რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„ბავშვის ქცევის პრობლემის მიღმა, შესაძლოა, სწავლის პრობლემები იმალებოდეს,“ - ნეიროფსიქოლოგი თამარ გაგოშიძე
ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ ბავშვებში სასკოლო მზაობის პრობლემების შესახებ ისაუბრა და ხაზი გაუსვა ენისა და მეტყველების დარღვევების დროული გამოვლენის მნიშვნელობას:
„სკოლებში ბავშვებს ხშირად უჭირთ ხოლმე წერა-კითხვის ათვისება. დროული ჩარევის შემდეგ არანაირი პრობლემა არ არის ხოლმე. ეს არის გამოწვეული ენისა და მეტყველების დარღვევებით. ძალიან მნიშვნელოვანია ბაღის ასაკში ამ დარღვევების გამოვლენა. მერე სკოლაში რომ მიდის ბავშვი, მას უჭირს წერა-კითხვა. ამას წინათ ჩვენთან იყო მოსული რვა წლის ბავშვი, რომელიც ვერ კითხულობს და ვერ წერს, მარტო იმიტომ, რომ მეტყველების დარღვევა ჰქონდა თავის დროზე. თავის დროზე არ მიექცა ყურადღება. „რა მოხდა მერე? ბიჭია, გვიან დაიწყო ლაპარაკი.“ შესაბამისად მივედით ამ მდგომარეობამდე.“
თამარ გაგოშიძის თქმით, სკოლამდელი ასაკის ნეიროფსიქოლოგია ძალიან მნიშვნელოვანია:
„მე ვისაუბრე, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია სკოლამდელი ასაკის ნეიროფსიქოლოგია. ძალიან ხშირად ჩვენ მოგვმართავენ საბავშვო ბაღებიდან მასწავლებლები და დირექტორები. ჩვენგან მიაქვთ რეკომენდაციები და მშვენივრად ასრულებენ ამ რეკომენდაციებს. ეს რეკომენდაციები არის იმის შესახებ, თუ როგორ წავახალისოთ ბავშვი, თუ ის კარგად ვერ მეტყველებს ან ქცევა აქვს პრობლემური. როგორ შეიძლება, რომ საბავშვო ბაღშივე გავაკეთოთ ეს?! მინდა გითხრათ, რომ შემდგომში ეს პრობლემები თითქმის აღარ არის ხოლმე ბავშვების ძალიან დიდ პროცენტში, თუ ჩვენ ეს ექვს წლამდე აღმოვფხარით.“
„თუ პრობლემა მივუშვით, მერე არის ხოლმე სერიოზული სასკოლო პრობლემები. რაც შეეხება სასკოლო პერიოდს, აქ სკოლისადმი მზაობა არის ძალიან მნიშვნელოვანი. პრობლემა ის არის, რომ ბავშვი შეიძლება კითხულობდეს კიდეც, წერდეს კიდეც, ყველაფერს აკეთებდეს, მაგრამ ემოციურად არ იყოს მზად. ეს არის სწავლის პრობლემები. სწავლის პრობლემით კი არ მოჰყავთ ბავშვი მშობლებს, არამედ ქცევის პრობლემით. „უზრდელი, უსაქციელო, კონფლიქტური,“ - აღმოჩნდება, რომ ამის უკან სწავლის პრობლემა იმალება. შესაბამისი დახმარება ცვლის ხოლმე ბავშვის ქცევას.“