Baby Bag

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„მშობლების მთავარი შეცდომა არის, რომ ბავშვის მეცადინეობას პირდაპირ იწყებენ ყველაზე რთული ნაწილით,“- ბავშვთა ნევროლოგი თამარ ედიბერიძე

ბავშვთა ნევროლოგმა თამარ ედიბერიძემ მშობლებს ბავშვის მეცადინეობისას დაშვებული შეცდომების შესახებ საინტერესო ინფორმაცია მიაწოდა:

„ნებისმიერი ინფორმაციის დამახსოვრებისთვის, ნებისმიერ შემთხვევაში მნიშვნელოვანია მოტივაცია და ემოცია. მნიშვნელოვანი კომპონენტია ყურადღების კონცენტრირება. მოტივაცია შეიძლება იყოს ბევრნაირი. სასკოლო ასაკის ბავშვის შემთხვევაში დადებითი ემოცია პრიორიტეტია და გადამწყვეტია. დადებითად მოტივირებული ბავშვი უკეთესად კონცენტრირდება ამ აქტივობაზე. შესაბამისად მას ნაკლები დრო სჭირდება კონკრეტული ინფორმაციის დამახსოვრებისთვის. უარყოფითი ემოციის წილი ნაკლები უნდა იყოს. ძალდატანების კომპონენტი ამ ემოციას აფუჭებს. თუ მხოლოდ იძულებაზეა დამოკიდებული, ბავშვი ვერ აცნობიერებს რატომ, რისთვის, თუ მეცადინეობის პროცესი ცუდ ემოციასთან ასოცირდება, ბუნებრივად იბლოკება რაღაც. გეგონება ტვინი თვითონ ებრძვის, რომ ეს ინფორმაცია არ დაიმახსოვროს.

მნიშვნელოვანია, როგორ არის მოწყობილი სამუშაო გარემო. თუ ჩვენ ცოტა არასწორად ვეხმარებით ბავშვს, ეს პრობლემაა. თუ ჩვენთვისაც ეს ისეთი მომენტია, რომ „ვაიმე, ახლა ამას სამეცადინო აქვს,“ ან მე სამზარეულოში ვარ და გეუბნები: „წადი ახლა შენ იმეცადინე იქ და არ გამოხვიდე, სანამ არ ისწავლი და მერე მოვალ და უნდა ჩამაბარო, არ ვნახო, რომ რამე შეგეშალოს,“ ეს იმდენად სტრესული მომენტია, რომ ბავშვზე პირიქით მოქმედებს. მას ემატება სტრესი, ემატება სტრესის ჰორმონები.

ჩვენ უნდა გავარკვიოთ, როგორია ბავშვის აკადემიური უნარები, ინტელექტუალური შესაძლებლობები რამდენად სრულყოფილია. რამდენად შეუძლია მას მიწოდებული ინფორმაციის გადამუშავება. შეიძლება მიწოდებული ინფორმაციის ტემპი იყოს შესაცვლელი, მოცულობა, ფორმა იყოს შესაცვლელი. მთავარი შეცდომა არის, რომ ბავშვის მეცადინეობას პირდაპირ იწყებენ ყველაზე რთული ნაწილით, რომ დროზე მოვითაოთ. წესით, ეს არ არის სწორი. როგორც კვებაში, გვჭირდება სტარტერი, მთავარი კერძი და მერე დესერტი, მეცადინეობის პროცესსაც სჭირდება უფრო მარტივი, ნაცნობი, უკვე გაშიფრული, დამუშავებული ინფორმაცია. თითქოს გონება გახურდა, უნარები გავარჯიშდა. მერე გადავიდეთ რთულ ნაწილზე და ბოლოსთვის ვიტოვებთ მარტივ, სახალისო ნაწილს,“- მოცემულ საკითხზე თამარ ედიბერიძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა.

წყარო: ​„პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ 

წაიკითხეთ სრულად