რა უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ბავშვზე ჯანჯღარით დაძინება და როგორი უნდა იყოს ძილის წინა რუტინა, რათა ბავშვს სწორი ძილის რეჟიმი ჩამოუყალიბდეს? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ბავშვთა ნევროლოგი ნინო თარხნიშვილი.
- ქალბატონო ნინო, ხშირად მშობლები პატარებს ჯანჯღარით აძინებენ, რამდენად მიზანშეწონილია ეს ბავშვის ჯანმრთელობისთვის?
- ბავშვების ჯანჯღარით, ზედმეტი რწევით დაძინება აბსოლუტურად მიუღებელია, განსაკუთრებით ჩვილ ბავშვთა ასაკში. აღნიშნულ ასაკში კისრის კუნთები სუსტია, ხოლო თავის ტვინი მყიფე. თუ ბავშვი ძლიერად ირყევა, მყიფე ტვინი იწყებს წინ და უკან მოძრაობას თავის ქალის შიგნით, რაც იწვევს სისხლჩაქცევის განვითარებას - ეს მდგომარეობა ცნობილია ე.წ. ნანჯღრევი ბავშვის სინდრომის სახელწოდებით ( Shaken baby syndrome). სამწუხაროდ, აღნიშნული მოქმედება ხორციელდება მშობლების ან/და აღმზრდელების მიერ, როდესაც ცდილობენ მტირალი ბავშვის გაჩუმებას და რეალურად წარმოადგენს ძალადობის ფაქტს. ამ ტიპის დაზიანება ვითარდება არა მხოლოდ მიზანმიმართული ნჯღრევა-რყევით, არამედ თავის დარტყმით ან მიჯახებით რაიმე მყარ ზედაპირზე. 6 თვემდე ასაკის ბავშვებში ტიპიურად ვითარდება სუბდურული ან/და სუბარაქნოიდული ჰემატომა და ბილატერალური რეტინული ჰემორაგია, შესაძლებელია თანხლებული იყოს სხვადასხვა ლულოვანი ძვლების მოტეხილობით.
- შესაძლოა თუ არა ჯანჯღარით დაძინებამ შეაფერხოს ბავშვის სწორი განვითარება და რაიმე დაუზიანოს?
- მშობლებს და აღმზრდელებს აუცილებლად უნდა ახსოვდეთ, რომ თუნდაც მცირე რყევამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეუქცევადი დაზიანება, შესაძლებელია ფატალური გამოსავალიც - ლეტალობა საშუალოდ 20-25 %-ია. ბავშვებს შესაძლებელია განუვითარდეთ ნაწილობრივი ან სრული სიბრმავე, ლეთარგია, აგზნება, რესპირაციული პრობლემები, ცნობიერების დათრგუნვა. საბოლოო გამოსავალი დამოკიდებულია ტვინის დაზიანების ხარისხზე და შემდგომში შესაძლებელია გამოიხატოს განვითარების შეფერხება, დასწავლისა და ქცევის პრობლემები, ეპილეფსიური გულყრები, მძიმე უნარშეზღუდულობა/ცერებრული დამბლა, ჰიდროცეფალია, სმენის დაკარგვა.
სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია აღნიშნული საკითხის შესახებ ინფორმაციის ფართოდ გავრცელება, განსაკუთრებით ახალგაზრდა მშობლებმა აუცილებლად უნდა იცოდნენ ბავშვის ძლიერი რყევის რისკებისა და საფრთხის შესახებ.
- ეტლით რწევაზე რომ ვისაუბროთ...
- რაც შეეხება ძილის დროს ეტლით რწევას, მსუბუქი რწევა დასაშვებია, თუმცა აუცილებლად უნდა გვახსოვდეს რისკების შესახებ. ძილის სწორი რეჟიმის ჩამოყალიბება ძალიან მნიშვნელოვანია, განვახორციელოთ ჩვილობის ასაკიდან და შევეცადოთ მივაჩვიოთ თანდათანობით დამოუკიდებლად დაძინებას, ძილის შებრუნებას. სასურველია ძილის განრიგი იყოს რეგულარული, დავნერგოთ ე.წ. ძილის რუტინა - თანმიმდევრული მოქმედებები, ძილის წინა პერიოდში.
6 თვის ასაკიდან უნდა შევეცადოთ კვება ამოვიღოთ ძილის წინ რუტინული აქტივობებიდან;
საძინებელში უნდა იყოს ხელსაყრელი გარემო - სუსტი სინათლე, სიგრილე, სიმშვიდე;
ბავშვი დასაძინებლად უნდა დაწვეს მაშინ, როდესაც ეძინება, მაგრამ ფხიზელ მდგომარეობაში;
შევეცადოთ ბავშვმა დამოუკიდებლად დაიძინოს;
საჭიროა დილით დღის სინათლის შეღწევადობა საძინებელ ოთახში;
თუ მშობლისთვის რთულია ბავშვის ტირილისა და პროტესტის მიმართ იყოს ტოლერანტული, თანდათან უნდა შეაჩვიოს ბავშვი დამოუკიდებლად დაძინებას;
საჭიროების შემთხვევაში შესაძლებელია ფსიქოლოგის ჩართულობაც.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური
გააზიარეთ პოსტი
არ დაგავიწყდეთ !!!
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
დედის ყოველდღიური შრომა სპორტდარბაზში ინტენსიური ფიზიკური დატვირთვის ტოლფასია
ადამიანები, რომლებიც ჯანსაღი ცხოვრების სტილის მიმდევრები არიან, ყოველდღიურად ითვლიან მიღებული და დახარჯული კალორიების რაოდენობას. ისინი სპეციალური აპლიკაციების გამოყენებით ამოწმებენ, რამდენ ნაბიჯს დგამენ დღის განმავლობაში. თუ თქვენ მცირეწლოვანი შვილი გყავთ და მისი აღზრდით ხართ დაკავებული, ალბათ, ყოველდღიურად უზღვავ ენერგიას ხარჯავთ. როდესაც გაღიზიანებული ბავშვის დასამშვიდებლად სხვადასხვა აქტივობებში ერთვებით ან მოუსვენარი პატარას მანქანის სავარძელში გაჩერებას ცდილობთ, თქვენ იმაზე მეტ კალორიას წვავთ, ვიდრე წარმოგიდგენიათ.
ბავშვის აღზრდის პროცესი მშობლისთვის საკმაოდ დამღლელია. უახლესი კვლევებით დგინდება, რომ დედები, რომლებიც თავიანთ შვილებზე ყოველდღიურად ზრუნავენ, თვის განმავლობაში 50 884 კალორიას წვავენ. თუ დედა ხართ და დარბაზში წასვლა ძალიან გეზარებათ, სახლში დარჩენა თამამად შეგიძლიათ, რადგან ბავშვის მოვლის პროცედურებით ყოველდღიური დატვირთვა დარბაზში ვარჯიშზე ნაკლებ ენერგიას და ძალისხმევას ნამდვილად არ მოითხოვს.
ბავშვის მოვლის ისეთი რეგულარული პროცედურები, როგორიცაა მაგ. საფენების გამოცვლა, თვის განმავლობაში 1 478 კალორიის დაწვაში გეხმარებათ. კვლევებში სულ 1 000 რესპოდენტი მონაწილეობდა, მათ მიერ ნაჩვენები შედეგები კი იდენტური იყო.
მშობლისა და დიასახლისის როლის შეთავსება ქალბატონებისგან უდიდესი ენერგიის მობილიზებას მოითხოვს. ხშირად დედები ძალიან განიცდიან, რომ ვარჯიშს სათანადო დროს არ უთმობენ და ჯანსაღი ცხოვრების სტილის უგულებელყოფა უხდებათ, თუმცა ისინი საკუთარ ყოველდღიურ აქტივობებს ნაკლებ ყურადღებას აქცევენ. მშობლის მოვალეობების პირნათლად შესრულება და საოჯახო საქმეებზე ზრუნვა ქალბატონებს გამუდმებით ფორმაში ყოფნას აიძულებს და ზედმეტი კალორიებისგან გათავისუფლებაშიც ეხმარება.
კვლევებით დგინდება, რომ საოჯახო საქმეების შესრულებისას ყველაზე მეტ კალორიას ქალბატონები იატაკის წმენდისას წვავენ (405 კალორია 138 წუთში), ყველაზე ნაკლებს კი ტანსაცმლის რეცხვისას (202 კალორია 77 წუთში). დედები, რომლებიც მცირეწლოვან ბავშვებს ზრდიან, დღის განმავლობაში წარმოუდგენლად ბევრ კალორიას წვავენ. ჩვილი ბავშვის ხელით ტარება 108 წუთში 259 კალორიის დაწვაში გეხმარებათ. ბავშვის პაწაწინა ტანსაცმლის დაკეცვითა და დალაგებით კი 27 წუთში 41 კალორიას წვავთ.
დედები ხშირად ვერც კი წარმოიდგენენ, რამხელა ენერგიას ხარჯავენ საოჯახო საქმეების შესრულებისას. მეცნიერების ახალი აღმოჩენა ცხადყოფს, რომ დედის ყოველდღიური შრომა სპორტდარბაზში ინტენსიური ფიზიკური დატვირთვის ტოლფასია. თუ მცირეწლოვან ბავშვს ზრდით, ფიტნესით რეგულარულად დაკავებულ ადამიანებზე ნაკლებად არ იტვირთებით.