რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„დედობრივი სიყვარულის ნაკლებობა იმას ნიშნავს, რომ ხელი ჰკარი შენს შვილს და გააგდე, სრული ამ სიტყვის მნიშვნელობით,“- ფსიქოლოგი ნანა ჩაჩუა
ფსიქოლოგმა ნანა ჩაჩუამ დედობრივი სიყვარულის მნიშვნელობასა და დედასა და შვილს შორის განსაკუთრებული კავშირის არსებობაზე ისაუბრა:
„დედის ხელი სჭირდებათ ბავშვებს. დედის მუცლად ყოფნა, სიმბიოზური კავშირი დიდხანს გრძელდება, უსასრულოდ გრძელდება, არასდროს არ სრულდება. ლაქტაციის პერიოდი, ძუძუთი კვება არ მოაკლოთ ბავშვებს, როდესაც ამის შესაძლებლობა არის. დედის მკერდს შეეხოს ბავშვი. თუ არ არის ასეთი სიტუაცია და დედა ვერ ახერხებს, ბავშვს რომ საწოვარათი აძლევს საკვებს, აუცილებლად თვალებში უყუროს, სახეზე უყუროს. მე მინახავს დედა, ბავშვს ძუძუს აწოვებს, მაგრამ ტელეფონში იყურება. არ არის კავშირი. სიხარულის, ბედნიერების შტრიხები შენს სახეზე სულ უნდა იყოს.“
ნანა ჩაჩუას თქმით, ბავშვი მცირე ასაკიდანვე ყველაფერს გრძნობს:
„არავინ არ იფიქროს, რომ ბავშვი ერთი კვირისაა, ერთი თვისაა და ვერ გრძნობს. ჩვენ რომ იუნგის ფსიქოლოგია წავიკითხოთ, ის არქეტიპულის გამოვლინება როგორ ხდება? ახალშობილი ბავშვი რომ სახეს ჭმუხნის, ხან იცინის, ხან ტირის, რა ხდება? რა სამყაროშია ის? მუცლად ყოფნის პერიოდში იდეალური სამყაროა უმეტეს შემთხვევაში, თუ რაიმე დიდი სტრესი არ აქვს მიღებული დედას. ამიტომ არის ნათქვამი, რომ ფეხმძიმე ქალს ძაღლიც არ შეუყეფსო.“
„დედობრივი სიყვარულის ნაკლებობა იმას ნიშნავს, რომ ხელი ჰკარი შენს პირმშოს, შენს შვილს და გააგდე, სრული ამ სიტყვის მნიშვნელობით. ის საგნებთან და ფაქტებთან, რომლებიც წინ შეხვდება ცხოვრებაში, ადეკვატური დამოკიდებულებით, მან საკუთარი ცხოვრება უნდა შექმნას. შენ გაუშვი იქეთკენ, რომ ვერ შექმნას ცხოვრება. ამიტომ საჭიროა სიყვარული. ჩაიკარით გულში შვილი, ამოიცანით მისი გრძნობა, აუცილებლად იგრძნოს, რომ სიყვარული და თანადგომა ყოველთვის იქნება თქვენი მხრიდან. ამით შეძლებ, რომ გაუშვა იმ საგნებში, იმ მოვლენებში, იმ ფაქტებში, რომლებთანაც ადეკვატური დამოკიდებულებით ის შექმნის ჭეშმარიტ ცხოვრებას,“- აღნიშნულ საკითხზე ნანა ჩაჩუამ ტელეკომპანია POSTV-ის გადაცემაში „პოსტ ალიონი“ ისაუბრა.