Baby Bag

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში?

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში?

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ლოგოპედი ეკატერინე კვიტაიშვილი.

- ზოგადად, რა არის ექსპრესიული მეტყველება?

- მეტყველების ექსპრესიულობა არის უნარი ნათლად, დამაჯერებლად და ამავე დროს, რაც შეიძლება მოკლედ, გამოხატოს საკუთარი აზრები და გრძნობები, ინტონაციის დაუფლების უნარი, სიტყვების არჩევა, წინადადებების აგება, ფაქტების შერჩევა, მაგალითები.

- როგორ ამოვიცნოთ რომ ბავშვს ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა აქვს? (რა ახასიათებს?)

- ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა არის მეტყველების განვითარების სპეციფიკური დარღვევის ერთ-ერთი ფორმა, რომლის დროსაც ბავშვის სასაუბრო მეტყველების გამოყენების უნარი მინიმალურ დონეზე დაბალია, რაც გამოიხატება მეტყველების ზოგადი განუვითარებლობით, არსებობს ლექსიკის სიღარიბე, სიტყვიერი განზოგადების დაბალი დონე, მეტყველების დეტალური განცხადების სირთულეები, აგრამატიზმები (სიტყვიერი დაბოლოებების გამოყენებაში შეცდომები, სიტყვების ფორმირების დარღვევა), წინადადებების, ზმნების გამოყენების სირთულეები. დამახასიათებელია არავერბალური მინიშნებების, ჟესტების ადეკვატური გამოყენება, კომუნიკაციის სურვილი.

მიუხედავად იმისა, რომ ნორმალური მეტყველების განვითარება ძალზე ინდივიდუალურია, ორი წლის ასაკში ცალკეული სიტყვების, მასთან დაკავშირებული მეტყველების წარმონაქმნების, ან სამი წლისთვის 2-3 სიტყვისგან შემდგარი მარტივი ფრაზების არარსებობა უნდა ჩაითვალოს დაყოვნების ნიშნად.

ექსპრესიული მეტყველების დარღვევის მიმანიშნებელი შეიძლება იყოს შემდეგი ნიშნები:

ბავშვს 2 წლამდე არ აქვს მეტყველება სიტყვების სახით და 3 წლისთვის მარტივი ფრაზები, მცირე ლექსიკით შემოიფარგლება, სირთულეები სინონიმების არჩევისას, თხრობა, წინადადების არასწორი სტრუქტურა, მეტყველებაში შეცდომები, სიტყვების შემოკლებული გამოთქმები, წინადადებების, ნაცვალსახელების არასწორი გამოყენება, არსებითი სახელების უარყოფის შეუძლებლობა.

- როგორ ხდება ექსპრესიული მეტყველების განვითარება და რა უნარებია ამისთვის საჭირო?

- განსაზღვრეთ რა ტემპით უნდა წაიკითხოთ ლექსი (საშუალო, სწრაფი, ნელი). ასევე, მონაცვლეობით თქვით წინადადება თხრობითი ინტონაციით, თქვით სიხარულით, სიამოვნებით, გაკვირვებით, ეჭვით. მონაცვლეობით მეტყველება ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვისა და დედის ცხოვრებაში, ის საშუალებას აძლევს ადამიანებს გამოხატონ თავიანთი სურვილები და საჭიროებები, აზრები და იდეები, დაიცვან თავიანთი თვალსაზრისი, განავითარონ ენის გამოყენება წერილობით და წარმატებულად იურთიერთონ სხვებთან. ბავშვებისა და მშობლების შემთხვევაში კი – ერთმანეთის გაგება და სტრესული სიტუაციების თავიდან აცილება. როდესაც ენა კარგად არის განვითარებული (ბავშვს აქვს საკმაოდ ფართო ლექსიკა, კომპეტენტურად გამოხატავს თავის აზრებს, იცის როგორ აღწეროს შეგრძნებები, მოქმედებები, მოვლენები, მკაფიოდ პასუხობს კითხვებს), ეს მნიშვნელოვნად უწყობს ხელს მის ცხოვრებას და უხსნის დიდ შესაძლებლობებს სხვადასხვა წრეში კომუნიკაციისთვის. 

მარიამ ჩოქური

„ჩვენ მოგვეთხოვება ბავშვისთვის მეტყველებით გამდიდრებული გარემოს შექმნა,“- ნეიროფსიქოლოგი თ...
​ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლებს ურჩია, რომ ბავშვის ენობრივი უნარების განვითარებისთვის მას ცოცხალი სამეტყველო გარემო შეუქმნან:„ჩვენ უნდა ველაპარაკოთ ჩვენს ბავშვებს. ძალიან ბევრი კვლევა ამბობს...
„მეტყველების დაწყების ვადების კრიტერიუმები ძალიან შეიცვალა,“ - ბავშვთა ნევროლოგი ბაკურ კოტ...
​ბავშვთა ნევროლოგმა ბაკურ კოტეტიშვილმა დაინტერესებული მშობლის კითხვას უპასუხა. მშობელი ღელავდა, რადგან მისი ოთხი წლის შვილი მხოლოდ ცალკეულ სიტყვებს იმეორებდა სტერეოტიპულად, თუმცა წინადადებებს არ წარმო...
„შეიძლება ორი წლის ასაკში ამით თავი დავიმშვიდოთ, რომ მამამ გვიან დაიწყო მეტყველება და მოდი...
​ფსიქიატრმა ტატა ბაზღაძემ ბავშვებში მეტყველების დაგვიანების პრობლემის შესახებ ისაუბრა და ის ძირითადი ნიშნები დაასახელა, რომლის დროსაც მშობელმა აუცილებლად უნდა მიმართოს სპეციალისტს:„ზოგიერთი მშობელი ორ...
რა ასაკიდან შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ბავშვს მეტყველების განვითარების პრობლემა აქვს და რა შეგ...
რა ასაკიდან შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ბავშვს მეტყველების განვითარების პრობლემა აქვს და რა შეგვიძლია გავაკეთოთ, სანამ სპეციალისტს მივმართავთ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ლოგოპედი ეკატერინე...

შეიძლება დაინტერესდეთ

„ბუნებრივი იმუნიტეტი არსებობს, ის იცავს, მაგრამ ეს ვერაფრით ვერ გამოგვადგება ვაქცინის საწინააღმდეგო არგუმენტად,“ - მაია ბუწაშვილი

„ბუნებრივი იმუნიტეტი არსებობს, ის იცავს, მაგრამ  ეს ვერაფრით ვერ გამოგვადგება ვაქცინის საწინააღმდეგო არგუმენტად,“ - მაია ბუწაშვილი

ინფექციონისტმა მაია ბუწაშვილმა კოვიდის წინააღმდეგ ბუნებრივი იმუნიტეტის ეფექტიანობისა და ვაქცინაციის აუცილებლობის შესახებ ისაუბრა:

„რა თქმა უნდა, ​ბუნებრივი იმუნიტეტი არსებობს, ის იცავს, მაგრამ ეს ვერაფრით ვერ გამოგვადგება ვაქცინის საწინააღმდეგო არგუმენტად. ბუნებრივი იმუნიტეტი და ვაქცინა ერთად არის საუკეთესო დაცვა და რისკების შემცირების გარანტირებული მეთოდი. ზოგიერთი კვლევა ამბობს, რომ კოვიდ გადატანილებისთვის მეორე აცრას აზრი არ აქვს და ერთი შეიძლება იყოს საკმარისი. ევროპის მთელი რიგი ქვეყნები კოვიდ გადატანილ მოზრდილებს მოერეჯერ არ ცრიან. ის, რომ კოვიდ გადატანილმა აღარ აიცრას, დღის წესრიგში საერთოდ არ დგას.“

მაია ბუწაშვილის თქმით, პირველი დოზის გაკეთების შემდეგ ვაქცინები საშუალოდ 30%-ით გვიცავს:

„ვაქცინის პირველი დოზის შემდეგ საშუალოდ 30%-ია დაცვა. მეორე დოზიდან ორი კვირის შემდეგ დაცვა აღწევს იმ მაქსიმუმს, რაც ამ ვაქცინისთვის არის შესაბამისი. ვისაც არ აქვს ანტისხეულები, ეს ავტომატურად არ ნიშნავს, რომ მათ იმუნიტეტი არ აქვთ.“

„რეინფიცირების შემთხვევაში უფრო მსუბუქად უნდა მიდიოდეს დაავადება, მაგრამ ზოგჯერ ეს კანონზომიერება ირღვევა. რეინფექციის დროს პირიქით, უფრო მძიმედ გამოხატული შემთხვევებიც ყოფილა. კოვიდ გადატანილს აცრა როდესაც ემატება, ის ორ-ნახევარჯერ მეტად დაცული ხდება. კოვიდის გადატანიდან ერთ თვეში ადამიანს შეუძლია აიცრას. ჩვენთან ადამიანებს, რომლებსაც ქრონიკული დაავადებები აქვთ, უფრო მეტად რატომღაც აქვთ ფაიზერის ვაქცინის შიში. პირველი სამი დღის განმავლობაში ვიზუალურად ფაიზერის ვაქცინას შეიძლება მეტად ჰქონდეს გამოხატული გვერდითი მოვლენები. ამის ნუ შეეშინდებათ. ​ფაიზერის ვაქცინის პრობლემა ის არის, რომ რამდენიმე თვის შემდეგ შედარებით მკვეთრად შემცირდა იმუნიტეტი და დასჭირდა ბუსტერი, რაც აჩვენა ზოგიერთი ქვეყნის მაგალითმა,“- აღნიშნულ საკითხზე მაია ბუწაშვილმა „რადიო თავისუფლების“ ეთერში ისაუბრა.

წყარო: ​„რადიო თავისუფლება“

წაიკითხეთ სრულად