Baby Bag

„დასჯამდე არსებობს ძალიან ბევრი საშუალება, რომელმაც შეიძლება დასჯა თავიდან აგვაცილოს,“ - ფსიქოლოგი ლელა ტყეშელაშვილი

„დასჯამდე არსებობს ძალიან ბევრი საშუალება, რომელმაც შეიძლება დასჯა თავიდან აგვაცილოს,“ - ფსიქოლოგი ლელა ტყეშელაშვილი

ფსიქოლოგმა ლელა ტყეშელაშვილმა მშობლობის მნიშვნელობისა და ბავშვის აღზრდისას დაშვებული მნიშვნელოვანი შეცდომების შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, აღზრდა ბავშვისთვის სტრესული არ უნდა იყოს:

„მშობლობა გახლავთ ის, რომ გარჩეული იყოს, სად მივანიჭოთ ბავშვს თავისუფლება და სად არის ჩვენი დახმარება საჭირო. აღზრდა არ უნდა იყოს სტრესული. ახალგაზრდა მშობლებს, ვისაც ჯერ ცოტა შეცდომა აქვს დაშვებული აღზრდის პროცესში, მინდა ვუთხრა, რომ ასეთი სტრესი ადამიანს არ უნდა მივაყენოთ. დასჯამდე არსებობს ძალიან ბევრი საშუალება, რომელმაც შეიძლება დასჯა თავიდან აგვაცილოს. რა ალტერნატივა არსებობს იმისთვის, რომ დასჯის გამოყენება ნაკლებად დაგვჭირდეს? ეს გახლავთ ის, რომ ​აქცენტი გავაკეთოთ ქცევებზე, რომლებიც დამაკმაყოფილებელია. ბავშვი არის ნამდვილად დაინტერესებული იმით, რომ მშობლის თვალში კარგად გამოიყურებოდეს. ბუნებრივად მოხდება ისე, რომ ქცევებს, რომლებიც მიუღებელია კვებასთან, დღის რეჟიმთან, სწავლასთან, ჰიგიენასთან დაკავშირებით, ნაკლებად გამოიყენებს.“

ლელა ტყეშელაშვილმა აღნიშნა, რომ თუ ბავშვი მშობელს სისუსტეს შეამჩნევს, ის აუცილებლად გამოიყენებს ამას მანიპულირებისთვის:

„ბავშვმა თუ იგრძნო, რომ მას შეუძლია თუნდაც ორი წუთით გადაავადოს რაღაც, ​თქვენც დაღლილი ხართ, იშვიათად ხვდებით ბავშვს დღის განმავლობაში, თავს იკავებთ, რომ შენიშვნები მისცეთ, ოღონდ დღე დამთავრდეს და დაიძინოს, თუ მან თქვენი სისუსტე დაინახა, ამას გამოიყენებს. თუ დასჯაზე იქნება საუბარი და მაინცდამაინც ჭირვეულობასთან გვაქვს საქმე, ეს ჩვენი დამსახურებაა, იმიტომ, რომ უკვე შორს წავიდა პრობლემა. ფიზიკური შეხება უბრალოდ გამორიცხულია. იყო დრო, როდესაც გაწკეპვლა კარგ მშობლობად ითვლებოდა. ჩვენ გვასწავლინდნენ: „მტრად გაზარდე და მოყვრად გამოგადგება,“ მაშინ ითვლებოდა, რომ ეს ჩვეულებრივი ამბავი იყო. ახლა ჩვენი ბავშვებიც გათვითცნობიერებულები არიან, ბავშვის უფლებებზე საუბრობენ.“

ლელა ტყეშელაშვილის თქმით, როდესაც ბავშვის დასჯის მიზნით აკრძალვებს ვიყენებთ, სიფრთხილე უნდა გამოვიჩინოთ და სწორად განვსაზღვროთ, რა უნდა ავუკრძალოთ ბავშვს:

„დასჯა არის რაღაცის გაკეთების აკრძალვა, რაც მას უნდა. როდესაც ბავშვს ვეტყვით: „დღეს ტელეფონს არ მოგცემ, კომპიუტერს არ ჩაგართვევინებ,“ ეს ქვეტექსტით ბავშვისთვის ნიშნავს, რომ ისეთი მნიშვნელოვანი რამეა სმარტფონი და კომპიუტერი, რომ ​მე ამ კარგი რაღაცის გაკეთების საშუალებას არ მაძლევენ. რასაც ჩვენ ვუკრძალავთ, ბავშვი უფრო მეტ ფასს ადებს, ვიდრე სინამდვილეში უნდა ადებდეს.“

„ყველა ასაკში, როგორც მისი განვითარება აძლევს შესაძლებლობას, თავისი მდგომარეობის ექსპერტი უნდა გავხადოთ ბავშვი. უნდა ვკითხოთ: „როდის გააკეთებ?“ თუ მან იგრძნო, რომ თვითონ არის თავისი ქცევის ავტორი, გაცილებით უკეთ იცავს მერე ამ წესებს.​ დაგეგმვაში მიაღებინეთ ბავშვს მონაწილეობა. როდესაც თავისი ნათქვამი იქნება, რომ ჯერ ამას გავაკეთებ, მერე იმას გავაკეთებ, უკვე საშუალება გვექნება, რომ მოვთხოვოთ პასუხი: „აი, შენ რომ თქვი, რატომ არ გააკეთე?“ დემოკრატიული აღზრდა არის საუკეთესო აღზრდა. ბავშვის ნებისყოფის გამომუშავება ხდება იმ შემთხვევაში, როდესაც ის თვითონ იწყებს თავისი ქცევის რეგულაციას. ძალიან ცოტა რამეა, რაც ბავშვისთვის არ შეიძლება და უფროსისთვის შეიძლება. ბავშვებს უფრო ცუდად ესმით, ვიდრე ხედავენ. თუ იმას, რასაც ბავშვს ვუკრძალავთ, მშობელი აკეთებს, ჩავთვალოთ, რომ ფუჭად არის გადაყრილი ყველაფერი,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ლელა ტყეშელაშვილმა საპატრიარქოს ტელევიზიის გადაცემაში „განთიადი“ ისაუბრა.

წყარო:​ „განთიადი“

არ დაგავიწყდეთ !!!

Momsedu.ge-მ თქვენთვის, ქალებისთვის შექმნა ახალი სივრცე, „ფასდაკლებები დედებისთვის“ (ჯგუფში გასაწევრიანებლად ნახეთ ბმული - „ფასდაკლებები დედებისთვის“)

„დედის სიყვარული არის უპირობო სიყვარული, მამის სიყვარულს სჭირდება დამსახურება,“- ფსიქოლოგი...
​ფსიქოლოგი ლელა ტყეშელაშვილი ბავშვის აღზრდაში მამის მონაწილეობის მნიშვნელობაზე საუბრობს და აღნიშნავს, რომ ამ მხრივ ორივე მშობელს თავისი განსხვავებული როლი აქვს:​„ბავშვის მოვლა, აღზრდა და უპი...

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად