როგორ გადავაჩვიოთ ბავშვი საფენს, რა ხერხებით არის შესაძლებელი, რომ მივაჩვიოთ ქოთანზე დასმას და რა ასაკიდან უნდა მივიჩნიოთ პრობლემად შარდის ან განავლის შეუკავებლობა? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა პედიატრი, ბავშვთა ნეფროლოგი ქეთევან ქვათაძე.
- ქალბატონო ქეთევან, მშობლებისთვის პრობლემას წარმოადგენს პატარას საფენისგან გადაჩვევა. რა ასაკიდან უნდა დავსვათ ბავშვი ქოთანზე?
- ყველა ბავშვის განვითარება ინდივიდუალურია. ამის გათვალისწინებით განსხვავდება საფენის გახდის და ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლის ასაკი. ზოგიერთი კვლევით დასტურდება, რომ ბავშვების უმეტესობა ტუალეტის უნარ-ჩვევების შესწავლისთვის მზად არის 18-24 თვის ასაკისთვის. მიუხედავად ამისა, ასაკი არ არის ერთადერთი გასათვალისწინებელი ფაქტორი.
- რა უნდა გაითვალისწინოს მშობელმა იმ დროს, როცა ქოთანზე დასმას გადაწყვეტს?
- წარმოგიდგენთ რამდენიმე ზოგად რჩევას და მითითებას, რომელიც შეიძლება გამოიყენოს ან გაითვალისწინოს მშობელმა.
პირველ რიგში, უნდა მოიმარაგოთ: კომფორტული დასაჯდომი ქოთანი და ტუალეტზე დასამაგრებელი რბილი ადაპტერი, დასადგომი სკამი ხელების დასაბანად, ილუსტრირებული წიგნი ან ვიდეორგოლები, სადაც არის გზამკვლევი ტუალეტის ტრენინგის შესახებ, პამპერსი ტრუსები, რამდენიმე ცალი ნაჭრის საცვალი, მატრასის დამცავი პამპერსი საფენი და წამახალისებელი სტიკერები.
ნაბიჯი პირველი:
ყურადღების მიპყრობა - ბავშვი მხოლოდ პამპერსით ან საცვლით ქოთანზე დასვით და წაუკითხეთ წიგნი ან აყურებინეთ ვიდეორგოლი, სადაც ტუალეტის ტრენინგის შესახებ არის მოთხრობილი.
ნაბიჯი მეორე:
შეარჩიეთ „კარგი დრო“ - სასურველია, იყოს თბილი ამინდები, რომ იოლად შეძლოთ ხშირად გამოცვლა. ოჯახის წევრები, რომლებიც ამ პროცესში მონაწილეობენ უნდა იყვნენ მაქსიმალურად ორიენტირებულები. არ დაამთხვიოთ მოგზაურობას ან საცხოვრებელი სახლის ცვლილებას.
ნაბიჯი მესამე:
დააწესეთ რუტინა - ბავშვი ქოთანზე ერთი და იმავე დროს დასვით, მაგალითად, სადილის ან ბანაობის შემდეგ, ძილის წინ. თავდაპირველად შესაძლებელია დაჯდეს ჩაცმული ან საფენით.
გახადე პერსონალური - შეეცადეთ პირადი პასუხისმგებლობა აუმაღლოთ. ქოთანში ან საფენში მოთავსებული ფეკალიები თქვენი დახმარებით გადააგდებინეთ ტუალეტში.
ნაბიჯი მეექვსე:
წაახალისეთ - მოტივაციის ამაღლებისთვის აუცილებელია წახალისება. ტუალეტის ჩვევებთან დაკავშირებით, ყოველი ახალი წინ გადადგმული ნაბიჯისთვის დააჯილდოვეთ, მაგალითად, აწარმოეთ დღიური, კალენდარი, სადაც ყოველდღიურად წებოვან ილუსტრირებულ სტიკერებს ბავშვი თავად ჩააკრავს.
ნაბიჯი მეშვიდე:
საცვალი - თავდაპირველად ადაპტაციამდე გამოიყენეთ პამპერსი ტრუსი, რომელსაც დამოუკიდებლად და იოლად თავად გაიხდის და ჩაიცვამს.
ნაბიჯი მერვე:
მარცხი - ჩასველებისას არ გაუბრაზდეთ და არ დასაჯოთ, შეხვდით ამას პოზიტიურად, გამოუცვალეთ და აუხსენით, რომ შემდეგ ჯერზე უფრო მეტად ყურადღება მიაქციოს მოშარდვის ან დეფეკაციის სურვილს.
ნაბიჯი მეცხრე:
ღამე - საწოლში დაუფინეთ დამცავი პამპერსი საფენი, რომელიც მატრასს დასველებისგან დაიცავს. თუ ღამით ტუალეტის ტრენინგის მცდელობა იქნება წარუმატებელი, არ იღელვოთ, ღამით ჩასველება 5 წლის ასაკამდე პათოლოგიასთან არ ასოცირდება.
ნაბიჯი მეათე:
ჯილდო - ტუალეტის ტრენინგის ყოველი მისი წარმატება სიხარულით აღნიშნეთ. სიტყვიერად შეაქეთ და დემონსტრაციულად აღნიშნეთ.
გაითვალისწინეთ, რომ თითოეული ნაბიჯის შესრულების და ადაპტაციისთვის შესაძლოა, მოგიწიოთ რამდენჯერმე განმეორება.
აუცილებელია გაითვალისწინოთ თქვენი ბავშვის სხვადასხვა ინდივიდუალური გარემოება და დეტალური ინფორმაციისთვის შეათანხმოთ ბავშვის პირად ექიმთან.
- რა ასაკიდან არის პრობლემა, თუ ბავშვს არ ჩამოუყალიბდა ეს ჩვევა და ვერ გადაეჩვია საფენს?
- როდესაც ბავშვი 4 წელზე მეტია და არ აქვს ჩამოყალიბებული დღისით ტუალეტის ჩვევები - აქვს შარდის და განავლის შეუკავებლობა, რეკომენდებულია, კონსულტაცია ექიმთან გაიაროთ.
Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, სადაც ყველაზე მცოდნე დედები იყრიან თავს. ჯგუფის დასახელებაც სწორედ ასეა - „მცოდნე დედების ჯგუფი“, რომლის საშუალებით დედები ერთმანეთს საკუთარ გამოცდილებას გაუზიარებენ. (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „მცოდნე დედების ჯგუფი“)
„იმის ლოდინი სასწრაფო როდის მოვა და ტესტირებაზე გავარდნა არის აბსოლუტური აბსურდი,“ - პედიატრი თემურ მიქელაძე
პედიატრი თემურ მიქელაძე ბავშვებში კორონავირუსული ინფექციის მიმდინარეობის თავისებურებებზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ ვირუსი პატარებში უმეტესად მსუბუქად მიმდინარეობს:
„რა თქმა უნდა, პნევმონია ყველასთან არ გამოიხატება. კოვიდ-19 ბავშვებში უსიმპტომოდ, მსუბუქად მიმდინარეობს 75 % შემთხვევაში. 20-22 %-მდე შემთხვევებში მიმდინარეობს საშუალო სიმძიმით. საშუალო სიმძიმის შემთხვევაში ბავშვებთან შეიძლება გამოიხატოს პნევმონია. ეს არის ვირუსული პნევმონია. ვირუსულ პნევმონიასაც აქვს თავისი სიმძიმის ნიშნები. ზოგიერთი შეიძლება იმართოს ბინაზე. თუ მას ემთხვევა ბაქტერიული პნევმონია, აუცილებელია მისი ჰოსპიტალიზაცია. როგორც ვთქვი, პნევმონიას აქვს სიმძიმის ნიშნები, ეს არის სუნთქვის სიხშირე, წლამდე ასაკში ცხელების გარეშე 60-ზე მეტია საყურადღებო. 50-ია ჩვეულებრივი პნევმონიის დროს, მძიმე პნევმონიის დროს, თუ 60-ზე მეტია, აუცილებლად უნდა გადავიყვანოთ დროულად სტაციონარში. სუნთქვის სიხშირე სწორად უნდა დათვალოს ექიმმაც და მშობელმაც.“
თემურ მიქელაძის თქმით, დისტანციურად პაციენტის მართვა სავსებით შესაძლებელია და ამისთვის ექიმებს სპეციალური გადამზადება არ სჭირდებათ:
„სულ იმაზეა საუბარი, როგორ შეიძლება დისტანციურად პაციენტის მართვა. არსებობს დისტანციური მართვის პროტოკოლები, როგორც ჩვენი ჯანდაცვის სამინისტროს, ასევე ამერიკის პედიატრთა აკადემიის მიერ. აქ სულ ლაპარაკია იმაზე, რატომ არ გადამზადდნენ ექიმები. რად უნდა ექიმს გადამზადება? პაცინეტი თვითონ გადაგამზადებს, თუ გჭირდება პაციენტის მართვა. ამას სჭირდება დღის განმავლობაში 3 საათით რაღაცის წაკითხვა, ინფორმაციის მიღება. მე არავის გადავუმზადებივარ და არც გადავმზადდები. მე თვითონ შემიძლია ინფორმაციის მოძიება, წაკითხვა და არ სჭირდება ამას დიდი ფილოსოფია.“
თემურ მიქელაძე აცხადებს, რომ ექიმების გაკრიტიკება იმის გამო, რომ ისინი ბინაზე არ მოდიან, სწორი მიდგომა არ არის:
„როდესაც ამბობენ, რომ ექიმი არ მოდის, ვერანაირად ვერ გააკრიტიკებთ ექიმებს, პნევმონიის დადგენა არის კომპიუტერულ ტომოგრაფიაზე აღმოჩენის შედეგი და არა ჩვეულებრივ რენტგენზე. თუ ხარ ექიმი, შენ თვითონ უნდა გადაიმზადო შენი თავი. თუ ბავშვს სუნთქვა უძნელდება, პრევენციისთვის ვერაფერს გავაკეთებთ. ამ შემთხვევაში გააჩნია, როგორი იმუნური სისტემა აქვს ბავშვს. ბავშვებს ჩამოუყალიბებელი იმუნური სისტემა აქვთ, რის გამოც იმუნურ რეაქციებს დამაზიანებელი მოქმედება არ შეუძლია. სწორედ ამიტომ მიმდინარეობს კოვიდ-19 ბავშვებში მსუბუქად. მთავარია, რომ მშობელმა ბავშვს დროულად მიაქციოს ყურადღება.“
„მშობელმა უნდა დათვალოს ბავშვის სუნთქვის სიხშირე. ეს არის ელემენტარული. მე ვერ წარმომიდგენია, რომ რომელიმე ბავშვს არ ჰყავდეს პედიატრი. არ არსებობს ექიმი, რომელიც მშობელს არ უპასუხებს. ზოგ შემთხვევაში, კი ბატონო, დაკავებულია ტელეფონი. თუ ასეთი შემთხვევაა, მშობელს გადაურეკავს ექიმი. არ არის საჭირო ამისგან რაღაცის შექმნა. იმის ლოდინი ექიმი როდის მოვა, სასწრაფო როდის მოვა და ტესტირებაზე გავარდნა არის აბსოლუტური აბსურდი. უნდა შევაფასოთ ზოგადი მდგომარეობა. ბავშვი არის მივარდნილი, სითხეს ვერ იღებს, მაღალი ცხელება აქვს სამი და მეტი დღის განმავლობაში, არ ექვემდებარება სიცხის დამწევს, არის სუნთქვის უკმარისობის ნიშნები, ბავშვი ლეთარგიულია, ზოგ შემთხვევაში არის გაუწყლოვნება, ამ შემთხვევაში 112 ნახევარ საათში მოვა თქვენთან. თუ თქვენ დარეკავთ 112-ში იმის გამო, რომ ბავშვს 37 აქვს სიცხე და ექიმი გინდათ იმისთვის, რომ დაგაწყნაროთ, ამის გულისთვის არ უნდა დააკავოთ 112,“ - აცხადებს თემურ მიქელაძე.