როგორ გადავაჩვიოთ ბავშვი საფენს, რა ხერხებით არის შესაძლებელი, რომ მივაჩვიოთ ქოთანზე დასმას და რა ასაკიდან უნდა მივიჩნიოთ პრობლემად შარდის ან განავლის შეუკავებლობა? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ბავშვთა ნეფროლოგი ქეთევან ქვათაძე.
- ქალბატონო ქეთევან, მშობლებისთვის პრობლემას წარმოადგენს პატარას საფენისგან გადაჩვევა. რა ასაკიდან უნდა დავსვათ ბავშვი ქოთანზე?
- ყველა ბავშვის განვითარება ინდივიდუალურია. ამის გათვალისწინებით განსხვავდება საფენის გახდის და ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლის ასაკი. ზოგიერთი კვლევით დასტურდება, რომ ბავშვების უმეტესობა ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლისთვის მზად არის 18-24 თვის ასაკისთვის. მიუხედავად ამისა, ასაკი არ არის ერთადერთი გასათვალისწინებელი ფაქტორი.
- რა უნდა გაითვალისწინოს მშობელმა იმ დროს, როცა ქოთანზე დასმას გადაწყვეტს?
- წარმოგიდგენთ რამდენიმე ზოგად რჩევას და მითითებას, რომელიც შეიძლება გამოიყენოს ან გაითვალისწინოს მშობელმა.
პირველ რიგში, უნდა მოიმარაგოთ: კომფორტული დასაჯდომი ქოთანი და ტუალეტზე დასამაგრებელი რბილი ადაპტერი, დასადგომი სკამი ხელების დასაბანად, ილუსტრირებული წიგნი ან ვიდეორგოლები, სადაც არის გზამკვლევი ტუალეტის ტრენინგის შესახებ, პამპერსი ტრუსები, რამდენიმე ცალი ნაჭრის საცვალი, მატრასის დამცავი პამპერსი საფენი და წამახალისებელი სტიკერები.
ნაბიჯი პირველი:
ყურადღების მიპყრობა - ბავშვი მხოლოდ პამპერსით ან საცვლით ქოთანზე დასვით და წაუკითხეთ წიგნი ან აყურებინეთ ვიდეორგოლი, სადაც ტუალეტის ტრენინგის შესახებ არის მოთხრობილი.
ნაბიჯი მეორე:
შეარჩიეთ „კარგი დრო“ - სასურველია, იყოს თბილი ამინდები, რომ იოლად შეძლოთ ხშირად გამოცვლა. ოჯახის წევრები, რომლებიც ამ პროცესში მონაწილეობენ უნდა იყვნენ მაქსიმალურად ორიენტირებულები. არ დაამთხვიოთ მოგზაურობას ან საცხოვრებელი სახლის ცვლილებას.
ნაბიჯი მესამე:
დააწესეთ რუტინა - ბავშვი ქოთანზე ერთი და იმავე დროს დასვით, მაგალითად, სადილის ან ბანაობის შემდეგ, ძილის წინ. თავდაპირველად შესაძლებელია დაჯდეს ჩაცმული ან საფენით.
გახადე პერსონალური - შეეცადეთ პირადი პასუხისმგებლობა აუმაღლოთ. ქოთანში ან საფენში მოთავსებული ფეკალიები თქვენი დახმარებით გადააგდებინეთ ტუალეტში.
ნაბიჯი მეექვსე:
წაახალისეთ - მოტივაციის ამაღლებისთვის აუცილებელია წახალისება. ტუალეტის ჩვევებთან დაკავშირებით, ყოველი ახალი წინ გადადგმული ნაბიჯისთვის დააჯილდოვეთ, მაგალითად, აწარმოეთ დღიური, კალენდარი, სადაც ყოველდღიურად წებოვან ილუსტრირებულ სტიკერებს ბავშვი თავად ჩააკრავს.
ნაბიჯი მეშვიდე:
საცვალი - თავდაპირველად ადაპტაციამდე გამოიყენეთ პამპერსი ტრუსი, რომელსაც დამოუკიდებლად და იოლად თავად გაიხდის და ჩაიცვამს.
ნაბიჯი მერვე:
მარცხი - ჩასველებისას არ გაუბრაზდეთ და არ დასაჯოთ, შეხვდით ამას პოზიტიურად, გამოუცვალეთ და აუხსენით, რომ შემდეგ ჯერზე უფრო მეტად ყურადღება მიაქციოს მოშარდვის ან დეფეკაციის სურვილს.
ნაბიჯი მეცხრე:
ღამე - საწოლში დაუფინეთ დამცავი პამპერსი საფენი, რომელიც მატრასს დასველებისგან დაიცავს. თუ ღამით ტუალეტის ტრენინგის მცდელობა იქნება წარუმატებელი, არ იღელვოთ, ღამით ჩასველება 5 წლის ასაკამდე პათოლოგიასთან არ ასოცირდება.
ნაბიჯი მეათე:
ჯილდო - ტუალეტის ტრენინგის ყოველი მისი წარმატება სიხარულით აღნიშნეთ. სიტყვიერად შეაქეთ და დემონსტრაციულად აღნიშნეთ.
გაითვალისწინეთ, რომ თითოეული ნაბიჯის შესრულების და ადაპტაციისთვის შესაძლოა, მოგიწიოთ რამდენჯერმე განმეორება.
აუცილებელია გაითვალისწინოთ თქვენი ბავშვის სხვადასხვა ინდივიდუალური გარემოება და დეტალური ინფორმაციისთვის შეათანხმოთ ბავშვის პირად ექიმთან.
- რა ასაკიდან არის პრობლემა, თუ ბავშვს არ ჩამოუყალიბდა ეს ჩვევა და ვერ გადაეჩვია საფენს?
- როდესაც ბავშვი 4 წელზე მეტია და არ აქვს ჩამოყალიბებული დღისით ტუალეტის ჩვევები - აქვს შარდის და განავლის შეუკავებლობა, რეკომენდებულია, კონსულტაცია ექიმთან გაიაროთ.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„ბავშვები აუცილებლად უნდა ჩავრთოთ კერძების მომზადების პროცესში,“ - სოფო ხალვაშის ხრიკები შვილების ჯანსაღი კვებისთვის
მომღერალმა სოფო ხალვაშმა „იმედის დღეში“ იმ სტრატეგიებსა და ხრიკებზე ისაუბრა, რომელთა დახმარებით შვილებს ჯანსაღი კვების პრინციპებს აცნობს:
„ყველამ ძალიან კარგად იცის, რომ ბავშვებს არ უყვართ ჯანსაღი და სასარგებლო პროდუქტები. საკვები ჩვენ ისე უნდა შევფუთოთ, რომ მათთვის დასაგემოვნებლად სასურველი გავხადოთ. მე ჩემს მიდგომებს ვიყენებ, რომლებსაც გაგიზიარებთ. ჩემი აზრით, პირველ რიგში, ბავშვს უნდა ავუხსნათ, რა არის ჯანსაღი და სასარგებლო პროდუქტი. დღეს არის იმის საშუალება, რომ ჩვენს შვილებს ვიდეოების სახით ვაჩვენოთ ეს პროდუქტები. ამასთან ერთად, ბავშვები აუცილებლად უნდა ჩავრთოთ კერძების მომზადების პროცესში. მათთვის მომზადების პროცესი ძალიან საინტერესოა. როდესაც ბავშვები კერძს თავად ამზადებენ, ძალიან აინტერესებთ, როგორი გამოუვიდათ, გემრიალია თუ არა. ჩვენ საკვებს ხშირად ვუკეთებთ თვალებს, ცხვირს, პირს. ეს ძალიან მარტივია, სხვადასხვა ბოსტნეული გვაძლევს საშუალებას, რომ ეს გავაკეთოთ. ასეთი ფორმით მირთმეული საკვები მათთვის ძალიან სასურველი და ლამაზია. რაც მთავარია, ბავშვები ჯანსაღ პროდუქტს ეჩვევიან. იგებენ, რა არის სასარგებლო. მე ვფიქრობ, რომ ეს მიდგომა ძალიან გაამართლებს.“
სოფო ხალვაშის თქმით, ჯანსაღი კვების პრინციპების ერთგულებაში მას ხელს მხოლოდ ტკბილეულისადმი განსაკუთრებული სიყვარული უშლის:
„რაც შეეხება ტკბილეულს, აქ ძალიან ცუდად გვაქვს საქმე. ტკბილეულთან მიმართებაში მეც მჭირდება რჩევები. ვცდილობ, უფრო ხარისხიანი შოკოლადი ვუყიდო, საყიდლებზე მე წავიდე და ბავშვები არ წავიყვანო. მაღაზიაში ტკბილეული ისეა განლაგებული, რომ ბავშვებს ყველაფრის აღება შეუძლიათ. როდესაც ბავშვი შოკოლადს ძილის წინ მიირთმევს, ეს ძალიან ცუდია, რადგან ტკბილეული ძილს აფერხებს. აქაც მნიშვნელოვანია ავუხსნათ შვილებს, რომ არ შეიძლება, სასარგებლო არ არის და ა.შ. შეიძლება, ბავშვებმა ახსნის შემდეგ შეამცირონ მიღებული ტკბილეულის დოზები.“
„შვილები ყოველთვის გვიყურებენ ჩვენ, მშობლებს, აინტერესებთ, რას ვაკეთებთ და აუცილებლად გვბაძავენ. აქედან გამომდინარე, პირველ რიგში, უნდა გამოვასწოროთ ჩვენი კვების რაციონი და ვიკვებოთ ჯანსაღი პროდუქტებით. უმჯობესია, შვილებმა მოგვბაძონ კარგში, ვიდრე ცუდში.“ - აღნიშნა სოფო ხალვაშმა.