Baby Bag

​რეზუს უარყოფითი სისხლის ორსული - ყველაფერი, რაც ამ საკითხზე უნდა ვიცოდეთ

​რეზუს უარყოფითი სისხლის ორსული - ყველაფერი, რაც ამ საკითხზე უნდა ვიცოდეთ
ორსულობა

როგორც ვიცით, არსებობს სისხლის ოთხი ჯგუფი: (o),(A),(B),(AB) და ორი რეზუს ფაქორი RH(+) და RH(-).

რეზუს ფაქტორი არის მემკვიდრეობითი ცილა, რომელიც გვხვდება სისხლის წითელი უჯრედების ზედაპირზე. თუ პაციენტს სისხლში აქვს ეს ცილა, მაშინ იგი RH(+)-ია, თუ არ აქვს RH(-)-ია.
​
RH(+) არის ყველაზე გავრცელებული სისხლის ტიპი.
​
RH(-) სისხლის ჯგუფი არ არის დაავადება ან დარღვევა და, როგორც წესი, არ მოქმედებს ადამიანის ჯანმრთელობაზე, თუმცა ამ ფაქტორმა შეიძლება გავლენა იქონიოს ორსულობაზე. RH(-) სისხლი ქალების 15-20%-ში გვხვდება.

​როგორია ამ დროს ტაქტიკა?
ორსულობის პირველივე ვიზიტზე ხდება სისხლის ჯგუფის და რეზუს ფაქტორის განსაზღვრა, თუ ქალი რეზუს ყარყოფითია RH(-), პარალელურად დგინდება მეუღლის სისხლის რეზუსი. 
ორსულობის მე-12 კვირაზე, ყველა რეზუს უარყოფით ორსულს უნდა განესაზღვროს ანტისხეულები. ტიტრის მატება დედის სენსიბილიზაციაზე მიუთითებს და საჭიროა დაკვირვება ორ კვირაში ერთხელ. გარდა 12 კვირისა, ანტისხეულებს ვაკონტროლებთ ორსულობის 25-ე კვირაზეც!

​რა საფრთხე შეიძლება შეექმნას ამ დროს ნაყოფს?
თუ ამ დროს ნაყოფი რეზუს დადებითია, დედის იმუნური სისტემის მიერ გამომუშავებული რეზუს ანტისხეულები იოლად აღწევს ნაყოფის სისხლის მიმოქცევის სისტემაში და იწვევს ერითროციტების დაშლას-ჰემოლიზს, რის შედეგადაც ვითარდება ანემია, ჰიპოქსია და მთელი რიგი გართულებები!

შეიძლება თუ არა რეზუს კონფლიქტის პროფილაქტიკა?
მთელს მსოფლიოში მიღებულია რეზუს კონფლიქტის პროფილაქტიკა ანტირეზუს D იმუნოგლობულინით, რომელიც დედის ორგანიზმის მიერ გამომუშავებულ ანტისხეულებს ანეიტრალებს. ის კეთდება საპროფილაქტიკოდ ორსულობის 28-ე კვირაზე და უკეთდება ყველა რეზუს უარყოფით ორსულს

როგორ ვიქცევით მშობიარობის შემდეგ?
მშობიარობის შემდეგ დგინდება ახალშობილის ჯგუფი და რეზუს ფაქტორი. თუ ახალშობილი რეზუს დადებითია,D იმუნოგლონულინს ვიმეორებთ მშობიარობიდან 72 საათის განმავლობაში. რეზუს უარყოფითი სისხლის კუთვნილების ახალშობილის დაბადებისას, დედას იმუნოგლობულინი არ უკეთდება!

საფრთხე მხოლოდ ნაყოფს ექმნება თუ დედასაც?
საფრთხე მხოლოდ ნაყოფს ექმნება.

თუ ქალთან ერთად მამაკაციც რეზუს უარყოფითია?
ნაყოფს ამ დროს საფრთხე არ ემუქრება, რადგან დედისა და ნაყოფის ორგანიზმებს შორის ანტაგონიზმი არ მოხდება.

კიდევ როდის ვაკეთებთ იმუნოგლობულინს?
როდესაც ორსულობა მთავრდება თვითნებითი ან ხელოვნური აბორტით, ასევე გარე ორსულობის და ბუშტნამქერის შემთხვევაშიც.

რაც მეტია ორსულობების რაოდენობა რეზუს უარყოფითი სისხლის ქალებში, მით მეტი ყურადღებაა საჭირო. ორსულობის პერიოდში გაკეთებული იმუნოგლობულინი იცავს მიმდინარე ნაყოფს, ხოლო მშობიარობის შემდეგ კი, დედას და მომავალ ნაყოფს.

სისხლის ჯგუფი და რეზუს ფაქტორი არის მუდმივი და მთელი სიცოცხლის მანძილზე არის უცვლელი.

მეან-გინეკოლოგი თიკო გოთუა

#გინეკოლოგი

შეიძლება დაინტერესდეთ

ორსულობა

რამდენად მართებულია მოსაზრება, რომ განაყოფიერება არ ხდება მშობიარობის შემდგომ, სანამ ციკლი აღდგება? - ამ და სხვა საკითხებზე ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა მეან-გინეკოლოგი დიანა ჭანუყვაძე

რამდენად მართებულია მოსაზრება, რომ განაყოფიერება არ ხდება მშობიარობის შემდგომ, სანამ ციკლი აღდგება? - ამ და სხვა საკითხებზე ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა მეან-გინეკოლოგი დიანა ჭანუყვაძე

​არსებობს მოსაზრება, რომ განაყოფიერება არ ხდება მშობიარობის შემდგომ, სანამ ციკლი აღდგება. რამდენად მართებულია და რამდენი უნდა იყოს ორსულობებს შორის შუალედი? - ამ და სხვა საკითხებზე ამ თემაზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა მეან-გინეკოლოგი, რეპროდუქტოლოგი დიანა ჭანუყვაძე.

- არსებობს მოსაზრება, რომ განაყოფიერება არ ხდება მშობიარობის შემდგომ, სანამ მენსტრუაციული ციკლი აღდგება, ლაქტაციის პერიოდში. რამდენად მართებულია?

- დიახ, არსებობს ასეთი მითი, რომ სანამ ჩვილს ძუძუთი კვებავთ, ორსულობა არ დადგება, თუმცა სიმართლე ის არის, რომ თქვენ შეგიძლიათ დაორსულდეთ ბავშვის დაბადებიდან 3 კვირის შემდეგ, მაშინაც კი, თუ ძუძუთი კვებავთ და მენსტრუაცია არ დაგწყებიათ. თუ არ გსურთ მშობიარობის შემდეგ მალევე დაორსულება, მნიშვნელოვანია გამოიყენოთ რაიმე სახის კონტრაცეფცია, ყოველი სქესობრივი კავშირის დროს, მათ შორის, პირველის ჩათვლით.

ძუძუთი კვება ხშირად თრგუნავს ოვულაციას, მაგრამ ეს ყოველთვის ასე არ არის. ქალებს, რომლებიც ექსკლუზიურად ძუძუთი კვებავენ ჩვილს, 6 თვის განმავლობაში, ნაკლებად აქვთ ოვულაცია ამ პერიოდში, ვიდრე ქალებს, რომლებიც ძუძუთი არ კვებავენ თავიანთ ჩვილს - კონტრაცეფციის ამ მეთოდს უწოდებენ ლაქტაციურ ამენორეას. ამ მეთოდის ერთ-ერთი მთავარი გამოწვევაა მისი სწორად გამოყენება, ჩვილის კვება 3-4 საათში ერთხელ. თუ კვებათა შორის შუალედს არ დაიცავთ, მეთოდი ნაკლებად ეფექტური იქნება.

Planned Parenthood-ის მიხედვით, ლაქტაციური ამენორეა დაახლოებით 98%-ით ეფექტურია, როდესაც ამ მეთოდს ბავშვის დაბადებიდან პირველი 6 თვის განმავლობაში სწორად იყენებთ. მშობიარობიდან 6 თვის შემდეგ ის ნაკლებად ეფექტური ხდება.

- თავდაცვის საშუალებებზე რომ ვისაუბროთ...

- აღსანიშნია, რომ 100%-ით არცერთი კონტრაცეფციული საშუალება არ იცავს ორსულობისგან, მნიშვნელოვანია თითოეული მეთოდის სწორად შერჩევა და გამოყენება, რომ მისი კონტრაცეფციული მოქმედება მაქსიმალურად იყოს გამოყენებული. მშობიარობის შემდეგ ნებისმიერ დროს, შეგიძლიათ გამოიყენოთ შემდეგი კონტრაცეფციული საშუალებები:

• მამაკაცის პრეზერვატივი;
• ქალის პრეზერვატივი;
• იმპლანტი;
• მხოლოდ პროგესტოგენის შემცველი აბები - მინი პილი;
• შეგიძლიათ აირჩიოთ IUD (საშვილოსნოს შიდა საშუალება), ბავშვის დაბადებიდან 48 საათის განმავლობაში. თუ IUD არ ჩაიდგმევა 48 საათის განმავლობაში, რეკომენდებულია დაელოდოთ მშობიარობიდან დაახლოებით 4 კვირის გასვლას.

თუ ბავშვს არ კვებავთ ძუძუთი და თქვენმა გინეკოლოგმა ჩაგიტარათ კონსულტაცია, რის საფუძველზეც გაიგეთ, რომ არ გაქვთ უკუჩვენება კომბინირებულ ჰორმონალურ პრეპარატებზე, შეგიძლიათ დაიწყოთ:

• კომბინირებული აბები;
• ვაგინალური რგოლი;
• კონტრაცეპტული პლასტირი.
​
ხოლო თუ ძუძუთი კვებავთ, ჯანმრთელობის გარკვეული დარღვევები გაქვთ ან სისხლის შედედების მომატებული რისკი, ჩვეულებრივ გირჩევთ გადადოთ კომბინირებული აბების, რგოლის ან პლასტირის გამოყენება.

- ახდენს თუ არა ზეგავლენას ორგანიზმზე მშობიარობიდან მოკლე პერიოდში ხელახალი ორსულობა და რა მხრივ?

- მშობიარობის შემდგომ ხელახალი დაორსულება, რა თქმა უნდა, შესაძლებელია, თუმცა ასოცირდება გაზრდილ რისკებთან, როგორებიც არის:

• ნაადრევი მშობიარობა;
• თანდაყოლილი პათოლოგიები;
• ნაყოფის ზრდაში ჩამორჩენა და მასის დეფიციტი;
• დედის ანემია;
• მშობიარობის წინ პლაცენტის ნაწილობრივი ან სრული აცლა.

გარდა ამისა, CDC-ის ბოლო დროინდელი მონაცემებით, მშობიარობიდან 18 თვეზე ადრე და 60 თვეზე მეტი ინტერვალის შემთხვევაში დაორსულება შეიძლება ასოცირებული იყოს აუტიზმის განვითარების გაზრდილ რისკთან. კავშირი უფრო გამოკვეთილია აუტიზმის მძიმე ფორმების დროს (​https://www.cdc.gov/ncbddd/autism/features/time-between-births.html).

მშობიარობის შემდგომ მალევე ორსულობამ შესაძლოა ქალს არ მისცეს საკმარისი დრო, რომ მოხდეს ორგანიზმის აღდგენა, როგორც ფიზიკურად, ასევე ფსიქოლოგიურად. მაგალითად, ორსულობამ და ძუძუთი კვებამ შეიძლება გამოიწვიოს ქალის ორგანიზმში სხვადასხვა ვიტამინების და მიკროელემენტების დეფიციტი (რკინა, ფოლიუმის მჟავა, კალციუმი და ა.შ), მშობიარობის შემდგომი დეპრესია და ა.შ.

- რამდენი უნდა იყოს ორსულობებს შორის შუალედი?

- ორსულობის და ჯანმრთელობის რისკის გართულებების შესამცირებლად, კვლევების მიხედვით გვირჩევენ, რომ ორსულობებს შორის შუალედი იყოს 18-დან 24 თვემდე, მაგრამ 5 წელზე ნაკლები. დედის ასაკი 35 წლის ზევით ასოცირდება გაზრდილ რეპროდუქციულ რისკებთან, მათ შორის, უნაყოფობასთან, ქრომოსომულ ანომალიებთან და მშობიარობის არასასურველ შედეგებთან. საჭიროა რისკის და სარგებლის დაბალანსება 35 წელზე მეტი ქალების ორსულობის გადადებასა და ორსულობათა შორის შემცირებულ შუალედებს შორის.

რისკები და რეკომენდაციები არ ვრცელდება წყვილებზე, რომლებსაც ჰქონდათ სპონტანური აბორტი. თუ ჯანმრთელი ხართ და მზად ხართ, არ არის საჭირო ხანგრძლივი შუალედი ორსულობებს შორის.

ბავშვის გაჩენის დროის არჩევა წყვილის პირადი გადაწყვეტილებაა. შემდეგი ორსულობის დაგეგმვისას თქვენ და თქვენმა პარტნიორმა შეიძლება გაითვალისწინოთ სხვადასხვა ფაქტორი, ჯანმრთელობის რისკებისა და სარგებელის. სანამ არ მიიღებთ გადაწყვეტილებას, როდის გააჩინოთ შემდეგი შვილი, ექიმის რეკომენდაციით გამოიყენეთ თქვენთვის მისაღები ჩასახვის საწინააღმდეგო საშუალებები.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური
წაიკითხეთ სრულად
გასათიშად დააჭირეთ ESC.