის განვითარებასა და პლაცენტის ფუნქციონირებას.

​უსაფრთხოა თუ არა ბუპროპიონის გამოყენება ორსულებში თამბაქოს მოხმარების შეწყვეტისთვის?

​ბუპროპიონი კარგად მოქმედებს (ის მოქმედებს როგორც ანტიდეპრესანტი) იმ პაციენტებში, ვინც ანებებს თავს მოწევას, რომლებსაც აღენიშნებათ ნიკოტინის მიღების შეწყვეტის გამო დეპრესიული განწყობა, ძილის დარღვევა, შფოთვითი მდგომარეობა. სამწუხაროდ, არ არის დადასტურებული ორსულობის დროს ბუპროპიონის უსაფრთხოების შესახებ. თუმცა არსებობს მაღალი რისკი პრეპარატის დედის რძით გადასვლაზე.

​რამდენად ეფექტურია ორსულობის დროს თამბაქოს მოხმარების შეწყვეტა?

​ისევ და ისევ გავიმეორებ, ყველაფერი არის ინდივიდუალური. ქალების 50% მშობიარობის შემდეგ 6 თვეში კვლავ იწყებს თამბაქოს მოხმარებას. ზოგიერთი ქალი სრულად ვერ ამბობს უარს მოწევაზე ორსულობის პერიოდში, ამიტომ ამცირებს ნიკოტინის დოზებს და მაინც მოიხმარს პერიოდულად ორსულობის განმავლობაში.
ასევე ქალების 50% ორსულობის შემდეგ არ იწყებს კვლავ ნიკოტინის მოხმარებას.

​შეიძლება თუ არა ძუძუთი კვების დროს თამბაქოს მოხმარება?

​კვლევებმა  აჩვენა, რომ თუ მშობიარობის შემდეგ ქალი დღეში 10 ღერ სიგარეტს მოიხმარს, ქალის რძის რაოდენობა მცირდება, ასევე იცვლება რძის შემადგენლობა. ამიტომ მწეველი ქალები ფიქრობენ, რომ აქვთ არასაკმარისი რაოდენობის რძე და მათი მოტივაცია ძუძუთი კვებაზე მცირდება.

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედებ​ის ჯგუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

ენურეზი (შარდის შეუკავებლობა) ბავშვებში - რა გავითვალისწინოთ და როდის მივმართოთ ექიმს?

ენურეზი (შარდის შეუკავებლობა) ბავშვებში - რა გავითვალისწინოთ და როდის მივმართოთ ექიმს?
ენურეზი გავრცელებული პრობლემაა, რაც მშობლებს და შვილებს ძალიან აწუხებთ, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც ასაკის მატებასთან ერთად რჩება. როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი ასეთ დროს და არის თუ არა დაკავშირებული რაიმე სახის სამედიცინო პრობლემასთან? ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი მაკა ლომიძე.

​- ქალბატონო მაკა, რა შემთხვევაშია ენურეზი საყურადღებო 6 წლამდე ასაკის ბავშვებში და არის თუ არა დაკავშირებული რაიმე სამედიცინო ან სხვა სახის პრობლემასთან?

​- ბავშვებში შარდის შეუკავებლობა ხშირი პრობლემაა. მოკლედ რომ განვიხილოთ: 4 წლისათვის ბავშვები უკვე სწავლობენ მოშარდვის კონტროლს დღის მანძილზე (ანუ სიფხიზლის დროს); ძილის დროს შარდის ბუშტის ნებითი კონტროლის უნარის გამომუშავებას კი უფრო ხანგრძლივი დრო სჭირდება და 5-7 წლის შუალედში ყალიბდება.

​5 წლის ასაკისათვის ბავშვების 90-95% თითქმის სრულად ახერხებს, დარჩეს მშრალი (ანუ შეუძლია ნებითად გააკონტროლოს შარდის შეკავების უნარი) დღის მანძილზე და 80-85%-ს ძილის დროსაც. ენურეზად განიხილება შარდის შეუკავებლობის ეპიზოდები მხოლოდ ძილის დროს და მხოლოდ იმ ბავშვებში, რომლებსაც უკვე შეუსრულდათ 5 წელი, რადგან ასაკის გათვალისწინებით მათ უკვე შეიძლება ჰქონდეთ მოშარდვის ნებითი კონტროლის უნარი.

​განარჩევენ პირველად (ენურეზის მქონე ბავშვთა 75-90%) ენურეზს, როცა ხანგრძლივი დროის მანძილზე (მინიმუმ 6 თვე) ბავშვი არასდროს ყოფილა მშრალი ძილის დროს და მეორად ენურეზს (10-25%), როცა ბავშვი რჩებოდა მშრალი ძილის დროს რამდენიმე თვე (მინიმუმ 6 თვე), ვიდრე კვლავ გამოვლინდა ენურეზი.

​მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ენურეზის მქონე ბავშვების 75%-ს პრობლემა აღენიშნება მხოლოდ ძილის დროს. ამ ბავშვებს, როგორც წესი, არ აქვთ, არც შარდის შეუკავებლობა დღის მანძილზე და არც ჯანმრთელობის სხვა პრობლემები. ეს ე.წ. მონოსიმპტომური ენურეზია და ენურეზის შემთხვევათა უმრავლესობა, სწორედ ამ ტიპისაა. პირველადი, მონოსიმპტომური ენურეზი ორჯერ უფრო ხშირია ბიჭებში, ვიდრე გოგონებში და ყოველი წლის მატებასთან ერთად დაახლოებით 15%-ში თავისთავად გაივლის.

​ენურეზი საყურადღებოა, როცა შარდის შეუკავებლობის ეპიზოდები არის არა მარტო ძილის, არამედ სიფხიზლის დროსაც და/ან თან ახლავს, ქვედა საშარდე გზების მხრივ, სხვა სიმტომებიც - მოშარდვის უეცარი მოთხოვნილება, მოშარდვის სიხშირის ცვლილება, გაძნელებული (ჭინთვით) შარდვა, შარდის სუსტი ნაკადი, ტკივილი შარდვისას... ეს არამონოსიმპტომური ენურეზია. ასეთი დიფერენცირება გასათვალისწინებელია, რადგან სწორედ იმ ბავშვებს, რომლებსაც ენურეზთან ერთად აღენიშნებათ დღის შეუკავებლობა, სხვა ჩივილებთან ერთად მოსალოდნელია, ჰქონდეთ ქვედა საშარდე სისტემასთან დაკავშირებული პრობლემები და ასეთ შემთხვევებში ექიმთან მიმართვა აუცილებელია.

​დიაბეტი, საშარდე გზების ინფექციები, ყაბზობა, ენკოპრეზი (განავლის შეუკავებლობა), ენტერობიაზი („ჭიები“), თირკმლის ქრონკული დაავადება, გულყრა და ძილის დარღვევები (მაგ: ძილის აპნოე) ის სამედიცინო პრობლემებია, რომლებიც შეიძლება ხელს უწყობდეს ენურეზს. ამ მდგომარეობების იდენტიფიკაცია არ არის რთული და ცხადია, ასეთ დროს მთავარი ამოცანა ძირითადი მიზეზის სწორი მართვაა.

​ისიც გასათვალისწინებელია, რომ ენურეზი შეიძლება ასოცირებული იყოს ნეიროგანვითარების დარღვევებთანაც, მათ შორის: გონებრივი განვითარების შეფერხება, აუტიზმის სპექტრის დარღვევები, ყურადღების დეფიციტის და ჰიპერაქტივობის სინდრომი.

​ფიზიკური ან ემოციური პრობლემები იშვიათად ხდება პირველადი ენურეზის მიზეზი.

​- თუ ასაკის მატებასთან ერთად ენურეზი რჩება, რა უნდა გააკეთოს მშობელმა?

​- როგორც აღვნიშნეთ, 5 წლის ასაკის შემდეგ, ყოველი წლის მატებასთან ერთად, მოსალოდნელია პირველადი, მონოსიმპტომური ენურეზი თავისთავად მოწესრიგდეს, მაგრამ თუ პრობლემა რჩება, ცხადია, ექიმის ჩარევა და სრულყოფილი შეფასება აუცილებელია. ექიმი გაარკვევს ჩივილის ისტორიას (ანამნეზი), გასინჯავს ბავშვს, შეაფასებს შარდის საერთო ანალიზს და აუცილებლად გირჩევთ ე.წ „მოშარდვის დღიურის“ (დღიურში უნდა დაფიქსირდეს დღის მანძილზე მოშარდვის დრო და სიხშირე, შარდის მოცულობა, ყოველი მოშარდვის დროს მიღებული სითხის ოდენობა, სხვა სიმტომების არსებობა: ჭინთვის საჭიროება შარდვის დროს, შარდის ნაკადი ხომ არ არის წყვეტილი? ცლის თუ არა ბოლომდე შარდის ბუშტს და სხვა) წარმოებას, რის საფუძველზეც გადაწყვეტს შემდეგი კვლევების და/ან მკურნალობის საჭიროებას.

​- ხშირად პატარები ისჯებიან ასეთ დროს. რამდენად მართებულია ეს მშობლების მხრიდან?

​- ენურეზი ემოციური სტრესია, როგორც ბავშვის, ისე მშობლების და ოჯახის სხვა წევრებისათვის. ბავშვებს სირცხვილის და განცდის გამო დაბალი თვითშეფასება უყალიბდებათ, რამაც შეიძლება, სავალალო გავლენა იქონიოს თანატოლებთან ან ოჯახის წევრებთან ურთიერთობებზე, ცხოვრების ხარისხზე, სწავლაზე. ბავშვები ერიდებიან და არ რჩებიან მეგობრებთან წვეულებებზე, ან რაიმე ტიპის შეკრებებზე, სადაც ღამით დარჩენა მოუწევთ.

​მშობლებს მუდმივად უწევთ სველი თეთრეულის შეცვლა, რეცხვა-მოწესრიგება, რამაც შეიძლება ისინი გააღიზინოს, მაგრამ ძალიან მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს, რომ ენურეზი არ არის ბავშვის დანაშაული და მას არ შეუძლია ამის გაკონტროლება. ოჯახის წევრებმა და სხვა ახლობლებმა არასოდეს არ უნდა შეარცხვინონ ან დასაჯონ ბავშვი ენურეზის გამო. სწორი იქნება ექიმთან ერთად განიხილონ პრობლემა და სცადონ გააცნობიერონ მიზეზები (ასეთის არსებობის შემთხვევაში), დაგეგმონ და დასახონ დახმარების გზები.


​​ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად