როგორ გადავაჩვიოთ ბავშვი საფენს, რა ხერხებით არის შესაძლებელი, რომ მივაჩვიოთ ქოთანზე დასმას და რა ასაკიდან უნდა მივიჩნიოთ პრობლემად შარდის ან განავლის შეუკავებლობა? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ბავშვთა ნეფროლოგი ქეთევან ქვათაძე.
- ქალბატონო ქეთევან, მშობლებისთვის პრობლემას წარმოადგენს პატარას საფენისგან გადაჩვევა. რა ასაკიდან უნდა დავსვათ ბავშვი ქოთანზე?
- ყველა ბავშვის განვითარება ინდივიდუალურია. ამის გათვალისწინებით განსხვავდება საფენის გახდის და ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლის ასაკი. ზოგიერთი კვლევით დასტურდება, რომ ბავშვების უმეტესობა ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლისთვის მზად არის 18-24 თვის ასაკისთვის. მიუხედავად ამისა, ასაკი არ არის ერთადერთი გასათვალისწინებელი ფაქტორი.
- რა უნდა გაითვალისწინოს მშობელმა იმ დროს, როცა ქოთანზე დასმას გადაწყვეტს?
- წარმოგიდგენთ რამდენიმე ზოგად რჩევას და მითითებას, რომელიც შეიძლება გამოიყენოს ან გაითვალისწინოს მშობელმა.
პირველ რიგში, უნდა მოიმარაგოთ: კომფორტული დასაჯდომი ქოთანი და ტუალეტზე დასამაგრებელი რბილი ადაპტერი, დასადგომი სკამი ხელების დასაბანად, ილუსტრირებული წიგნი ან ვიდეორგოლები, სადაც არის გზამკვლევი ტუალეტის ტრენინგის შესახებ, პამპერსი ტრუსები, რამდენიმე ცალი ნაჭრის საცვალი, მატრასის დამცავი პამპერსი საფენი და წამახალისებელი სტიკერები.
ნაბიჯი პირველი:
ყურადღების მიპყრობა - ბავშვი მხოლოდ პამპერსით ან საცვლით ქოთანზე დასვით და წაუკითხეთ წიგნი ან აყურებინეთ ვიდეორგოლი, სადაც ტუალეტის ტრენინგის შესახებ არის მოთხრობილი.
ნაბიჯი მეორე:
შეარჩიეთ „კარგი დრო“ - სასურველია, იყოს თბილი ამინდები, რომ იოლად შეძლოთ ხშირად გამოცვლა. ოჯახის წევრები, რომლებიც ამ პროცესში მონაწილეობენ უნდა იყვნენ მაქსიმალურად ორიენტირებულები. არ დაამთხვიოთ მოგზაურობას ან საცხოვრებელი სახლის ცვლილებას.
ნაბიჯი მესამე:
დააწესეთ რუტინა - ბავშვი ქოთანზე ერთი და იმავე დროს დასვით, მაგალითად, სადილის ან ბანაობის შემდეგ, ძილის წინ. თავდაპირველად შესაძლებელია დაჯდეს ჩაცმული ან საფენით.
გახადე პერსონალური - შეეცადეთ პირადი პასუხისმგებლობა აუმაღლოთ. ქოთანში ან საფენში მოთავსებული ფეკალიები თქვენი დახმარებით გადააგდებინეთ ტუალეტში.
ნაბიჯი მეექვსე:
წაახალისეთ - მოტივაციის ამაღლებისთვის აუცილებელია წახალისება. ტუალეტის ჩვევებთან დაკავშირებით, ყოველი ახალი წინ გადადგმული ნაბიჯისთვის დააჯილდოვეთ, მაგალითად, აწარმოეთ დღიური, კალენდარი, სადაც ყოველდღიურად წებოვან ილუსტრირებულ სტიკერებს ბავშვი თავად ჩააკრავს.
ნაბიჯი მეშვიდე:
საცვალი - თავდაპირველად ადაპტაციამდე გამოიყენეთ პამპერსი ტრუსი, რომელსაც დამოუკიდებლად და იოლად თავად გაიხდის და ჩაიცვამს.
ნაბიჯი მერვე:
მარცხი - ჩასველებისას არ გაუბრაზდეთ და არ დასაჯოთ, შეხვდით ამას პოზიტიურად, გამოუცვალეთ და აუხსენით, რომ შემდეგ ჯერზე უფრო მეტად ყურადღება მიაქციოს მოშარდვის ან დეფეკაციის სურვილს.
ნაბიჯი მეცხრე:
ღამე - საწოლში დაუფინეთ დამცავი პამპერსი საფენი, რომელიც მატრასს დასველებისგან დაიცავს. თუ ღამით ტუალეტის ტრენინგის მცდელობა იქნება წარუმატებელი, არ იღელვოთ, ღამით ჩასველება 5 წლის ასაკამდე პათოლოგიასთან არ ასოცირდება.
ნაბიჯი მეათე:
ჯილდო - ტუალეტის ტრენინგის ყოველი მისი წარმატება სიხარულით აღნიშნეთ. სიტყვიერად შეაქეთ და დემონსტრაციულად აღნიშნეთ.
გაითვალისწინეთ, რომ თითოეული ნაბიჯის შესრულების და ადაპტაციისთვის შესაძლოა, მოგიწიოთ რამდენჯერმე განმეორება.
აუცილებელია გაითვალისწინოთ თქვენი ბავშვის სხვადასხვა ინდივიდუალური გარემოება და დეტალური ინფორმაციისთვის შეათანხმოთ ბავშვის პირად ექიმთან.
- რა ასაკიდან არის პრობლემა, თუ ბავშვს არ ჩამოუყალიბდა ეს ჩვევა და ვერ გადაეჩვია საფენს?
- როდესაც ბავშვი 4 წელზე მეტია და არ აქვს ჩამოყალიბებული დღისით ტუალეტის ჩვევები - აქვს შარდის და განავლის შეუკავებლობა, რეკომენდებულია, კონსულტაცია ექიმთან გაიაროთ.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
ლეიკემია ბავშვებში ყველაზე გავრცელებული დაავადებაა. ლეიკემიის დროს ორგანიზმში ანომალიური თეთრი უჯრედები სისხლში ძალიან დიდი რაოდენობით წარმოიქმნება. თეთრი უჯრედები უმეტესად ძვლის ტვინში იწარმოება. ლეიკემიის განვითარებასთან ერთად სიმსივნური უჯრედების წარმოქმნა აჭარბებს სისხლის სხვა უჯრედების წარმოებას. ჭარბი ლეიკოციტები ნორმალურად ვეღარ ფუქნციონირებს. სისხლში არსებული ჯანსაღი უჯრედების დეფიციტი ორგანიზმს უამრავ პრობლემას უქმნის, იწყება სისხლდენა, ანემია, ზიანდება ორგანოთა უდიდესი ნაწილი.
ბავშვებში ლეიკემია, როგორც წესი, ათ წლამდე ასაკში ვითარდება. პირველი სიმპტომები, რომლებიც ამ სიმსივნურ დაავადებას ახასიათებს, გაციებისა და გრიპის დამახასიათებელი ნიშნებია. გაციების სიმპტომები ხანგრძლივად რჩება ან ხშირად მეორდება. ბავშვის სხეულზე მოულოდნელად ჩნდება ჩალურჯებები. აღნიშნული ტიპის სიმპტომები, შესაძლოა, ჯანმრთელობის სხვა პრობლემებითაც იყოს გამოწვეული და არ ახასიათებს მხოლოდ ლეიკემიას. ბავშვის მდგომარეობის შესაფასებლად აუცილებლად მიმართეთ ექიმს, რათა მძიმე გართულებების თავიდან აცილება შეძლოთ.
ლეიკემიის ნიშნები და სიმპტომები ბავშვებში
ლეიკემიის სიმპტომატიკა ჭარბი სიმსივნური უჯრედების გავრცელებისა და ჯანსაღი უჯრედების ნაკლებობის გამო ჩნდება. ლეიკემიისთვის დამახასიათებელი ადრეული ნიშნები შემდეგია:
თავბრუსხვევა
სიცივის შეგრძნება, კანკალი
სისუსტისა და დაღლილობის შეგრძნება
სუნთქვის უკმარისობა
თავის ტკივილი
ფერმკრთალი კანი
სიმსივნური უჯრედების მომრავლება ინფექციების განვითარებას უწყობს ხელს, რის შედეგადაც ვლინდება შემდეგი სიმპტომები:
ცხელება
გაციებისა და გრიპის სიმპტომები, რომლებიც მოულოდნელად ჩნდება
ინფექციები
ლიმფური კვანძების შეშუპება
თრომბოციტების ნაკლებობა სისხლდენის გამომწვევი მიზეზი ხდება. სიმპტომები, რომლებიც ამ დროს ვლინდება შემდეგია:
სისხლდენა ღრძილებიდან
ჭრილობიდან ან ნაკაწრიდან ხანგრძლივი სისხლდენები
კანზე სისხლჩაქცევების მარტივად წარმოქმნა
სისხლდენა ცხვირიდან
სიმსივნურმა უჯრედებმა შესაძლოა ძვლებშიც შეაღწიონ, ან ისეთი ორგანოები დააზიანონ, როგორებიცაა: ღვიძლი და ელენთა. სიმსივნის პროგრესირებით გამოწვეული სიმპტომები უფრო მოგვიანებით ჩნდება. ლეიკემიის გართულებული ფორმის სიმპტომები შემდეგია:
სახსრებისა და ძვლების ტკივილი
ხველება, სუნთქვის გაძნელება
მადის დაქვეითება
მუცლის შებერილობა
ლიმფური კვანძების შეშუპება
წონაში კლება
ლეიკემიის ადრეული ნიშნებიდან რომელიმე მათგანის შემჩნევისთანავე ბავშვი პედიატრთან მიიყვანეთ. თითოეული სიმპტომი, შესაძლოა, სხვა სახის ჯანმრთელობის პრობლემით იყოს გამოწვეული. მიუხედავად ამისა, ექიმთან ვიზიტი აუცილებელია, რადგან ბავშვის უსაფრთხოება ყველაზე მთავარია. ლეიკემიის ადრეული დიაგნოსტიკა მკურნალობის დროულად დაწყების საწინდარია, რაც გამოჯანმრთელების ალბათობას მნიშვნელოვნად ზრდის.