დედები გადაღლილობის გამო ხშირად საკუთარ ცხოვრებას დაუსრულებელ გამოცდას ადარებენ. იმის ნაცვლად რომ ტკბილად გეძინოთ, ბავშვი ღამით ტირილს იწყებს, თქვენ კი ვერ ხვდებით როგორ მოიქცეთ. არ იცით, რა იქნება მისთვის უკეთესი. ვერ გაგირკვევიათ, უნდა მიხვიდეთ და გაართოთ თუ აცადოთ, რომ თავად დამშვიდდეს. თქვენი სკოლამდელი ასაკის შვილი გამომწვევი ქცევებით თქვენს გაღიზიანებას ცდილობს. როგორ უნდა მოიქცეთ ამ შემთხვევაში? ბავშვს სწორი ქცევის წესები ხელახლა უნდა გააცნოთ თუ არასასურველი ქცევის გამო დასაჯოთ? ამ და სხვა ამოცანების გადაწყვეტისას დედებს შიშის გრძნობა იპყრობთ. მათ არასწორი ნაბიჯის გადადგმა არ სურთ, რადგან ეშინიათ, რომ საკუთარი შვილების ფსიქიკას მნიშვნელოვნად დააზიანებენ.
დედებო, უმჯობესია დამშვიდდეთ და ზედმეტ სტრესს ერიდოთ. ყველა პატარა დრამა ბავშვის ფსიქიკაზე დამანგრევლად ნამდვილად არ მოქმედებს. თუმცა არსებობს გარკვეული ფაქტორები, რომლებიც თქვენი შვილის ცხოვრებაში უმნიშვნელოვანეს როლს ასრულებს. ბავშვების გაბედნიერება და მათთვის საუკეთესო საჩუქრების გაკეთება თუ გსურთ, ამისთვის არა დიდი თანხების დახარჯვა, არამედ მეტი სითბოსა და ყურადღების გამოჩენა დაგჭირდებათ.
• ბავშვის უნარები და შესაძლებლობები უნდა აღიაროთ
კარგი დედები ბავშვის თვითშეფასების გაზრდის ნამდვილი ექსპერტები არიან. ისინი მათ თბილი სიტყვებით, კომპლიმენტებითა და გამამხნევებელი ფრაზებით ანებივრებენ. თუმცა ეს ყველაფერი არ არის, რისი გაკეთებაც თქვენი შვილისთვის შეგიძლიათ. ბავშვის უნარებისა და შესაძლებლობების აღიარება თუ გსურთ, მას გამოწვევებთან გამკლავების საშუალება უნდა მისცეთ. თქვენი შვილი სირთულეებს დამოუკიდებლად უნდა გაუმკლავდეს. ბავშვები, რომლებიც დამოუკიდებლობას ეჩვევიან, გაცილებით გამბედავები არიან. მათ სიახლეები ნაკლებად აშინებთ და რისკზე წასვლას არასდროს გაურბიან. როგორც წესი, ისინი ეფექტურად აგვარებენ პრობლემებს და ამ უნარს არც ზრდასრულობისას კარგავენ.
თქვენი შვილისთვის სიკეთის გაკეთება თუ გსურთ, მას მეტი თავისუფლება მიეცით. როდესაც ხედავთ, რომ ბავშვს საშინაო დავალების შესრულება უძნელდება ან დაშლილი სათამაშოს აწყობას ვერ ახერხებს, მის დახმარებას ნუ იჩქარებთ. ბავშვს საკუთარი პრობლემის მოგვარების შესაძლებლობა მიეცით. როდესაც თქვენი 4 წლის შვილი ღელავს, რადგან მისი სათამაშო სატვირთო მანქანა ქვიშის ზიდვას ვერ ახერხებს, იმის ნაცვლად, რომ მანქანიდან ზედმეტი ქვიშის გადმოტვირთვა სცადოთ, ბავშვს სასარგებლო რჩევა მიეცით. უთხარით თქვენს შვილს, რომ მანქანაში არსებული ტვირთის შემსუბუქება, შესაძლოა, პრობლემის მოგვარებაში დაეხმაროს.
მართალია, ბავშვის შექებაში ცუდი არაფერია, მაგრამ მხოლოდ კომპლიმენტებით მას თავს დამოუკიდებელ და ძლიერ ადამიანად ვერ აგრძნობინებთ. თუ ხედავთ, რომ თქვენი შვილი ქვიშის მაღალ კოშკებს აგებს, იმის ნაცვლად, რომ მისი შედევრები დაუსრულებლად ადიდოთ, ბავშვს საინტერესო კითხვები დაუსვით. ჰკითხეთ თქვენს შვილს, როგორ მოახერხა მაღალი კოშკის იმგვარად აგება, რომ მისი მთლიანობის შენარჩუნება შეძლო.
ბავშვს აუცილებლად უნდა აუხსნათ, რომ ახალი წამოწყებები ყოველთვის წარმატებით არ სრულდება, მაგრამ მიზნის მისაღწევად ბრძოლა აუცილებელია. თქვენმა შვილმა უნდა იცოდეს, რომ წარმატებული ადამიანები არასდროს ნებდებიან. ბავშვს შეცდომების დაშვების არ უნდა ეშინოდეს. აუხსენით თქვენს შვილს, რომ ადამიანები სწორედ შეცდომების წყალობით იძენენ ახალ ცოდნას.
• ბავშვს თქვენი ღირებულებები და ფასეულობები უნდა გაუზიაროთ
თქვენს მეუღლესთან ერთად განსაზღვრეთ, თუ რა ფასეულობების მიხედვით გსურთ თქვენი შვილების აღზრდა. სიკეთე, ტოლერანტობა, პასუხისმგებლობა, გულწრფელობა და სიმტკიცე ის უმთავრესი თვისებებია, რომლებიც ბავშვს უნდა განუვითაროთ. იმისთვის, რომ თქვენი შვილი ღირსეულ ადამიანად აღზარდოთ, მას ღირებულებებზე კი არ უნდა ესაუბროთ, ამ ღირებულებების მიხედვით უნდა იცხოვროთ. ტელევიზორის ყურებისას თქვენი შვილების თანდასწრებით შეაქეთ ფილმის ის პერსონაჟები, რომლებიც ღირსეულად იქცევიან. თქვენს მეუღლეს ხმამაღლა ესაუბრეთ ამა თუ იმ გმირის მოსაწონ ქცევაზე. თუ ფილმის რომელიმე პერსონაჟი სხვა ადამიანს თავის საკვებს უწილადებს, თქვენს შვილს აუხსენით, რომ ის მისაბაძ ქცევას ახორიელებს, რადგან ქველმოქმედი და ხელგაშლილი ადამიანია. მშობელი ბავშვისთვის მთავარი როლური მოდელია, რის გამოც მათი თანდასწრებით არაგულწრფელი ქცევა არ უნდა გამოავლინოთ. თუ თქვენი შვილი ხედავს, რომ ნათესავებთან ვიზიტის თავიდან ასაცილებლად ცრუობთ, ის თქვენგან ცუდ მაგალითს იღებს.
• დააკვირდით თქვენს სიტყვებსა და საუბრის ტონს
რიგ შემთხვევებში წონასწორობის შენარჩუნება ყველაზე მომთმენ და მოსიყვარულე მშობლებსაც კი უჭირთ. თუ თქვენს შვილზე ბრაზდებით, ეცადეთ თავი მაქსიმალურად შეიკავოთ. მასთან ისე უნდა ისაუბროთ, როგორ თქვენს მეგობართან ისაუბრებდით. ბავშვს თავი თქვენს თანასწორად აგრძნობინეთ. როგორც წესი, მსგავს შემთხვევაში ბავშვები გაცილებით ყურადღებით გისმენენ და თქვენთან საუბარი სიამოვნებას ანიჭებთ. თუ თქვენს შვილთან გულახდილად და მეგობრულად ისაუბრებთ, ის რჩევისთვის თავადვე მოგმართავთ. თქვენი შვილები მომავალში სწორედ ისე დაგელაპარაკებიან, როგორც თქვენ ელაპარაკებით მათ. მოვლენები ბავშვის პერსპექტივიდან უნდა დაინახოთ. თუ თქვენი შვილი თავის საყვარელ სათამაშოს ვერ პოულობს, მას მხარდაჭერა უნდა გამოუცხადოთ. იმის ნაცვლად, რომ ბავშვს უკმაყოფილოდ უთხრათ: „ოჰ, დამშვიდდი, შენი სათამაშო არსად დაიკარგება,“ უმჯობესია დაკარგული ნივთის ძებნა მასთან ერთად დაიწყოთ, რათა იგრძნოს, რომ თქვენ მისი განსაცდელი გულთან ახლოს მიგაქვთ და მის სატკივარს იზიარებთ.
• მეუღლესთან ურთიერთობას მეტი დრო დაუთმეთ
მზრუნველი მშობლები ბავშვებს თავს უსაფრთხოდ და დაცულად აგრძნობინებენ. თუ თქვენი შვილები მოულოდნელად კონცის დროს შემოგისწრებენ, მათ თბილად და მეგობრულად გაესაუბრეთ. ამ გზით ბავშვებს სამომავლოდ ჯანსაღი ურთიერთობების ჩამოყალიბებაში დაეხმარებით. მეუღლესთან ურთიერთობას ყოველდღიურად გარკვეული დრო დაუთმეთ. ბავშვების დაძინების შემდეგ 15 წუთი მაინც უნდა გქონდეთ ერთმანეთთან სასაუბროდ. თქვენს მეუღლესთან ერთად სახლიდან მარტო ხშირად უნდა გახვიდეთ. შეყვარებულობა გაიხსენეთ და პაემნები მოიწყვეთ. ბავშვები იგრძნობენ, რომ თქვენ ერთად ყოფნა ძალიან გსიამოვნებთ. ბავშვების ჯანსაღი მომავლისთვის ბედნიერ ოჯახში ცხოვრება აუცილებელია. თუ თქვენ ქორწინებაში უბედური ხართ, ეს თქვენი შვილის ფსიქიკაზე დამანგრევლად მოქმედებს. უმჯობესია, თუ შვილების თანდასწრებით მეუღლესთან არასდროს იჩხუბებთ, მაგრამ თუ მსგავსი რამ მოხდება, მათივე თანდასწრებით უნდა შერიგდეთ. ამგვარად, ბავშვები იგრძნობენ, რომ თქვენი ურთიერთობა მყარია, რის გამოც ნებისმიერი დაბრკოლების გადალახვა შეგიძლიათ.
• სტრესთან გამკლავება ისწავლეთ
ბავშვები სირთულეებთან გამკლავებას თქვენგან სწავლობენ. ისინი გაკვირდებიან და ყველაფერს ამჩნევენ. მათ აინტერესებთ, როგორ აგვარებთ პრობლემებს და როგორ ამარცხებთ შიშს. თუ ბავშვი ხედავს, რომ მშობლები დაბრკოლებების გადალახვას წარმატებით ახერხებენ და ნებისმიერი სახის ზეწოლას უძლებენ, მას დაცულობის და სიმშვიდის განცდა ეუფლება. მისთვის სახლი მყუდრო ადგილად იქცევა, სადაც თავს უსაფრთხოდ იგრძნობს. თქვენ დროის სწორად გადანაწილება უნდა ისწავლოთ. თუ ბავშვი ექსკურსიაზე მიდის და მას საგზლისთვის გემრიელი მაფინების გამოცხობას დაპირდით, მიცემული პირობა ზედმეტი ალიაქოთის გარეშე უნდა შეასრულოთ. დრო ისე გადაანაწილეთ, რომ ექსკურსიის წინა დღე თავისუფალი გქონდეთ, რათა მაფინების გამოცხობა მარტივად და აუღელვებლად შეძლოთ. თუ ზაფხულში ოჯახთან ერთად დასასვენებლად წასვლას გეგმავთ, თანხის შეგროვებაზე წინასწარ იზრუნეთ. დანაზოგის შესაგროვებლად თანხები რაციონალურად გადაანაწილეთ. ბავშვებმა არ უნდა იგრძნონ, რომ მათთან ერთად დასასვენებლად წასვლა თქვენთვის სერიოზულ ფინანსურ გამოწვევას წარმოადგენს.
ზედმეტი სტრესის თავიდან ასაცილებლად სახლი ყოველთვის წესრიგში უნდა გქონდეთ, რათა ნივთების ძებნაში დიდი დრო არ დაგეხარჯოთ. თუ სამსახურითა და ბავშვებზე ზრუნვით მეტისმეტად გადაიღლებით, რელაქსაციის ტექნიკები გამოიყენეთ. შეგიძლიათ იოგას გაკვეთილებზე სიარული დაიწყოთ, სუნთქვით ვარჯიშებს მიმართოთ ან პროფესიონალ ფსიქოლოგს გაესაუბროთ. ცხადია, ისიც უნდა გახსოვდეთ, რომ ცხოვრებაში ყველაფერი ისე არ ხდება, როგორც ვგეგმავთ. თქვენი შვილისთვის ყურადღების დათმობა თუ გსურთ, საკუთარ პრობლემებზე ზედმეტად ბევრს ნუ იფიქრებთ. სტრესს აუცილებლად უნდა გაუმკლავდეთ, რადგან ბავშვის ჯანსაღად აღზრდისთვის სიმშვიდე და ენერგია გესაჭიროებათ.
• ხშირად აკოცეთ თქვენს შვილს და ნურც სასიამოვნო სიტყვების თქმა დაგენანებათ
უამრავი კვლევით დასტურდება, რომ ბავშვები, რომლებსაც მშობლები სათუთად ეპყრობიან, მეტად თავდაჯერებულები და ძლიერები არიან, ვიდრე ისინი, ვისაც მშობლის მხრიდან სითბო და ყურადღება აკლია. როდესაც ბავშვს ეფერებით, მის ორგანიზმში დიდი რაოდენობით სიყვარულის ჰორმონი გამომუშავდება, რაც მას უარყოფით მოვლენებთან და შეგრძნებებთან გამკლავებაში ძალიან ეხმარება. ბავშვს ყოველდღიურად უნდა უთხრათ, რომ ის ძალიან გიყვართ. შვილი სკოლაში ყოველთვის თბილი სიტყვებით უნდა გააცილოთ და დაძინების წინაც აუცილებლად უთხარით: „მე შენ მიყვარხარ.“ ზამთრის ცივ დღეებში ბავშვთან ერთად თბილ პლედში გაეხვიეთ და მისი საყვარელი წიგნები წაიკითხეთ. როდესაც თქვენი შვილი სადმე მიდის, აუცილებლად უთხარით, რომ მოგენატრებათ და ერთი სული გაქვთ, როდის დაგიბრუნდებათ.
ბავშვი დილით მოფერებითა და კოცნით უნდა გააღვიძოთ. ხშირად ჩაეხუტეთ თქვენს შვილებს და მათთან ერთად ბევრი იცინეთ. გახსოვდეთ, რომ მსგავს სიამოვნებას ცხოვრებაში სხვა ვერაფერი მოგანიჭებთ.
მომზადებულია parents.com-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა
წაიკითხეთ სრულად
