Baby Bag

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს მოთმინება?

როგორ ვასწავლოთ ბავშვს მოთმინება?

მოთმინება ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი უნარია, რომლის შეძენა ბავშვისთვის ადრეული ასაკიდანვე საჭიროა. მისი დახმარებით ადამიანები არამხოლოდ კარიერულ წინსვლას, არამედ ჯანმრთელობის შენარჩუნებას და ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებასაც ახერხებენ. მართალია, ბავშვისთვის მოთმინების უნარის გამომუშავება საკმაოდ რთული საქმეა, თუმცა არსებობს გარკვეული სტრატეგიები, რომელთა დახმარებით მიზნის მიღწევას აუცილებლად შეძლებთ.

  • პოზიტიური გამოცდილების დახმარებით ბავშვი მოთმინებას სწავლობს

ბავშვებს გამოუცდელობის გამო უჭირთ იმის გააზრება, თუ რა სარგებლობა მოაქვს მათთვის მოთმინების უნარის განვითარებას. ისინი კარგად ვერ აცნობიერებენ დროის მნიშვნელობას და ვერ ხვდებიან, რას ნიშნავს, როდესაც გარკვეული მსხვერპლის ფასად ჯილდოს იღებ. როდესაც ბავშვს დაპირდებით, რომ მას ტკბილეულს უყიდით, ან მგზავრობისას ეტყვით, რომ მალე პარკს მიუახლოვდებით, ბავშვი ძალიან ბევრჯერ გკითხავთ, მალე უყიდით თუ არა ტკბილეულს, ან მალე მიხვალთ თუ არა პარკთან. მის კითხვებს ყოველთვის თბილად და მოთმინებით უპასუხეთ, თუნდაც მან ერთი და იგივე კითხვა ოცჯერ დაგისვათ. როდესაც ბავშვი კითხვას განმეორებით გისვამთ, ის ამით ეგოიზმს არ ავლენს, არამედ ცნობისმოყვარეობას გამოხატავს. მას უბრალოდ არ ესმის დროის მნიშვნელობა და ვერ ხვდება, რამდენი დრო დარჩა თქვენ მიერ მიცემული პირობის შესრულებამდე. თუ ბავშვს უხეშად უპასუხებთ ან ფიზიკურად დასჯით იმის გამო, რომ მან ბევრი კითხვა დაგისვათ, ის ჩათვლის, რომ ლოდინი ნეგატიური გამოცდილებაა. თუ მას თბილად უპასუხებთ, ბავშვი გადაწყვეტს, რომ ლოდინი ცუდი სულაც არ არის.

  • ბავშვმა დროის მსვლელობა უნდა იგრძნოს

თანამედროვე ბავშვები დროის უდიდეს ნაწილს ეკრანთან ატარებენ. ისინი თამაშობენ ან ფილმებს უყურებენ, რის გამოს დროის მსვლელობას საერთოდ ვერ გრძნობენ. ბავშვს ისეთი გასართობი გამოუძებნეთ, რომელიც მას რეალურ დროსთან კავშირს არ გააწყვეტინებს. ბავშვმა სიამოვნებაც უნდა მიიღოს და დროის მსვლელობაც უნდა იგრძნოს, რათა მოთმინების სწავლა შეძლოს.

  • ბავშვისთვის მიცემული დაპირებები ყოველთვის უნდა შეასრულოთ

მშობლები ბავშვებს დაპირებებს აძლევენ და იმედოვნებენ, რომ ბავშვი მიცემულ პირობას დაივიწყებს. პატარები კი ყველაფერს იმახსოვრებენ. ისინი ელოდებიან, როდის შეასრულებს მშობელი დაპირებას, რის გამოც ფიქრობენ, რომ დრო ძალიან ნელა გადის. მათ ლოდინის პროცესი არ სიამოვნებთ და ნეგატიურ გამოცდილებას იღებენ. ბავშვი, რომელიც ელოდა, რომ დედა ათ წუთში ტკბილეულს უყიდიდა, თვეობით ელის პირობის შესრულებას, რის გამოც ის თვლის, რომ ლოდინი ძალიან ხანგრძლივი და მოსაწყენი პროცესია. როდესაც ბავშვს პირობას აძლევთ, რომ რამეს გაუკეთებთ, დანაპირები უნდა შეასრულოთ.

  • ბავშვი ინფორმირებული უნდა იყოს

ბავშვი თუ გეკითხებათ, რამდენ ხანში მიხვალთ გასართობ ცენტრში, მას ინფორმირებული პასუხი უნდა გასცეთ. თქვენს შვილს არ უთხრათ, რომ მალე მიხვალთ. პასუხი უფრო ზუსტი და ბავშვისთვის გასაგები უნდა იყოს. თქვენს შვილს აუხსენით, რომ გასართობ ცენტრამდე მისვლას იმდენი დრო სჭირდება, რამდენიც მისი საყვარელი მულტფილმის ყურებას. ბავშვი ასე უკეთ გაიგებს, რამდენ ხანში მივა დანიშნულების ადგილამდე და ზედმეტი კითხვებითაც არ შეგაწუხებთ.

  • ბავშვის დასამშვიდებლად წამზომისა და ვიზუალური რეპრეზენტაციის გამოყენება შეგიძლიათ

შორ გზაზე თუ მიდიხართ და ბავშვის კითხვებზე ყოველწამიერად პასუხის გაცემას ვერ ახერხებთ, შეგიძლიათ წამზომი გამოიყენოთ. ბავშვს აუხსენით, რომ წამზომის დახმარებით ის თავად გაიგებს, როდის მივა დანიშნულების ადგილამდე. უმჯობესია, თუ მანქანაში რუკაც გექნებათ, რომლის დახმარებითაც თქვენს შვილს ვიზუალურად აჩვენებთ, რა გზა გაქვთ გასავლელი და რა დრო დაგჭირდებათ მანძილის დასაფარად.

მომზადებულია​ kidsvillage.com - ის მიხედვით

თარგმნა ია ნაროუშვილმა

არ დაგავიწყდეთ !!!

დაემატეთ ჯგუფში საბავშვო რეცეპტები

შეიძლება დაინტერესდეთ

„აუცილებელია, მშობელი იყოს ამ პროცესში ჩართული. იცოდეს, რა ინფორმაციას იღებს შვილი,“ - ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე

„აუცილებელია, მშობელი იყოს ამ პროცესში ჩართული. იცოდეს, რა ინფორმაციას იღებს შვილი,“ - ფსიქოლოგი ნინო ბუაძე

ფსიქოლოგმა ნინო ბუაძემ ბავშვების ეკრანდამოკიდებულებისა და ანიმაციებისადმი სიყვარულის შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, როდესაც ბავშვი ხშირად ითხოვს ერთსა და იმავე ანიმაციას, მშობელი უნდა დააკვირდეს, რა ინფორმაციას იღებს მისი შვილი ანიმაციის ყურებისას:

​ბავშვი ხშირად ითხოვს ერთსა და იმავე ანიმაციას, მაგრამ მნიშვნელოვანია მშობელი დააკვირდეს, რატომ ითხოვს, რა ინფორმაციას იღებს იქიდან. შეიძლება ეს იყოს მისთვის ძალიან სტრესული და უნდოდეს ამ შიშთან გამკლავება. აუცილებელია, მშობელი იყოს ამ პროცესში ჩართული. იცოდეს, რა ინფორმაციას იღებს შვილი. ბავშვს შეუძლია ძალიან კარგად გარდასახვა, შეუძლია როლის გათავისება. მერე სახეზე გვხვდება, რომ აგრესიულია, ყვირის, ურტყამს სხვებს. არ ვიცით, რატომ დაემართა სიბნელის შიში, ცალკე დაწოლა არ უნდა და ა.შ. რითი იკვებება? რა არის მისი საკვები? როგორ არის სიუჟეტი აწყობილი? როგორ ჩანს დადებითი პერსონაჟი? როგორ ამარცხებს ბოროტს? ამის გაშინაგანება ხდება. მერე როგორც კი მსგავს ემოციასთან კავშირი უწევს, ის აცოცხლებს ამ გმირს და ხდება ამ გმირის ნაწილი.“

ნინო ბუაძემ აღნიშნა, რომ ბავშვები სმარტფონებს ძალიან ეჯაჭვებიან, რაც სერიოზული პრობლემაა:

„ბავშვებს როდესაც ართმევენ სმარტფონებს, ისინი ფიქრობენ: რა გავაკეთო ახლა? ეს არის მათი სასიცოცხლო ენერგია. მოზარდებს რომ დავაკვირდეთ, მათი კომუნიკაცია არის ასეთი: „ეს თამაში იცი?“ თუ მან არ იცის ეს თამაში, მაშინ ჩამორჩება თითქოს. ​აქ შეიძლება წამოვიდეს ბულინგის თემაც, აკნინებენ, როგორ არ იცის. საკუთარი თავის აღქმაც ხდება უკვე იმ სივრცეში. იქ არის გამარჯვებული. ჩვენი თავიც რომ წარმოვიდგინოთ, სად გვიხარია? სადაც ჩვენთვის კომფორტული ზონაა. ბავშვები არიან იმ კომფორტულ ზონაში კარგად. არ უნდათ ეს ახალი ურთიერთობები. გაუცხოვებულია ბავშვი სამყაროსთან.“

ნინო ბუაძემ ბავშვების თვითშეფასების ჩამოყალიბების შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, ბავშვის გამოცდილება არც ისე მრავალფეროვანია, რის გამოც მის თვითშეფასებაზე გარემო უფრო ძლიერად ზემოქმედებს:

„ბავშვის თვითშეფასება და ზრდასრულის თვითშეფასება სხვადასხვა საძირკველზე დგას. ჩვენ გვაქვს უამრავი გამოცდილება და ამ უამრავ გამოცდილებაში, შეგვიძლია ავირჩიოთ სხვა.​ ბავშვის გამოცდილებაში მხოლოდ ეკრანია. მის თვითშეფასებაშიც ის არის, რომ იქ სუპერმენია. მას ახალი გამოცდილებისთვის დრო არ აქვს. ცხოვრება მიედინება მისგან დამოუკიდებლად. არჩევანის წინაშე რომ დგება, ის ირჩევს კომფორტულ ზონას, სადაც ის გმირია, რეალიზებულია და აღიარებული.“

„ზღაპარში შენი ტემპით ვითარდება მოვლენები. შეგიძლია პაუზა გააკეთო, კიდევ ერთხელ გადახედო სიუჟეტს, გაიმეორო. ეს არის გააზრების პროცესი. აღზრდაში ყველაზე მნიშვნელოვანია ბავშვს ასწავლო დამოუკიდებლად გადაწყვეტილების მიღება, ასწავლო ანალიზი, გაცნობიერება. მრავალი ალტერნატივა შევთავაზოთ ბავშვს. ზრდასრულებსა და ბავშვებს შორის არის ერთი ფუნდამენტური სხვაობა. ზრდასრულები ხშირად ამბობენ: ​„რა აზრი აქვს ახლა ხატვაზე რომ ვატარო? მაინც არ გამოვა ამისგან მხატვარი.“ ბავშვები პროცესზე არიან უფრო მეტად ორიენტირებულები. არ ვიყოთ შედეგზე ორიენტირებულები. როდესაც ამბობენ: „ვერ მღერის და რატომ?“ სცენაზე ხომ გადის და ტაშს ხომ უკრავენ? მონაწილე ხომ არის, მიკუთვნებულობის განცდა ხომ აქვს. შესაძლოა, ბავშვი არ არის იმ სპორტში წარმატებული, მაგრამ წაგება ისწავლა, დარდი ისწავლა, გამარჯვებისთვის ბრძოლა ისწავლა, მოტივაცია მიიღო. უამრავი პროცესია და არა ის, გაიტანა თუ არა ფეხბურთში გოლი,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ნინო ბუაძემ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „დღის კოდი“ ისაუბრა.

წყარო:​ „დღის კოდი“

წაიკითხეთ სრულად