Baby Bag

ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება

ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება
ბავშვებში ყურადღების კონცენტრაციის პრობლემაზე და მათი გადაჭრის ხერხებზე ​MomsEdu​.ge-ს ესაუბრა განათლების ფსიქოლოგი ბაია კუბლაშვილი.
​- რაში ვლინდება ყურადღების კონცენტრაციის უნარი?
სანამ უშუალოდ ყურადღების კონცენტრირებაზე ვისაუბრებთ, ვფიქრობ, მნიშვნელოვანია, ზოგადად განვმარტოთ რა არის ყურადღება. ეს არის ერთ-ერთი კოგნიტური უნარი, რომლის საშუალებითაც ყოველდღიურად ძალიან ბევრ სხვადასხვა აქტივობას ვასრულებთ. გარესამყაროში მიმდინარე მოვლენებს ყურადღება შეიძლება მივაქციოთ უნებლიეთ. მაგალითად, დიდი ალბათობით, ქუჩაში სეირნობისას ზედმეტად განათებული სარეკლამო ბანერი ჩვენი მიზნის მიუხედავად მიიქცევს ყურადღებას. მეორე შემთხვევაში ადამიანი მიზანმიმართულად ახორციელებს გარკვეული მიმართულებით ყურადღების მიპყრობას. სწორედ ყურადღების ეს უკანასკნელი ფორმა სჭირდება მოსწავლეს იმისათვის, რომ ჩაერთოს სწავლა-სწავლების პროცესში. როდესაც მასწავლებელი ან მშობელი ბავშვს აძლევს ინსტრუქციას, ისმენს ჩვენს საუბარს, თამაშობს, კითხულობს, წერს და ა.შ. ყველა ამ მოქმედებაში ყურადღება მნიშვნელოვან როლს თამაშობს. სწორედ ყურადღების ერთ-ერთი მახასიათებელია კონცენტრაცია, რაც ვლინდება რაიმე აქტივაზე ყურადღების ფოკუსირებით იმდენი ხნით, რამდენიც საჭიროა მისი წარმატებულად შესრულებისათვის.
- რა სირთულეები შეიძლება არსებობობდეს ყურადღების კონცენტრირების კუთხით?
- როგორც აღვნიშნე, თუ ბავშვი კონცენტრირებულია კონკრეტულ მოქმედებაზე მანამ, სანამ ის არ დაასრულებს მის შესრულებას, ამ შემთხვევაში სირთულეები სახეზე არ გვაქვს. მაგრამ თუ ბავშვი არ ასრულებს დაწყებულ მოქმედებას/აქტივობას ბოლომდე, წყვეტს მას პროცესში, ან შესრულებისას ხშირად ჩერდება, აკვირდება გარემოში სხვა საგნებს, სვამს თემასთან დაუკაშირებელ კითხვებს და სხვა, ამ შემთხვევაში შეგვიძლია ვთქვათ, რომ მას უჭირს ყურადღების კონცენტრირება. მაგალითად, როდესაც თქვენი შვილი ასრულებს რაიმე აქტივობას, შესაძლოა ეს იყოს გაფერადება ან ხატვა, დააკვირდით, ახერხებს თუ არა, დაიწყოს ეს პროცესი, კონცენტრირებული იყო იმაზე, რაშიც კონკრეტულ მომენტშია ჩართული და მიყვეს მას ბოლომდე. თუ ბავშვს აქვს ყურადღების კონცენტრაციის სირთულეები, მას გაუჭირდება აქტივობის დასრულება, მარტივად რომ ვთქვათ, გაეფანტება ყურადღება და შესაძლოა დაწყებული საქმიანობა ბოლომდე არ დაასრულოს.
- რამდენად უკავშირდება ყურადღების კონცენტრირების სირთულეები სასწავლო პროცესის ეკრანთან გადანაცვლებას?
- როგორც ჩემს მოყვანილ მაგალითებში ჩანს, ყურადღების კონცენტრაციის სირთულეები პირდაპირპროპორციულად არაა დაკავშირებული დისტანციური სწავლა-სწავლების პროცესთან, რადგან ის ყოველდღიური, ეკრანს მიღმა არსებული აქტივობების შესრულების დროსაც შეიძლება გამოვლინდეს. თუმცა ამ შემთხვევში შესაძლოა, უფრო მკვეთრად იჩინოს თავი სირთულეებმა, რადგან ეკრანი არის დამატებითი ბარიერი მასწავლებელსა და მოსწავლეს შორის, რომლის არსებობის შემთხვევაში მასწავლებელმა შეიძლება, ისე ეფექტიანად ვერ დაამყაროს კომუნიკაცია მოსწავლესთან, როგორც ამას იზამდა საკლასო ოთახში. ასევე შესაძლოა მასწავლებელმა ვირტუალურად მიმდინარე პროცესის გამო ვერ შეამჩნიოს, რამდენად ჩართულია მოსწავლე დავალების შესრულების პროცესში და ა.შ. ამ კუთხით, თუ მოსწავლეს აქვს ყურადღების კონცენტრირების სირთულეები, რეკომენდებულია ის გაკვეთილს დაესწროს მხარდამჭერ უფროსთან ერთად.
- რა ტიპის აქტივობების განხორციელება დაეხმარება მშობლებს, ხელი შეუწყონ ბავშვებში ყურადღების კონცენტრირების უნარის განვითარებას?

- აღსანიშნავია, რომ ყურადღება, როგორც სხვა კოგნიტური უნარები გავარჯიშებადია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სწორი მიდგომებითა და სტრატეგიებით შესაძლებელია მისი გაუმჯობესება. პირველ რიგში, მნიშვნელოვანია, როდესაც ბავშვს მივმართავთ და ვესაუბრებით დავამყაროთ მასთან პირისპირი კომუნიკაცია, მივმართოთ სახელით, დავამყაროთ თვალით კონტაქტი, შესაძლოა შევეხოთ მხარზე და ა.შ. გარდა ამისა, ძალიან მნიშვნელოვანია გარემოში, სადაც ბავშვს უწევს მეცადინეობა ან რაიმე გარკვეულ ძალისხმევასთან დაკავშირებული აქტივობის შესრულება, მაქსიმალურად შევამციროთ ფონური ხმაური, რაც შესაძლოა მისი ყურადღების გაფანტვის ერთ-ერთი მიზეზი ყოფილიყო. მნიშვნელოვანია სწორად მოვაწყოთ ფიზიკური სივრცე, სადაც ბავშვი ასრულებს აქტივობებს, ეს უნდა იყოს კარგად განათებული და არა ზედმეტად გადატვირთული სამუშაო გარემო. გამორთეთ ტელევიზორი, როდესაც ბავშვი მეცადინეობს, წიგნებს კითხულობს და ეცადეთ, მის სამუშაო გარემოში იყოს სიწყნარე. მშობლებმა ყურადღების კონცენტირების უნარის განვითარებას შესაძლოა ხელი შეუწყონ ბავშვთან ერთად ისეთი თამაშების შესრულებით, რომლებიც სწორედ რომ ყურადღების კონცენტრირებას მოითხოვს. ასეთია სხვადასხვა სამაგიდო თამაში, მათ შორის, ლოტო და დომინო. ასევე შესაძლოა ერთად ითამაშოთ სხვადასხვა მოძრავი თამაში, მაგალითად ყველასთვის ცნობილი გაშეშობანა.

ესაუბრა ელენე ოვაშვილი

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯ​გუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

5 რამ, რაც გაბრაზებულ ბავშვს მშობლისგან სჭირდება

5 რამ, რაც გაბრაზებულ ბავშვს მშობლისგან სჭირდება

ყველა მშობელს გამოუცდია უხერხულობის განცდა, როდესაც ბავშვი საჯარო სივრცეში ჭირვეულობას იწყებს, ბრაზდება, ყვირის, ნივთებს ისვრის და ყველაფერს აპროტესტებს. მშობლები ვერ ხვდებიან, რა გააკეთონ ამ დროს და ბავშვის დამშვიდებას ხშირად ამაოდ ცდილობენ. ჩვენს სტატიაში 5 რჩევას გაგიზიარებთ, რომელიც გაბრაზებული ბავშვის საჭიროებების დადგენაში დაგეხმარებათ.

1. იმ უნარების იდენტიფიცირება, რაც ბავშვს სუსტად აქვს განვითარებული

თუ ბავშვი წონასწორობიდან ხშირად გამოდის, ბრაზდება და მისი დამშვიდება არ გამოგდით, უნდა გაარკვიოთ, რომელი უნარები აქვს მას გასავითარებელი მოცემული პრობლემის დასაძლევად. თუ მასთან ერთად მაღაზიაში შედიხართ და მისი საყვარელი შოკოლადის მარაგები ამოწურულია, ბავშვი კი ამის გამო ისტერიკას აწყობს, ე.ი. მას იმედგაცრუებასთან გამკლავების უნარი არ აქვს და თქვენ ამ უნარის გაუმჯობესებაზე უნდა იზრუნოთ. თუ ბავშვი მსგავს მოულოდნელობებს მშვიდად ხვდება, ე.ი. მას ეს უნარი სათანადოდ აქვს განვითარებული.

2. გადაუჭრელი პრობლემების იდენტიფიცირება

მას შემდეგ, რაც იმ უნარების იდენტიფიცირებას მოახდენთ, რომელიც ბავშვს უნდა განუვითაროთ, ჩამოწერეთ პრობლემები, რომლებიც თქვენს შვილს აქვს და რომელიც ჯერ კიდევ არ მოგიგვარებიათ. თუ ყველა პრობლემის ერთბაშად მოგვარებას შეეცდებით, ვერცერთს ვერ მოაგვარებთ. თავდაპირველად 3 ყველაზე დიდი პრობლემა ჩამოწერეთ, რომელიც ყველაზე მეტ უსიამოვნებას იწვევს და ჩხუბისა და გაღიზიანების მიზეზი ხდება. შემდეგ კი ამ პრობლემების გადაჭრაზე იზრუნეთ.

3. ემპათია

ბავშვის შერცხვენა მხოლოდ აძლიერებს ბრაზს და აზიანებს მას ემოციურად. ჩვენ გვინდა ვაიძულოთ ბავშვი, რომ დაწყნარდეს, მაგრამ მსგავსი მიდგომა არ მუშაობს. გაბრაზებულ ბავშვს არ შეუძლია მსჯელობაში აგვყვეს. თუ ბავშვი იმის გამო განრისხდა, რომ მაღაზიაში მისი საყვარელი შოკოლადი არ აქვთ, უთხარით: „ვწუხვარ, რომ მათ არ აქვთ ის, რაც შენ გინდა. სამწუხაროა, როცა რაღაც გსურს და არ შეგიძლია მისი მიღება. შოკოლადი მეც ძალიან მიყვარს.“ თანაგრძნობა ეხმარება ბავშვს რაციონალური მსჯელობის დაწყებასა და დამშვიდებაში.

4. პრობლემის გადასაჭრელად ალტერნატიული გეგმა გამოიყენეთ

თუ თქვენი შვილი ხშირად ბრაზდება, ტრადიციული, ავტორიტარული მიდგომები მასთან არ გამოგადგებათ. პრობლემის მოგვარება ბავშვთან ერთად სცადეთ. ბავშვს გულწრფელად ესაუბრეთ მის პრობლემაზე. ჰკითხეთ, რატომ განრისხდა მაღაზიაში, როდესაც საყვარელი შოკოლადის მიღება ვერ შეძლო. ის აგიხსნით, რას განიცდიდა და რატომ ვერ გააკონტროლა ემოციები. ერთად შეიმუშავეთ სამომავლო გეგმა, როგორ შეიძლება მოიქცეთ მომავალში ანალოგიურ ვითარებაში აღმოჩენის შემთხვევაში.

5. იარლიყების გამოყენებისგან თავშეკავება

თუ ბავშვს რაიმე სახის ჩამორჩენა ან დიაგნოზი აქვს, დედის ამოცანას მისი უნარების განვითარება უნდა წარმოადგენდეს. ნუ გამოიყენებთ იარლიყებს მასთან ურთიერთობისას. ბავშვს შეხედეთ, როგორც პატარა ადამიანს, რომელიც ცხოვრებისეულ სირთულეებთან გამკლავებას სწავლობს. საკუთარი თავი კი აღიქვით დედად, რომელიც მზად არის მას დაეხმაროს, რათა ყოველ მომდევნო დღეს ბავშვი უკეთესად მოიქცეს და სირთულეებთან გამკლავება წარმატებით შეძლოს.

წყარო: ​imom.com

წაიკითხეთ სრულად