Baby Bag

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგ​უფი“)

შეიძლება დაინტერესდეთ

„აკრძალვა მარტივია, ბევრი უნდა იშრომო საკუთარ შვილზე, მას უნდა ელაპარაკო, როგორც დიდს, როგორც პიროვნებას,“ - დეკანოზი შალვა კეკელია

„აკრძალვა მარტივია, ბევრი უნდა იშრომო საკუთარ შვილზე, მას უნდა ელაპარაკო, როგორც დიდს, როგორც პიროვნებას,“ - დეკანოზი შალვა კეკელია

დეკანოზი შალვა კეკელია მშობლებსა და შვილებს შორის ურთიერთობებზე საუბრობს და აცხადებს, რომ მშობლები შეცდომას უშვებენ, როდესაც შვილებს ყველაფერს უკრძალავენ:

„საქართველოში მშობლებსა და შვილებს შორის ურთიერთობა ძირითადად არის აკრძალვის ურთიერთობა. მშობელი შვილს ყოველთვის უკრძალავს რაღაცას. ის​ ბავშვს არ განუმარტავს და ისე ეუბნება: „გააკეთე ეს, ნუ იქცევი ასე.“ ძირითადად არის ასეთი ურთიერთობა. მე სულ ვეუბნები მშობლებს, რომ არ შეიძლება. შვილს უნდა ელაპარაკო, როგორც დიდს, როგორც პიროვნებას. შეხედე ბავშვს, როგორც დიდ ადამიანს, რომელსაც საკუთარი აზრი აქვს, საკუთარი შეხედულება აქვს. დააფასე მისი მდგომარეობა და ნახე მერე როგორი გაიზრდება.“

დეკანოზი შალვა კეკელია მშობლებს შორის ხშირი კონფლიქტის პრობლემასაც ეხება და მსგავსი ურთიერთობის ნეგატიურ შედეგებდე საუბრობს:

„ჩვენს ქვეყანაში უმძიმესი მდგომარეობაა. ალბათ, ბევრ თქვენგანს გამოგიცდიათ მშობლების ერთმანეთში ყვირილი, ჩხუბი, ხმამაღლა ლაპარაკი ერთმანეთთან, სულ დაძაბულობა. 90% ჩვენი მოსახლეობის ასეა გაზრდილი, ჩხუბში, ყვირილში. ისინი ხედავდნენ, როგორ კამათობდნენ მშობლები, როგორ არ სცემდნენ ერთმანეთს პატივს. ასე იზრდება მერე შვილიც, ისიც ასე აგრძელებს ცხოვრებას, ისიც ასე ექცევა საკუთარ შვილს, ეს გრძელდება და გრძელდება. ​თაობიდან თაობას გადაეცემა აკრძალვის ურთიერთობა. მშობელი სულ უყვირის შვილს, ეჩხუბება. ვეუბნები: ​„მოეფერე, აუხსენი, სხვა რამე შესთავაზე.“ პატარა ბავშვებსაც კი ასე ექცევიან ხოლმე. შეიძლება, რომ ორი წლის ბავშვს ყვირილით ელაპარაკო?! შეიძლება ორი წლის ბავშვს ხელი გაარტყას მშობელმა?!“

დეკანოზის თქმით, ჩვენ ჩვენი მშობლების შეცდომებზე უნდა ვისწავლოთ და შვილების მიმართ დამოკიდებულება შევცვალოთ:

„რაც თქვენ არ მოგწონდათ თქვენს მშობელში, ის თქვენ აღარ უნდა გააკეთოთ თქვენს შვილებთან. თქვენ შეიცვალეთ, თქვენ გახდით სხვანაირები. ქრისტიანობაც ამას გვეუნება, რომ რაც არ მოგწონდა შენ მიმართ გაკეთებული, ის არ უნდა გაუკეთო სხვას. შენ მოექეცი შენს შვილს სხვანაირად, შენ გააკეთე სხვანაირად. უნდა მოსთხოვო საკუთარ თავს, მაგრამ ეს შრომაზეა დამოკიდებული. ბევრი უნდა იშრომო საკუთარ შვილზე, ​აკრძალვა მარტივია. ადვილია ბავშვს ხელიდან გამოგლიჯო რაღაც, რაც ცუდია, მაგრამ როდესაც რამეს გამოგლეჯ, სხვა რამის შეთავაზება ძნელია. ამას დრო სჭირდება, დალაპარაკება და ახსნა უნდა. ამის ნერვები არავის აქვს დღეს, არავინ არავის უხსნის რამეს.“

„ერთხელ ჩემი მრევლის წევრი მეუბნებოდა, რომ მისმა შვილმა თავი დაანება ეკლესიაში სიარულს. ამბობდა, ბავშვობიდან სულ წირვაზე დამყავდა და სიარული შეწყვიტაო. იცით, რას აკეთებდა? 3-4 წლის ბავშვს საღამოს ლოცვებზე ატარებდა და დილით წირვაზე ასწრებდა. ბავშვს როდესაც თამაში უნდოდა, მას შემოჰყავდა წირვაზე. როდესაც ლოცულობდა, ბავშვს თავში წამოარტყამდა ხელს, მაცადე, ვლოცულობო. ამ ბავშვს კარგი დამოკიდებულება ექნებოდა ეკლესიასთან? ჩემს შვილს სათამაშოები უჭირავს ხოლმე ხელში და ისე ვლოცულობ ხოლმე მასთან ერთად. როდესაც მარტო მინდა ლოცვა, ბავშვებს რომ დავაძინებ, მერე ვლოცულობ. ბავშვების ხარჯზე არ ვლოცულობ. ის ბავშვია, პატარაა, იმას თამაში უნდა. ჩემს მრევლს ხშირად ვეუბნები, ბავშვი რომ მოგყავთ კვირას წირვაზე, წირვის შემდეგ სადმე წაიყვანე, ათამაშე, რომ სხვა სიხარულთან ასოცირდებოდეს მისთვის წირვა. ერთი კანფეტი უყიდე, სათამაშო უყიდე, რაღაც გაუკეთე, გაასეირნე, მეგობართან წაიყვანე. მისთვის წირვა იძულება არ უნდა იყოს. ეს დამოკიდებულება მერე მოიტანს სხვა რაღაცას. ღმერთი არის სიყვარული. როგორც გინდა, რომ შენ მოგექცნენ, ისე უნდა მოექცე სხვას. შენ გაგიხარდებოდა, ასე რომ მოგექცნენ?! სიმკაცრეც საჭიროა. შეიძლება გაუბრაზდე ბავშვს, რაღაც უთხრა, მაგრამ ეს ყველაფერი უნდა იყოს ზომიერებაში.​ ბავშვი უნდა გრძნობდეს, რომ როდესაც საყვედურია მისაცემი, საყვედურს აძლევ, როდესაც მოსაფერებელია, ეფერები,“ - აღნიშნავს დეკანოზი შალვა კეკელია.

​წყარო

წაიკითხეთ სრულად