Baby Bag

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს მოთმინება?

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს მოთმინება?

მოთმინება ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი უნარია, რომლის შეძენა ბავშვისთვის ადრეული ასაკიდანვე საჭიროა. მისი დახმარებით ადამიანები არამხოლოდ კარიერულ წინსვლას, არამედ ჯანმრთელობის შენარჩუნებას და ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებასაც ახერხებენ. მართალია, ბავშვისთვის მოთმინების უნარის გამომუშავება საკმაოდ რთული საქმეა, თუმცა არსებობს გარკვეული სტრატეგიები, რომელთა დახმარებით მიზნის მიღწევას აუცილებლად შეძლებთ.

  • პოზიტიური გამოცდილების დახმარებით ბავშვი მოთმინებას სწავლობს

ბავშვებს გამოუცდელობის გამო უჭირთ იმის გააზრება, თუ რა სარგებლობა მოაქვს მათთვის მოთმინების უნარის განვითარებას. ისინი კარგად ვერ აცნობიერებენ დროის მნიშვნელობას და ვერ ხვდებიან, რას ნიშნავს, როდესაც გარკვეული მსხვერპლის ფასად ჯილდოს იღებ. როდესაც ბავშვს დაპირდებით, რომ მას ტკბილეულს უყიდით, ან მგზავრობისას ეტყვით, რომ მალე პარკს მიუახლოვდებით, ბავშვი ძალიან ბევრჯერ გკითხავთ, მალე უყიდით თუ არა ტკბილეულს, ან მალე მიხვალთ თუ არა პარკთან. მის კითხვებს ყოველთვის თბილად და მოთმინებით უპასუხეთ, თუნდაც მან ერთი და იგივე კითხვა ოცჯერ დაგისვათ. როდესაც ბავშვი კითხვას განმეორებით გისვამთ, ის ამით ეგოიზმს არ ავლენს, არამედ ცნობისმოყვარეობას გამოხატავს. მას უბრალოდ არ ესმის დროის მნიშვნელობა და ვერ ხვდება, რამდენი დრო დარჩა თქვენ მიერ მიცემული პირობის შესრულებამდე. თუ ბავშვს უხეშად უპასუხებთ ან ფიზიკურად დასჯით იმის გამო, რომ მან ბევრი კითხვა დაგისვათ, ის ჩათვლის, რომ ლოდინი ნეგატიური გამოცდილებაა. თუ მას თბილად უპასუხებთ, ბავშვი გადაწყვეტს, რომ ლოდინი ცუდი სულაც არ არის.

  • ბავშვმა დროის მსვლელობა უნდა იგრძნოს

თანამედროვე ბავშვები დროის უდიდეს ნაწილს ეკრანთან ატარებენ. ისინი თამაშობენ ან ფილმებს უყურებენ, რის გამოს დროის მსვლელობას საერთოდ ვერ გრძნობენ. ბავშვს ისეთი გასართობი გამოუძებნეთ, რომელიც მას რეალურ დროსთან კავშირს არ გააწყვეტინებს. ბავშვმა სიამოვნებაც უნდა მიიღოს და დროის მსვლელობაც უნდა იგრძნოს, რათა მოთმინების სწავლა შეძლოს.

  • ბავშვისთვის მიცემული დაპირებები ყოველთვის უნდა შეასრულოთ

მშობლები ბავშვებს დაპირებებს აძლევენ და იმედოვნებენ, რომ ბავშვი მიცემულ პირობას დაივიწყებს. პატარები კი ყველაფერს იმახსოვრებენ. ისინი ელოდებიან, როდის შეასრულებს მშობელი დაპირებას, რის გამოც ფიქრობენ, რომ დრო ძალიან ნელა გადის. მათ ლოდინის პროცესი არ სიამოვნებთ და ნეგატიურ გამოცდილებას იღებენ. ბავშვი, რომელიც ელოდა, რომ დედა ათ წუთში ტკბილეულს უყიდიდა, თვეობით ელის პირობის შესრულებას, რის გამოც ის თვლის, რომ ლოდინი ძალიან ხანგრძლივი და მოსაწყენი პროცესია. როდესაც ბავშვს პირობას აძლევთ, რომ რამეს გაუკეთებთ, დანაპირები უნდა შეასრულოთ.

  • ბავშვი ინფორმირებული უნდა იყოს

ბავშვი თუ გეკითხებათ, რამდენ ხანში მიხვალთ გასართობ ცენტრში, მას ინფორმირებული პასუხი უნდა გასცეთ. თქვენს შვილს არ უთხრათ, რომ მალე მიხვალთ. პასუხი უფრო ზუსტი და ბავშვისთვის გასაგები უნდა იყოს. თქვენს შვილს აუხსენით, რომ გასართობ ცენტრამდე მისვლას იმდენი დრო სჭირდება, რამდენიც მისი საყვარელი მულტფილმის ყურებას. ბავშვი ასე უკეთ გაიგებს, რამდენ ხანში მივა დანიშნულების ადგილამდე და ზედმეტი კითხვებითაც არ შეგაწუხებთ.

  • ბავშვის დასამშვიდებლად წამზომისა და ვიზუალური რეპრეზენტაციის გამოყენება შეგიძლიათ

შორ გზაზე თუ მიდიხართ და ბავშვის კითხვებზე ყოველწამიერად პასუხის გაცემას ვერ ახერხებთ, შეგიძლიათ წამზომი გამოიყენოთ. ბავშვს აუხსენით, რომ წამზომის დახმარებით ის თავად გაიგებს, როდის მივა დანიშნულების ადგილამდე. უმჯობესია, თუ მანქანაში რუკაც გექნებათ, რომლის დახმარებითაც თქვენს შვილს ვიზუალურად აჩვენებთ, რა გზა გაქვთ გასავლელი და რა დრო დაგჭირდებათ მანძილის დასაფარად.

მომზადებულია​ kidsvillage.com - ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

შეიძლება დაინტერესდეთ

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

​რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ?

რას ნიშნავს ბავშვისთვის ჩახუტება და რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება მოახდინოს პატარაზე მისმა ნაკლებობამ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ფსიქოლოგი ლელი ყიფიანი.

- ქალბატონო ლელი, რას ნიშნავს პატარებისთვის ჩახუტება?

- ადამიანები სამყაროს აღიქვამენ 5 გრძნობის ორგანოს მეშვეობით, როგორებიცაა: მხედველობა, სმენა, გემო, ტაქტილური შეხება და ყნოსვა. ფიზიკური შეხება წარმოადგენს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტს, რომელიც ხელს უწყობს გარე სამყაროსთან ურთიერთობას. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები საკუთარ მდგომარეობას სიტყვებით გადმოვცემთ, შეხებით ვაწვდით სხვა ადამიანებს ინფორმაციას საკუთარი ემოციებისა და განწყობის შესახებ. მუცლად ყოფნის პერიოდშიც კი ნაყოფს ესმის დედის ხმა და შეხებაზე რეაგირებს მოძრაობით. როდესაც არის ემოციური კონტაქტი, ბავშვი უფრო მშვიდი იბადება. რა თქმა უნდა, ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია იმ საჭიროებების დაკმაყოფილება, როგორებიცაა: ჭამა, ჩაცმა, განათლების მიცემა და სხვა, თუმცა გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ემოციურ განვითარებაზე ზრუნვა. მან უნდა იგრძნოს, რომ უყვართ.

ჩახუტება - ეს არის ფიზიკური სიახლოვის ფორმა, რომლის მეშვეობითაც ადამიანები ერთმანეთის მიმართ გამოხატავენ დადებით ემოციებს - სიყვარულს და სითბოს, ეს სჭირდება, როგორც ბავშვს, ისე ზრდასრულ ადამიანს იმისათვის, რომ თავი იგრძნოს კომფორტულად, მშვიდად და ჰქონდეს პოზიტიური განწყობა.
ჩახუტება გავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.
ჩახუტების დროს აქტიურდება თავის ტვინის ქერქქვეშა სტრუქტურები. ხდება ოქსიტოცინის და დოფამინის გამოყოფა, რომელიც პასუხისმგებელია ემოციურ და ფიზიკურ მდგომარეობაზე, შესაბამისად, მცირდება ტკივილის, სტრესის და შფოთვის დონე. ამ დროს სტაბილურდება გულ-სისხლძარღვთა და სასუნთქი სისტემის მუშაობა.
​ბავშვები, რომლებიც იზრდებიან თბილ და მშვიდ გარემოში, სადაც ერთმანეთს ეფერებიან, ეხუტებიან, გამოხატავენ სიყვარულს, უფრო მეტად ემპათიურები არიან, აქვთ მაღალი თვითშეფასება, უადვილდებათ განცდებთან და სტრესთან გამკლავება, შეუძლიათ საკუთარი ემოციების რეგულაცია. ჩახუტება და შეხება იწვევს უსაფრთხოების და დაცულობის განცდას, ბავშვი ფიქრობს, რომ ის მნიშვნელოვანი, სასურველი ადამიანია და უყვართ.

​- თუკი მშობელი არასდროს ეხუტება ბავშვს, რა ნეგატიური ზეგავლენა შეიძლება ჰქონდეს ამას ბავშვზე?

​- ბავშვს, რომელსაც აქვს სიყვარულის და სითბოს ნაკლებობა, უუარესდება ნერვული სისტემის მუშაობა, ორგანიზმში გამოეყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. თუ ბავშვს უწევს დიდი ხნის განმავლობაში ნეგატიურ ემოციებში ყოფნა, აღნიშნული ჰორმონი გავლენას ახდენს მის ფიზიკურ და ფსიქიკურ მდგომარეობაზე, ქვეითდება იმუნური სისტემა, გავლენას ახდენს მეხსიერებაზე და ვერბალურ უნარებზე. თავს გრძნობს მარტოსულად, არის ჩაკეტილი და შესაძლებელია მომავალში გაუჭირდეს ურთიერთობები ან დაკარგოს რეალობის შეგრძნება. მათ არ შეუძლიათ გასცენ სიყვარული სხვის მიმართ, არიან აგრესიულები, გაღიზიანებულები, ზრდასრულობაში შესაძლებელია, ჰქონდეთ სიცარიელის შეგრძნება ან განუვითარდეთ ადამიანების შიში, რაც შეიძლება იყოს დეპრესიის გამომწვევი მიზეზი. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ მშობლები, რაც შეიძლება ხშირად ჩაეხუტონ თავიანთ შვილებს, ყველა ბავშვისთვის მნიშვნელოვანია თბილი, მეგობრული გარემო, რომ მასზე ზრუნავდნენ და უყვარდეთ.

​- როდესაც ბავშვს უცნობები ეხუტებიან, ამ დროს როგორ უნდა დავარიგოთ, მივცეთ ჩახუტების უფლება თუ არა?
- ზრდასრულისთვისაც და ბავშვისთვისაც, რა თქმა უნდა, უსიამოვნოა უცხო ადამიანის მხრიდან ჩახუტება, განსაკუთარებით, ბავშვებში, ამ დროს, გამოიყოფა სტრესის ჰორმონი კორტიზოლი. ისედაც ჩახუტება გვსიამოვნებს ახლოებლი და ჩვენთვის ნაცნობი ადამიანისგან.
ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად