როგორ გადავაჩვიოთ ბავშვი საფენს, რა ხერხებით არის შესაძლებელი, რომ მივაჩვიოთ ქოთანზე დასმას და რა ასაკიდან უნდა მივიჩნიოთ პრობლემად შარდის ან განავლის შეუკავებლობა? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ბავშვთა ნეფროლოგი ქეთევან ქვათაძე.
- ქალბატონო ქეთევან, მშობლებისთვის პრობლემას წარმოადგენს პატარას საფენისგან გადაჩვევა. რა ასაკიდან უნდა დავსვათ ბავშვი ქოთანზე?
- ყველა ბავშვის განვითარება ინდივიდუალურია. ამის გათვალისწინებით განსხვავდება საფენის გახდის და ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლის ასაკი. ზოგიერთი კვლევით დასტურდება, რომ ბავშვების უმეტესობა ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლისთვის მზად არის 18-24 თვის ასაკისთვის. მიუხედავად ამისა, ასაკი არ არის ერთადერთი გასათვალისწინებელი ფაქტორი.
- რა უნდა გაითვალისწინოს მშობელმა იმ დროს, როცა ქოთანზე დასმას გადაწყვეტს?
- წარმოგიდგენთ რამდენიმე ზოგად რჩევას და მითითებას, რომელიც შეიძლება გამოიყენოს ან გაითვალისწინოს მშობელმა.
პირველ რიგში, უნდა მოიმარაგოთ: კომფორტული დასაჯდომი ქოთანი და ტუალეტზე დასამაგრებელი რბილი ადაპტერი, დასადგომი სკამი ხელების დასაბანად, ილუსტრირებული წიგნი ან ვიდეორგოლები, სადაც არის გზამკვლევი ტუალეტის ტრენინგის შესახებ, პამპერსი ტრუსები, რამდენიმე ცალი ნაჭრის საცვალი, მატრასის დამცავი პამპერსი საფენი და წამახალისებელი სტიკერები.
ნაბიჯი პირველი:
ყურადღების მიპყრობა - ბავშვი მხოლოდ პამპერსით ან საცვლით ქოთანზე დასვით და წაუკითხეთ წიგნი ან აყურებინეთ ვიდეორგოლი, სადაც ტუალეტის ტრენინგის შესახებ არის მოთხრობილი.
ნაბიჯი მეორე:
შეარჩიეთ „კარგი დრო“ - სასურველია, იყოს თბილი ამინდები, რომ იოლად შეძლოთ ხშირად გამოცვლა. ოჯახის წევრები, რომლებიც ამ პროცესში მონაწილეობენ უნდა იყვნენ მაქსიმალურად ორიენტირებულები. არ დაამთხვიოთ მოგზაურობას ან საცხოვრებელი სახლის ცვლილებას.
ნაბიჯი მესამე:
დააწესეთ რუტინა - ბავშვი ქოთანზე ერთი და იმავე დროს დასვით, მაგალითად, სადილის ან ბანაობის შემდეგ, ძილის წინ. თავდაპირველად შესაძლებელია დაჯდეს ჩაცმული ან საფენით.
გახადე პერსონალური - შეეცადეთ პირადი პასუხისმგებლობა აუმაღლოთ. ქოთანში ან საფენში მოთავსებული ფეკალიები თქვენი დახმარებით გადააგდებინეთ ტუალეტში.
ნაბიჯი მეექვსე:
წაახალისეთ - მოტივაციის ამაღლებისთვის აუცილებელია წახალისება. ტუალეტის ჩვევებთან დაკავშირებით, ყოველი ახალი წინ გადადგმული ნაბიჯისთვის დააჯილდოვეთ, მაგალითად, აწარმოეთ დღიური, კალენდარი, სადაც ყოველდღიურად წებოვან ილუსტრირებულ სტიკერებს ბავშვი თავად ჩააკრავს.
ნაბიჯი მეშვიდე:
საცვალი - თავდაპირველად ადაპტაციამდე გამოიყენეთ პამპერსი ტრუსი, რომელსაც დამოუკიდებლად და იოლად თავად გაიხდის და ჩაიცვამს.
ნაბიჯი მერვე:
მარცხი - ჩასველებისას არ გაუბრაზდეთ და არ დასაჯოთ, შეხვდით ამას პოზიტიურად, გამოუცვალეთ და აუხსენით, რომ შემდეგ ჯერზე უფრო მეტად ყურადღება მიაქციოს მოშარდვის ან დეფეკაციის სურვილს.
ნაბიჯი მეცხრე:
ღამე - საწოლში დაუფინეთ დამცავი პამპერსი საფენი, რომელიც მატრასს დასველებისგან დაიცავს. თუ ღამით ტუალეტის ტრენინგის მცდელობა იქნება წარუმატებელი, არ იღელვოთ, ღამით ჩასველება 5 წლის ასაკამდე პათოლოგიასთან არ ასოცირდება.
ნაბიჯი მეათე:
ჯილდო - ტუალეტის ტრენინგის ყოველი მისი წარმატება სიხარულით აღნიშნეთ. სიტყვიერად შეაქეთ და დემონსტრაციულად აღნიშნეთ.
გაითვალისწინეთ, რომ თითოეული ნაბიჯის შესრულების და ადაპტაციისთვის შესაძლოა, მოგიწიოთ რამდენჯერმე განმეორება.
აუცილებელია გაითვალისწინოთ თქვენი ბავშვის სხვადასხვა ინდივიდუალური გარემოება და დეტალური ინფორმაციისთვის შეათანხმოთ ბავშვის პირად ექიმთან.
- რა ასაკიდან არის პრობლემა, თუ ბავშვს არ ჩამოუყალიბდა ეს ჩვევა და ვერ გადაეჩვია საფენს?
- როდესაც ბავშვი 4 წელზე მეტია და არ აქვს ჩამოყალიბებული დღისით ტუალეტის ჩვევები - აქვს შარდის და განავლის შეუკავებლობა, რეკომენდებულია, კონსულტაცია ექიმთან გაიაროთ.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
ბავშვი რომ ავად არასდროს გაგვიხდეს - 10 ოქროს წესი ევგენი კომაროვსკისგან
ნებისმიერი დედა ოცნებობს, რომ ძლიერი და ჯანმრთელი შვილი ჰყავდეს, რომელიც ავად არასდროს ხდება. ძალიან რთულია სკოლასა და ბაღში მოსიარულე ბავშვის ინფექციების, ვირუსებისა და მიკრობებისგან დაცვა. ცნობილი პედიატრი ევგენი კომაროვსკი თვლის, რომ პატარების ჯანმრთელობის დაცვა სავსებით შესაძლებელია, თუ გარკვეულ წესებს დავიცავთ.
1.ბავშვმა სუფთა ჰაერზე დიდი დრო უნდა გაატაროს
ტელევიზორს, კომპიუტერს და სხვა ელექტრონულ მოწყობილობებს მკაცრი უარი უნდა გამოუცხადოთ. ამის ნაცვლად ბავშვთან ერთად სუფთა ჰაერზე ისეირნეთ, პარკი ან სკვერი მოინახულეთ. თქვენს შვილს შესაძლებლობა მიეცით ირბინოს, იხტუნოს, ფეხბურთი ითამაშოს, სასრიალოთი გაერთოს ან დაჭერობანას თამაშით იჯეროს გული. ბავშვს აუცილებლად ისე უნდა ჩააცვათ, რომ მან თავი კომფორტულად იგრძნოს.
2.ბავშვის დასვენება თუ გსურთ, ის ქალაქგარეთ უნდა წაიყვანოთ
სოფელში ახლობლები თუ გყავთ ან აგარაკი თუ გაქვთ, ეს შესანიშნავი ამბავია. ბავშვის იმუნიტეტისთვის სოფლად დასვენებაზე უკეთესი არაფერია. სუფთა ჰაერი, ჯანსაღი ბოსტნეული, სოფლის რძე, მდინარეში ბანაობა, ბალახზე შიშველი ფეხით სირბილი პატარების ორგანიზმს აკაჟებს. ბავშვები მთაში ან ტბაზე წაიყვანეთ. გადატვირთულ და ხალხმრავალ კურორტებზე დასვენებას არ გირჩევთ.
სისუფთავესა და სტერილურობას გადაჭარბებულ ყურადღებას ნუ დაუთმობთ
ბავშვი, რომელიც მეტისმეტად სტერილურ გარემოში იზრდება, ვირუსებისა და მიკრობების სამიზნე მარტივად ხდება. ტალახში თამაში და ცოტაოდენი მტვრის ჩაყლაპვა ბავშვის იმუნურ სისტემაზე ძალიან დადებითად აისახება. თუ შვილთან ერთად ქუჩაში სეირნობთ და მას ვაშლი მიწაზე დაუვარდება, ნუ აღელდებით. ხილი ხელსახოცით გაწმინდეთ და კვლავ ბავშვს დაუბრუნეთ. დამერწმუნეთ, ცუდი არაფერი მოხდება.
4.აფთიაქში ვიტამინებს თვითნებურად ნუ შეიძენთ
საუკეთესო ვიტამინებიც კი ქიმიური პროდუქტებია. სასარგებლო ნივთიერებები ბავშვმა ორგანული პროდუქტების დახმარებით უნდა მიიღოს. თქვენს შვილს ბოსტნეული, ხილი, რძის პროდუქტები და მწვანილეული ხშირად შესთავაზეთ, რათა ვიტამინების ნაკლებობის პრობლემამ არ შეაწუხოს.
5.ბავშვს საჭმელი ძალით არასდროს აჭამოთ
ჯანმრთელი ბავშვი საკვების მიღებაზე უარს თუ გეუბნებათ, დამნაშავე თქვენ ხართ. თქვენი შვილი სუფთა ჰაერზე ველოსიპედით სასეირნოდ გაუშვით, რათა მადაზე მოვიდეს. როდესაც ბავშვი ენერგიას დახარჯავს, ის საჭმელს თავად მოგთხოვთ.
6.ბავშვს ბევრ ტკბილეულს ნუ მისცემთ
სწრაფი ნახშირწყლები ნივთიერებათა ცვლის დარღვევასა და გაცხიმოვნებას იწვევს. კოკა-კოლა, შოკოლადები და კანფეტები ბავშვს ზომიერი რაოდენობით უნდა მისცეთ. გირჩევთ, ტკბილეულის ნაცვლად ბავშვს ბანანი, ყურძენი, ვაშლი და სხვა სახის ხილი უყიდოთ.
7.ყურადღება მიაქციეთ ბავშვის საჭმლის მომნელებელი სისტემის მუშაობას
ხშირი დიარეა ან ყაბზობა ბავშვის იმუნიტეტს მნიშვნელოვნად აზიანებს. პატარას საჭმლის მომნელებელი სისტემა საათივით გამართულად უნდა მუშაობდეს და ნაწლავის დაცლა არ უნდა დაგვიანდეს. ამისთვის საჭიროა, რომ ის უჯრედისით მდიდარი პროდუქტებით გამოკვებოთ. ბავშვის რაციონში ჩართეთ დიდი რაოდენობით ფაფები, ბოსტნეული და წვნიანი კერძები. მშრალ კვებაზე ყოფნა საჭმლის მომნელებელი სისტემის გამართულ მუშაობას აფერხებს.
8.ბავშვის ოთახში ოპტიმალური ტემპერატურა უნდა შეინარჩუნოთ
ბავშვის ოთახისთვის ნორმალური ტემპერატურა 20 გრადუსია, ჰაერის ტენიანობა 50 %-ზე დაბლა არ უნდა დაეცეს. ბავშვის ოთახი სველი წესით ხშირად დაალაგეთ. ვიდრე პატარას დასაძინებლად დააწვენთ, საძინებელი აუცილებლად გაანიავეთ. ბავშვის ოთახი არ უნდა იყოს რბილი ავეჯით, ხალიჩებითა და სქელი ქსოვილისგან დამზადებული ფარდებით გადატვირთული, რათა ის ალერგიისგან მაქსიმალურად იყოს დაცული.
9.„ბავშვთა ასაკის“ დაავადებებმა არ უნდა შეგაშინოთ
მშობლებს ძალიან ეშინიათ, რომ ბავშვს სკოლასა და ბაღში, შესაძლოა, წითელა ან ჩუტყვავილა გადაედოს. აღნიშნული ტიპის დაავადებების უფროს ასაკში გადატანა საკმაოდ ძნელია და გართულებებსაც იწვევს. შესაბამისად, უმჯობესია ბავშვმა მსგავსი ინფექციები ადრეულ ასაკშივე მშვიდობიანად დაამარცხოს.
10.ბავშვი საბავშვო ბაღში წასასვლელად წინასწარ უნდა მოამზადოთ
ბავშვი წინასწარ გადაიყვანეთ ბაღის კვებისა და ძილის რეჟიმზე. პატარას შესაძლებლობა მიეცით, რომ თანატოლებთან იურთიერთოს. თქვენი შვილი ბებიებსა და ბაბუებს ხშირად დაუტოვეთ. ამგვარად ის საბავშვო ბაღს სწრაფად და მარტივად შეეგუება. ფსიქოლოგიური სტრესი იმუნიტეტზე ძალიან უარყოფითად ზემოქმედებს და სხვადასხვა დაავადების გამომწვევი მიზეზია.
ევგენი კომაროსვკის მიერ შემოთავაზებული ოქროს წესები საკმაოდ მარტივი შესასრულებელია, მიღებული შედეგი კი ნამდვილად თვალსაჩინოა: ბედნიერი და ჯანმრთელი ბავშვები, რომლებიც ავად არასდროს ხდებიან.