რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„ორი წლის ბავშვი უნდა ცდილობდეს ორი სიტყვის გადაბმას და ორსიტყვიანი წინადადებების გამოყენებას,“ - მარიამ ხვადაგიანი
ნეიროფსიქოლოგმა მარიამ ხვადაგიანმა ბავშვებში მეტყველების განვითარების შესახებ ისაუბრა და აღნიშნა, რომ წლამდე ასაკის ბავშვს გარკვეული სიტყვების მნიშვნელობა უკვე ესმის:
„ერთ წლამდე ბავშვს უკვე ესმის: „დედა.“ წლამდე ასაკის ბავშვს რომ ეკითხები: სად არის დედა? ის უყურებს დედას. შეიძლება ვერ ამბობდეს, მაგრამ დედას უყურებს. ბავშვს მისთვის მნიშვნელოვანი საგნების შესახებ ინფორმაციაზე უკვე წვდომა აქვს და მას მნიშვნელობას აძლევს. ერთი წლის ბავშვს უნდა ჰქონდეს გარკვეული სიტყვები, თუმცა ეს არის ძალიან ინდივიდუალური.“
მარიამ ხვადაგიანის თქმით, ბავშვს ზოგჯერ უჭირს ბგერების წარმოთქმა და მასთან ენისა და მეტყველების თერაპევტის მუშაობაა საჭირო:
„რაც შეეხება უშუალოდ მეტყველებას, ეს ის შემთხვევაა, როდესაც ბგერებს ვერ ამბობს ბავშვი, შესაძლოა, უჭირდეს არტიკულაცია. ამ შემთხვევაში ბავშვთან მუშაობენ ენისა და მეტყველების თერაპევტები. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვმა გაიგოს მიმართული ენა. ხშირად მშობელს აწუხებს, რომ ბავშვი ვერ საუბრობს ორი წლის ასაკში. თუ ვეკითხებით: შეუძლია ბავშვს ინსტრუქციის შესრულება? აღმოჩნდება, რომ არ შეუძლია, იმიტომ, რომ ვერ იგებს შინაარს. განსაკუთრებით ორი წელი არის ძალიან მტკივნეული, როდესაც ვამბობთ, რომ ორი წლის ბავშვი უნდა ცდილობდეს ორი სიტყვის გადაბმას და ორსიტყვიანი წინადადებების გამოყენებას, მშობლები ხშირად ღელავენ, რომ მათი შვილი ამას არ ცდილობს. პირველ რიგში, ვაკვირდებით, რამდენად ესმის ბავშვს მიმართული მეტყველება, რამდენად ასრულებს ინსტრუქციებს, სახლში არსებული საგნების მნიშვნელობა რამდენად ესმის.“
„ორი წლის ბავშვი, თუ იგებს ნათქვამის შინაარსს და ინსტრუქციებს ასრულებს, მაგრამ ვერ საუბრობს, 2-3 თვე შეგვიძლია დაველოდოთ. თუ წარმოთქმის პრობლემაა, არის მარტივი სავარჯიშოები. ერთ-ერთი ვარჯიში არის სულის შებერვა, სანთლის ჩაქრობა. ვითომ მაიმუნები ვართ, დავიჭყანოთ მაიმუნებივით, ხან ტუჩები შევკრათ, ძალიან გავიღიმოთ. ზოგჯერ არის, რომ მშობელმაც გვიან დაიწყო საუბარი და ამიტომ ელოდებიან. ეს პირიქით ნიშანია, რომ მშობელს პრობლემა ჰქონდა და გენეტიკურად საფრთხე არსებობს, რის გამოც, ვცდილობთ ჩარევას,” - აღნიშნულ საკითხზე მარიამ ხვადაგიანმა ტელეკომპანია „რუსთავი 2“ -ის გადაცემაში „სხვა შუადღე“ ისაუბრა.