Baby Bag

„​ბავშვები, რომლებსაც დასცინიან, ხშირად იტანჯებიან დეპრესიით, ხდებიან გარიყულები, იზოლირებულები და მარტოსულები“

„​ბავშვები, რომლებსაც დასცინიან, ხშირად იტანჯებიან დეპრესიით, ხდებიან გარიყულები, იზოლირებულები და მარტოსულები“

როგორ აისახება ბავშვის ფსიქიკასა და თვითშეფასებაზე დაცინვა, დაშინება, შევიწროვება?-  ამ და სხვა საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი, ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი მარი ჯოხარიძე.

- როგორ აიახება ბავშვის ფსიქიკაზე დაცინვა და რა ზიანი შეიძლება მიაყენოს სამომავლოდ ამ გამოცდილებამ?

- დაცინვამ, დაშინებამ, შევიწროვებამ, რასაც ყველა უკვე ბულინგს ვეძახით, შესაძლოა ძალიან სერიოზულად იმოქმედოს ბავშვის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე, ადამიანის კეთილდღეობაზე.

ჩვენ ყურადღება უნდა გამოვიჩინოთ არა მხოლოდ იმ ბავშვების მიმართ, რომლებსაც დასცინიან, ავიწროვებენ, აშინებენ, არამედ მჩაგვრელების მიმართაც, ვინაიდან დიდი რისკია იმისა, რომ მათი ანტისოციალური ქცევა, დროსთან ერთად, უფრო ინტენსიური გახდება, მოიმატებს აგრესიაც. ისინი, ჩაგრული ბავშვების მსგავსად, ხშირად იტანჯებიან დეპრესიით და შფოთვით. ასევე აღსანიშნავია, ბავშვები, რომლებიც დამკვირვებლების როლში არიან. არ აქვს მნიშვნელობა რომელ მხარეს იჭერენ, შფოთვის მიზეზი შესაძლოა შიში იყოს, მათაც არ დასცინონ, ან განცდა იმისა, რომ თანატოლის დახმარება უნდოდათ და ვერ მოახერხეს.

ბავშვები, რომლებსაც დასცინიან, ხშირად იტანჯებიან დეპრესიით, ხდებიან გარიყულები, იზოლირებულები და მარტოსულები. ეს ყველაფერი შეიძლება აისახოს არა მარტო დაბალ აკადემიურ მოსწრებაზე, არამედ მომავალში მეგობრებთან, პარტნიორებთან, სანდო და ჯანსაღი ურთიერთობის დამყარებაზე.

- როგორ აისახება თვითშეფასებაზე?

- თვითშეფასება დიდ გავლენას ახდენს ადამიანის კეთილდღეობაზე, ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებაზე, ხოლო თვითშეფასების ჩამოყალიბებაზე უამრავი რამ ახდენს ზეგავლენას, მათ შორის ცხოვრების ისტორია, გამოცდილება, სოციალური გარემოებები და სხვების რეაქციები ჩვენზე. შესაბამისად, დაცინვა, დაშინება ცუდად აისახება მათ თვითშეფასებაზე. ბავშვს შეიძლება ეგონოს, რომ რადგან დასცინიან, რაღაც პრობლემა აქვს, ე.ი. არ არის საკმარისად კარგი.
მახსოვს, სკოლაში რამდენიმე ბავშვმა კომენტარი გამიკეთა სიმაღლესთან დაკავშირებით. ვერ ვიტყვი, რომ ინტენსიურად დამცინოდნენ ან მავიწროვებდნენ, ეს იყო რამდენიმე უწყინარი ხუმრობა ჩემს სიმაღლეზე, თუმცა აღარ მინდოდა სკოლაში სიარული, მეგობრების ნახვა, ვიგონებდი მიზეზებს, ოღონდ სახლიდან არ გავსულიყავი. როდესაც გარეთ მიწევდა გასვლა, მეწყებოდა შფოთვა, იმის გამო, რომ ვინმე კიდევ დამცინებდა. ბავშვები ძალიან მგრძნობიარეები არიან, ერთმა სიტყვამაც შეიძლება იმოქმედოს მათ თვითშეფასებაზე და ქცევაზე.
- რა რეკომენდაციას მისცემდით მშობლებს?
- როდესაც მშობელი, მასწავლებელი ან უბრალოდ მზრუნველი პირი შენიშნავს, რომ ბავშვი დაძაბული, შეშინებული, გაღიზიანებულია, თავს არიდებს გარეთ გასვლას ან ისეთ აქტივობებში ჩართვას, რაც ადრე სიამოვნებდა, იწყებს სხვების დაცინვას ან შეშინებას, უნდა დავიწყოთ მიზეზების გარკვევა.
არ უნდა მივცეთ პირდაპირი მითითებები და რჩევები. საუბრის დროს ბავშვს უნდა შევუქმნათ მშვიდი და უსაფრთხო გარემო, უნდა გავგრძნობინოთ, რომ მას არ განვსჯით. ბავშვებს ხშირად უჭირთ მათთვის მტკივნეულ თემაზე საუბარი, ამიტომ მოთმინება გვმართებს! როდესაც ის დაიწყებს ისტორიის მოყოლას, არასდროს არ შევაწყვეტინოთ, მოუსმინეთ ბოლომდე და ეცადე ყველაფერი გაიგოთ სიტუაციაზე. მიზეზების გარკვევის შემდეგ უნდა განისაზღვროს დამცავი სტრატეგიები, რაც მომავალში დაეხმაარება ბავშვს.
საჭიროა მშობლების და მასწავლებლების ჩართულობა. კონფლიქტის მოგვარების სტრატეგიები არის აუცილებელი უნარ-ჩვევები, რომლებიც ადრეული ასაკიდანვე უნდა ისწავლებოდეს, როგორც ოჯახში, ასევე სკოლაში. ბავშვებმა უნდა ისწავლონ ნებისმიერი საკითხის ჯანსაღად გადაწყვეტა, უნდა იცოდნენ საკუთარი უფლებები, ჰქონდეთ სხვის მიმართ თანაგრძნობის გამოხატვის უნარი. როგორც ყოველთვის, ახლაც ვიტყვი, რომ საუკეთესო სწავლების მეთოდი მაგალითის მიცემაა და ამ შემთხვევაში, მშობელმა ბავშვს უნდა მისცეს პოზიტიური მაგალითი.
მშობლებს, ბაღს, სკოლას ძალიან დიდი როლი აქვს. ერთობლივი და დროული ჩართულობით, ფსიქოლოგის რეკომენდაციების გათვალისწინებით, შეგვიძლია ბავშვებს შევუქმნათ ჯანსაღი გარემო, რათა მჩაგვრელი არ დარჩეს მჩაგვრელად და მსხვერპლი მსხვერპლად ცხოვრების ბოლომდე.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედ​ების ჯგუფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„თუ ბავშვობაში ხშირად გვესმის: „ცელქია და ვერ გავაგებინე ვერაფერი,“ მერე საკუთარ თავს ვეუბნებით იმავეს,“ - ირინა ტაბუციძე

„თუ ბავშვობაში ხშირად გვესმის: „ცელქია და ვერ გავაგებინე ვერაფერი,“ მერე საკუთარ თავს ვეუბნებით იმავეს,“ - ირინა ტაბუციძე

ფსიქოლოგმა ირინა ტაბუციძემ ნეგატიური ფიქრების დამაზიანებელი ზემოქმედების შესახებ ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ ნეგატიურ აზრებზე კონცენტრაცია ადამიანებს ხშირად უკან ხევთ:

„ნეგატიური ფიქრები ყველას გვიჩნდება. ეს დამაზიანებელი ხდება მაშინ, როდესაც არის ძალიან ხშირად, ინტენსივობა რომ მაღალი აქვს. ყველა შენთვის მნიშვნელოვანი მოვლენის წინ ერთი და იგივე აზრი ტივტივდება. თქვენს ფიქრებს თუ გადახედავთ, აღმოაჩენთ, რომ მეტ-ნაკლებად ერთი და იგივე მოვლენა იწვევს ამას. ყოველი ახალი პროექტის დაწყების წინ პირველი შეიძლება მოდიოდეს: „არ გამომივა, მე ხომ ამდენი არ შემიძლია, ​მე ამას ვერ შევძლებ, მე ამას ვერ გადავიტან.“ წარმოიდგინეთ, რამდენად გხევთ ეს უკან და რამდენად დამაზიანებელია.”

ირინა ტაბუციძის თქმით, ​ნეგატიური აზრების ძლიერი გავლენა, ბავშვობიდან მოდის და არასწორი აღზრდის შედეგია:

„ხშირად სათავე მაინც არის ხოლმე ბავშვობაში, აღზრდაში. მნიშვნელოვანია, ხშირად გვაქებენ თუ არა, გვაღიარებენ თუ არა, ჩვენს წარმატებას აღნიშნავენ თუ არა. თუ ბავშვობაში ხშირად გვესმის: „ამისგან არაფერი არ გამოვა,“ „ცელქია და ვერ გავაგებინე ვერაფერი,“ მერე რაც მშობლისგან გვესმის, საკუთარ თავს ვეუბნებით იმავეს. გადაჭარბებული ქება სხვა პრობლემას შექმნის, შეიძლება რეალობას ასცდე.“

„ნეგატიურ აზრს, როგორც წესი, ახლავს ემოცია. ის რაღაც ძლიერ ემოციას იწვევს. შეიძლება ეს იყოს შფოთვა, შიში, ბრაზი. თუ ჩვენ ამაზე ვრეაგირებთ, ის არის უკვე დამაზიანებელი. ​ნეგატიური აზრი ხდება დამაზიანებელი მაშინ, როდესაც ჩვენ მასზე რეაგირებას ვახდენთ. შეიძლება, მოვიდეს ფიქრი და წავიდეს, დავთრგუნო ეს ფიქრი. არის სიტუაცია, როდესაც ამას ვერ ვახერხებთ. რეაგირება რას ნიშნავს?! დავიწყებ შფოთვას, რეალურად ვაფუჭებ საქმეს და ვამართლებ შიშს. ამას შეგვიძლია დავარქვათ აკვიატება. ვერ ვაკონტროლებთ ამას, თავისით მოდის და მოდის. რთულ შემთხვევაში სჯობს სპეციალისტს მივმართოთ. რთულია შემთხვევა, როდესაც აღმოაჩენ, რომ აღარც კარიერა გაქვს, აღარც პირადი ცხოვრება, ყოველი სიახლის დროს შენი ნეგატიური აზრები გხევს უკან, არაფერი აღარ გიხარია. ეს ძალიან მძიმე შემთხვევაა უკვე“ - აღნიშნულ საკითხზე ირინა ტაბუციძემ ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „დილის შოუ“ ისაუბრა.

წყარო:​ „დილის შოუ“ 

წაიკითხეთ სრულად