Baby Bag

ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება

ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება
ბავშვებში ყურადღების კონცენტრაციის პრობლემაზე და მათი გადაჭრის ხერხებზე ​MomsEdu​.ge-ს ესაუბრა განათლების ფსიქოლოგი ბაია კუბლაშვილი.
​- რაში ვლინდება ყურადღების კონცენტრაციის უნარი?
სანამ უშუალოდ ყურადღების კონცენტრირებაზე ვისაუბრებთ, ვფიქრობ, მნიშვნელოვანია, ზოგადად განვმარტოთ რა არის ყურადღება. ეს არის ერთ-ერთი კოგნიტური უნარი, რომლის საშუალებითაც ყოველდღიურად ძალიან ბევრ სხვადასხვა აქტივობას ვასრულებთ. გარესამყაროში მიმდინარე მოვლენებს ყურადღება შეიძლება მივაქციოთ უნებლიეთ. მაგალითად, დიდი ალბათობით, ქუჩაში სეირნობისას ზედმეტად განათებული სარეკლამო ბანერი ჩვენი მიზნის მიუხედავად მიიქცევს ყურადღებას. მეორე შემთხვევაში ადამიანი მიზანმიმართულად ახორციელებს გარკვეული მიმართულებით ყურადღების მიპყრობას. სწორედ ყურადღების ეს უკანასკნელი ფორმა სჭირდება მოსწავლეს იმისათვის, რომ ჩაერთოს სწავლა-სწავლების პროცესში. როდესაც მასწავლებელი ან მშობელი ბავშვს აძლევს ინსტრუქციას, ისმენს ჩვენს საუბარს, თამაშობს, კითხულობს, წერს და ა.შ. ყველა ამ მოქმედებაში ყურადღება მნიშვნელოვან როლს თამაშობს. სწორედ ყურადღების ერთ-ერთი მახასიათებელია კონცენტრაცია, რაც ვლინდება რაიმე აქტივაზე ყურადღების ფოკუსირებით იმდენი ხნით, რამდენიც საჭიროა მისი წარმატებულად შესრულებისათვის.
- რა სირთულეები შეიძლება არსებობობდეს ყურადღების კონცენტრირების კუთხით?
- როგორც აღვნიშნე, თუ ბავშვი კონცენტრირებულია კონკრეტულ მოქმედებაზე მანამ, სანამ ის არ დაასრულებს მის შესრულებას, ამ შემთხვევაში სირთულეები სახეზე არ გვაქვს. მაგრამ თუ ბავშვი არ ასრულებს დაწყებულ მოქმედებას/აქტივობას ბოლომდე, წყვეტს მას პროცესში, ან შესრულებისას ხშირად ჩერდება, აკვირდება გარემოში სხვა საგნებს, სვამს თემასთან დაუკაშირებელ კითხვებს და სხვა, ამ შემთხვევაში შეგვიძლია ვთქვათ, რომ მას უჭირს ყურადღების კონცენტრირება. მაგალითად, როდესაც თქვენი შვილი ასრულებს რაიმე აქტივობას, შესაძლოა ეს იყოს გაფერადება ან ხატვა, დააკვირდით, ახერხებს თუ არა, დაიწყოს ეს პროცესი, კონცენტრირებული იყო იმაზე, რაშიც კონკრეტულ მომენტშია ჩართული და მიყვეს მას ბოლომდე. თუ ბავშვს აქვს ყურადღების კონცენტრაციის სირთულეები, მას გაუჭირდება აქტივობის დასრულება, მარტივად რომ ვთქვათ, გაეფანტება ყურადღება და შესაძლოა დაწყებული საქმიანობა ბოლომდე არ დაასრულოს.
- რამდენად უკავშირდება ყურადღების კონცენტრირების სირთულეები სასწავლო პროცესის ეკრანთან გადანაცვლებას?
- როგორც ჩემს მოყვანილ მაგალითებში ჩანს, ყურადღების კონცენტრაციის სირთულეები პირდაპირპროპორციულად არაა დაკავშირებული დისტანციური სწავლა-სწავლების პროცესთან, რადგან ის ყოველდღიური, ეკრანს მიღმა არსებული აქტივობების შესრულების დროსაც შეიძლება გამოვლინდეს. თუმცა ამ შემთხვევში შესაძლოა, უფრო მკვეთრად იჩინოს თავი სირთულეებმა, რადგან ეკრანი არის დამატებითი ბარიერი მასწავლებელსა და მოსწავლეს შორის, რომლის არსებობის შემთხვევაში მასწავლებელმა შეიძლება, ისე ეფექტიანად ვერ დაამყაროს კომუნიკაცია მოსწავლესთან, როგორც ამას იზამდა საკლასო ოთახში. ასევე შესაძლოა მასწავლებელმა ვირტუალურად მიმდინარე პროცესის გამო ვერ შეამჩნიოს, რამდენად ჩართულია მოსწავლე დავალების შესრულების პროცესში და ა.შ. ამ კუთხით, თუ მოსწავლეს აქვს ყურადღების კონცენტრირების სირთულეები, რეკომენდებულია ის გაკვეთილს დაესწროს მხარდამჭერ უფროსთან ერთად.
- რა ტიპის აქტივობების განხორციელება დაეხმარება მშობლებს, ხელი შეუწყონ ბავშვებში ყურადღების კონცენტრირების უნარის განვითარებას?

- აღსანიშნავია, რომ ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება. პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია, როდესაც ბავშვს მივმართავთ და ვესაუბრებით დავამყაროთ მასთან პირისპირი კომუნიკაცია, მივმართოთ სახელით, დავამყაროთ თვალით კონტაქტი, შესაძლოა შევეხოთ მხარზე და ა.შ. გარდა ამისა, ძალიან მნიშვნელოვანია გარემოში, სადაც ბავშვს უწევს მეცადინეობა ან რაიმე გარკვეულ ძალისხმევასთან დაკავშირებული აქტივობის შესრულება, მაქსიმალურად შევამციროთ ფონური ხმაური, რაც შესაძლოა მისი ყურადღების გაფანტვის ერთ-ერთი მიზეზი ყოფილიყო. მნიშვნელოვანია სწორად მოვაწყოთ ფიზიკური სივრცე, სადაც ბავშვი ასრულებს აქტივობებს, ეს უნდა იყოს კარგად განათებული და არა ზედმეტად გადატვირთული სამუშაო გარემო. გამორთეთ ტელევიზორი, როდესაც ბავშვი მეცადინეობს, წიგნებს კითხულობს და ეცადეთ, მის სამუშაო გარემოში იყოს სიწყნარე. მშობლებმა ყურადღების კონცენტირების უნარის განვითარებას შესაძლოა ხელი შეუწყონ ბავშვთან ერთად ისეთი თამაშების შესრულებით, რომლებიც სწორედ რომ ყურადღების კონცენტრირებას მოითხოვს. ასეთია სხვადასხვა სამაგიდო თამაში, მათ შორის, ლოტო და დომინო. ასევე შესაძლოა ერთად ითამაშოთ სხვადასხვა მოძრავი თამაში, მაგალითად ყველასთვის ცნობილი გაშეშობანა.

ესაუბრა ელენე ოვაშვილი

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯ​გუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

როგორ შევწყვიტოთ ყვირილი? – 5 გზა, რომელიც დაყვირებისგან თავის შეკავებაში დაგეხმარებათ

როგორ შევწყვიტოთ ყვირილი? – 5 გზა, რომელიც დაყვირებისგან თავის შეკავებაში დაგეხმარებათ

მშობლები შვილებთან ხმას ხშირად იმაღლებენ, რასაც თავადაც ძალიან განიცდიან. თუ ემოციების კონტროლი გიჭირთ და ბავშვს უყვირით, შეგიძლიათ თქვენს ქცევაში გარკვეული ცვილებები შეიტანოთ, რაც არც ისე რთულია, როგორც ერთი შეხედვით გეჩვენებათ.

1. გააცნობიერეთ ზიანი, რომელსაც ყვირილით ბავშვს აყენებთ

ყვირილის დამაზიანებელი გავლენა ჩვენი ხმის ხმამაღალი ტემბრით არ არის გამოწვეული. შესაძლოა, ადამიანს ყვირილით ვუთხრათ, რომ გვიყვარს, რაც მშვენიერია, თუმცა, როდესაც ბავშვებს ვუყვირით, უმეტესად გაბრაზებულები და განრისხებულები ვართ. ყვირილით ბავშვს ვასწავლით, რომ როდესაც ვბრაზდებით, საკუთარ თავზე კონტროლის დაკარგვა ნორმალური მოვლენაა. არცერთ მშობელს არ სურს, რომ შვილს მსგავი რამ ასწავლოს.

2. გააცნობიერეთ, რომ დასახული მიზნის მისაღწევად ყვირილს აზრი არ აქვს

ყვირილი მანიპულაციაა. ჩვენ ბავშვისგან გარკვეული ქმედების მიღება გვსურს, რისთვისაც ყვირილს ვიყენებთ. ემოციის ინტენსივობა ჩვენს ნათქვამს შინაარსს უკარგავს. სიტყვებს თავისი ძალა აქვს, ყვირილი კი მათ ამ ძალას უკარგავს. ჩვენ გვსურს ყვირილით შვილები დავარწმუნოთ: „გაიგონე, რასაც გეუბნები!“ თუმცა საპირისპირო შედეგს ვიღებთ.

3. გაიხსენეთ, რა როლი გაკისრიათ შვილებთან ურთიერთობაში

მშობელი შვილს სიმშვიდის, რაციონალიზმისა და ზრდასრულობის მაგალითს უნდა აძლევდეს. თუ გსურთ, რომ ბავშვებთან ყვირილი შეწყვიტოთ, როდესაც დაყვირებას გადაწყვეტთ, თქვენი და თქვენი შვილების ტემპერამენტი ერთმანეთს შეადარეთ. ნუ იყვირებთ ისე, როგორც ბავშვები ყვირიან. თქვენგან მათ სიმშვიდისა და გაწონასწორებულობის მაგალითი სჭირდებათ.

4. ნუ მიიყვანთ საქმეს გაბრაზებამდე

როდესაც ბავშვებს საშუალებას აძლევთ, რომ კამათში აგიყოლიოთ, მათ ვითარების ესკალაციის საშუალებას აძლევთ. მას შემდეგ, რაც ბავშვს ეტყვით, რომ მას შეუძლია დასვას კითხვები და გამოთქვას თავისი მოსაზრებები პრობლემურ საკითხზე, რომელზეც კამათობთ, ყურადღებით მოუსმინეთ და თუ გრძნობთ, რომ ემოციებს ჰყვებით, უთხარით, რომ დისკუსია დასრულებულია. თუ კამათს განაგრძობთ, არსებობს რისკი, რომ ბავშვს დაუყვიროთ.

5. ყოველთვის გქონდეთ ალტერნატიული გეგმა, რომელიც ყვირილის თავიდან აცილებაში დაგეხმარებათ

თუ თავს ცუდად გრძნობთ, მძიმე დღე გაქვთ და ყვირილისგან თავის შეკავებას ვერ ახერხებთ, ბავშვები მამასთან დატოვეთ და ცოტა ხნით სუფთა ჰაერზე გაისეირნეთ. თუ სეირნობისთვის დრო არ გყოფნით, ცოტა ხნით ოთახში განმარტოვდით, შეგიძლიათ შხაპი მიიღოთ, მუსიკას მოუსმინოთ. ეცადეთ, დამშვიდდეთ და ბავშვებთან დაბრუნებისას თავს უკეთ გრძნობდეთ, რათა ყვირილისგან თავის შეკავება შეძლოთ.

წყარო:​ imom.com

წაიკითხეთ სრულად