Baby Bag

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში?

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში?

რა არის ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა და როგორ ამოვიცნოთ ის ბავშვებში? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ლოგოპედი ეკატერინე კვიტაიშვილი.

- ზოგადად, რა არის ექსპრესიული მეტყველება?

- მეტყველების ექსპრესიულობა არის უნარი ნათლად, დამაჯერებლად და ამავე დროს, რაც შეიძლება მოკლედ, გამოხატოს საკუთარი აზრები და გრძნობები, ინტონაციის დაუფლების უნარი, სიტყვების არჩევა, წინადადებების აგება, ფაქტების შერჩევა, მაგალითები.

- როგორ ამოვიცნოთ რომ ბავშვს ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა აქვს? (რა ახასიათებს?)

- ექსპრესიული მეტყველების დარღვევა არის მეტყველების განვითარების სპეციფიკური დარღვევის ერთ-ერთი ფორმა, რომლის დროსაც ბავშვის სასაუბრო მეტყველების გამოყენების უნარი მინიმალურ დონეზე დაბალია, რაც გამოიხატება მეტყველების ზოგადი განუვითარებლობით, არსებობს ლექსიკის სიღარიბე, სიტყვიერი განზოგადების დაბალი დონე, მეტყველების დეტალური განცხადების სირთულეები, აგრამატიზმები (სიტყვიერი დაბოლოებების გამოყენებაში შეცდომები, სიტყვების ფორმირების დარღვევა), წინადადებების, ზმნების გამოყენების სირთულეები. დამახასიათებელია არავერბალური მინიშნებების, ჟესტების ადეკვატური გამოყენება, კომუნიკაციის სურვილი.

მიუხედავად იმისა, რომ ნორმალური მეტყველების განვითარება ძალზე ინდივიდუალურია, ორი წლის ასაკში ცალკეული სიტყვების, მასთან დაკავშირებული მეტყველების წარმონაქმნების, ან სამი წლისთვის 2-3 სიტყვისგან შემდგარი მარტივი ფრაზების არარსებობა უნდა ჩაითვალოს დაყოვნების ნიშნად.

ექსპრესიული მეტყველების დარღვევის მიმანიშნებელი შეიძლება იყოს შემდეგი ნიშნები:

ბავშვს 2 წლამდე არ აქვს მეტყველება სიტყვების სახით და 3 წლისთვის მარტივი ფრაზები, მცირე ლექსიკით შემოიფარგლება, სირთულეები სინონიმების არჩევისას, თხრობა, წინადადების არასწორი სტრუქტურა, მეტყველებაში შეცდომები, სიტყვების შემოკლებული გამოთქმები, წინადადებების, ნაცვალსახელების არასწორი გამოყენება, არსებითი სახელების უარყოფის შეუძლებლობა.

- როგორ ხდება ექსპრესიული მეტყველების განვითარება და რა უნარებია ამისთვის საჭირო?

- განსაზღვრეთ რა ტემპით უნდა წაიკითხოთ ლექსი (საშუალო, სწრაფი, ნელი). ასევე, მონაცვლეობით თქვით წინადადება თხრობითი ინტონაციით, თქვით სიხარულით, სიამოვნებით, გაკვირვებით, ეჭვით. მონაცვლეობით მეტყველება ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვისა და დედის ცხოვრებაში, ის საშუალებას აძლევს ადამიანებს გამოხატონ თავიანთი სურვილები და საჭიროებები, აზრები და იდეები, დაიცვან თავიანთი თვალსაზრისი, განავითარონ ენის გამოყენება წერილობით და წარმატებულად იურთიერთონ სხვებთან. ბავშვებისა და მშობლების შემთხვევაში კი – ერთმანეთის გაგება და სტრესული სიტუაციების თავიდან აცილება. როდესაც ენა კარგად არის განვითარებული (ბავშვს აქვს საკმაოდ ფართო ლექსიკა, კომპეტენტურად გამოხატავს თავის აზრებს, იცის როგორ აღწეროს შეგრძნებები, მოქმედებები, მოვლენები, მკაფიოდ პასუხობს კითხვებს), ეს მნიშვნელოვნად უწყობს ხელს მის ცხოვრებას და უხსნის დიდ შესაძლებლობებს სხვადასხვა წრეში კომუნიკაციისთვის. 

მარიამ ჩოქური

„ჩვენ მოგვეთხოვება ბავშვისთვის მეტყველებით გამდიდრებული გარემოს შექმნა,“- ნეიროფსიქოლოგი თ...
​ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლებს ურჩია, რომ ბავშვის ენობრივი უნარების განვითარებისთვის მას ცოცხალი სამეტყველო გარემო შეუქმნან:„ჩვენ უნდა ველაპარაკოთ ჩვენს ბავშვებს. ძალიან ბევრი კვლევა ამბობს...
„მეტყველების დაწყების ვადების კრიტერიუმები ძალიან შეიცვალა,“ - ბავშვთა ნევროლოგი ბაკურ კოტ...
​ბავშვთა ნევროლოგმა ბაკურ კოტეტიშვილმა დაინტერესებული მშობლის კითხვას უპასუხა. მშობელი ღელავდა, რადგან მისი ოთხი წლის შვილი მხოლოდ ცალკეულ სიტყვებს იმეორებდა სტერეოტიპულად, თუმცა წინადადებებს არ წარმო...
„შეიძლება ორი წლის ასაკში ამით თავი დავიმშვიდოთ, რომ მამამ გვიან დაიწყო მეტყველება და მოდი...
​ფსიქიატრმა ტატა ბაზღაძემ ბავშვებში მეტყველების დაგვიანების პრობლემის შესახებ ისაუბრა და ის ძირითადი ნიშნები დაასახელა, რომლის დროსაც მშობელმა აუცილებლად უნდა მიმართოს სპეციალისტს:„ზოგიერთი მშობელი ორ...
რა ასაკიდან შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ბავშვს მეტყველების განვითარების პრობლემა აქვს და რა შეგ...
რა ასაკიდან შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ბავშვს მეტყველების განვითარების პრობლემა აქვს და რა შეგვიძლია გავაკეთოთ, სანამ სპეციალისტს მივმართავთ? - ამ საკითხებზე ​MomsEdu.ge-ს ესაუბრა ლოგოპედი ეკატერინე...

შეიძლება დაინტერესდეთ

​როგორი უნდა იყოს კანის მოვლის დღის და ღამის რუტინა? - თემაზე MomsEdu.ge-ს დერმატოლოგი ნინო ნიშნიანიძე ესაუბრა

​როგორი უნდა იყოს კანის მოვლის დღის და ღამის რუტინა? - თემაზე MomsEdu.ge-ს დერმატოლოგი ნინო ნიშნიანიძე ესაუბრა

როგორი უნდა იყოს კანის მოვლის დღის და ღამის რუტინა? - ამ თემაზე MomsEdu.ge-ს დერმატოლოგი ნინო ნიშნიანიძე ესაუბრა. 

- რა კომპონენტებისგან უნდა შედგებოდეს კანის მოვლის რუტინა?

- სახის კანი ასახავს სხეულის ზოგად მდგომარეობას. კანის ყოველდღიური მოვლა სათანადო კვების გარეშე წარმოუდგენელია. დაბალანსებული კვება გვეხმარება მრავალი პრობლემის გადაჭრაში. ზოგჯერ აკნე, შავი და თეთრი კომედონები ჩნდება, მარილიანი, ცხიმოვანი, ცხარე-მწარე და შემწვარი საკვების მიღების შემდეგ. როგორც კი ვიწყებთ ჯანსაღ და სწორად კვებას, კანის მდგომარეობა შესამჩნევად უმჯობესდება. სახის კანის სწორი მოვლის საფუძველი ჯანსაღი ცხოვრების წესია. კანის მოვლის რუტინა ძირითადად სამი კომპონენტისგან შედგება: 

  1. კანის გასუფთავება, ტონირება;
  2. დამატებითი გასუფთავება, ტენიანობა;
  3. ზედაპირის დარბილება და დატენიანება.

- როგორი უნდა იყოს დილის და ღამის კანის მოვლის რუტინა და ძირითადად, რა შემადგენლობა უნდა ჰქონდეს პროდუქტებს, რასაც რუტინაში ჩავრთავთ?

დღის რუტინის მთავაზი მიზანი ჩვენი კანის ბუნებრივი ფუნქციონირების შენარჩუნება და დაცვაა იმ გარემო ფაქტორებისგან, რომელიც ძალიან აგრესიულად ცდილობს სტრუქტურის დაზიანებას (გამონაბოლქვი, სტრესი, მტვერი, მავნე ჩვევები და სხვა). კანის დაბანა და გასუფთავება ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაწილია. ტონერი აცოცხლებს, ატონიზირებს კანს და აძლიერებს ნივთიერებათა ცვლას, რაც ეხმარება მას უკეთ აითვისოს აუცილებელი კომპონენტები.

დატენიანებასთან დაკავშირებით მუდმივი კითხვაა: შრატი თუ დამატენიანებელი კრემი? - ეს ორი ერთმანეთისგან სრულიად განსხვავებული პროდუქტია. შრატი ძლიერი დამატენიანებელი საშუალებაა, რომელშიც დიდი დოზით შედის კონცენტრირებული აქტიური ინგრედიენტები. გარდა ამისა, ძლიერი ანტიოქსიდანტური შრატი საჭიროა დღის განმავლობაში აგრესიული დაზიანებისგან დასაცავად. ძირითადად, შრატი შედგება შემდეგი ნივთიერებებისან: ჰიალურონის მჟავა - ძლიერი დატენიანებისა და ჰიდროლიპიდური ბალანსისთვის; ვიტამინი C - ანტიოქსიდანტი და კანის ზოგადი ფერის გაუმჯობესებისთვის; რეტინოლი, ვიტამინი B და პეპტიდები - კოლაგენისა და ელასტინის გამომუშავების სტიმულირებისთვის. სწორედ ეს ნივთიერებებია აუცილებელი დაბერების ნიშნების პრევენციისთვის. დღისა და ღამის კრემი ყველაზე აუცილებელია და სწორად უნდა იქნეს შერჩეული. კრემი, რომელსაც დილით ვიყენებთ შეიცავს კანის ძლიერი დაცვის კომპონენტებს. სახლიდან გასვლის შემდეგ ეს პროდუქტი გვიცავს, როგორც დაბინძურებისგან, ასევე მზის მავნე UV გამოსხივებისგან. ძირითადად მსუბუქი კონსისტენციით გამოირჩევა და ატენიანებს კანს დღის განმავლობაში. რაც შეეხება ღამის კრემს, მეტად მიმართულია კანის სტრუქტურის აღდგენაზე, გამოირჩევა სქელი ტექსტურით, რათა ღამის განმავლობაში ძლიერად აღადგინოს ტენიანობის ბალანსი და შეაღწიოს კანის ღრმა შრეებში.

თუ გვაწუხებთს თვალის გარშემო სიმშრალე, ჰიპერჰიგმენტაცია, მუქი წრეები, არსებობს თვალის გარშემო გამოსაყენებელი კრემებიც.

კანის ყოველდღიური რუტინა ამინდებისა და სეზონის შესაბამისად შეიძლება გადავაწყოთ. ძლიერი მზისგან დამცავი და თხელი დამატენიანებლები გვერდზე გადავდოთ და უფრო მეტად გამოვიყენოთ კოლაგენით მდიდარი დატენიანებლები, რადგან შემოდგომაზე კანი შრება და ძლიერი დამატენიანებელია საჭირო.

ქარიან და გრილ ამინდებში ტუჩის თხელი, ნაზი კანის მოფრთხილებაა საჭირო. ამიტომ უნდა გამოვიყენოთ დღეში ორჯერ ტუჩის ბალმი. ნაკლებად უნდა გამოვიყენოთ შემოდგომა-ზამთრის სეზონზე ექსფოლიატორები და ამქერცლავი ნიღბები, წინააღმდეგ შემთხვევაში გამომშრალ კანს, დამსკდარ ზედაპირებს და მუდმივ გამონაყარს ვერ გადაურჩებით.

ასევე კანის მოვლაში გასათვალისწინებელია კანის ტიპი. ვინაიდან არასწორმა მოვლამ შესაძლოა, სხვადასხვა ტიპის პრობლემა გამოიწვიოს. მაგალითად, თუ ლოყები და საფეთქლები ნორმალურად იყო დატენიანებული – გამოშრეს, ხოლო თუ ისედაც მშრალი იყო – გაუხეშდეს, აიქერცლოს და გაღიზიანდეს. გამომშრალი კანი კი, როგორც ვიცით, კარგავს ელასტიკურობას, ნაოჭდება და მალე ბერდება. T ზონის არასწორი მოვლის შედეგია დახშული ფორები, ფერიმჭამელები, ჩირქოვანი ელემენტები, რომლებიც გართულების შემთხვევაში შესაძლოა აკნეში გადაიზარდოს.

- როგორი უნდა იყოს კანის მოვლის რუტინა 40 წლიდან?

- 40 წლიდან სასურველია დამატენიანებელი კრემი შეიცავდეს:

1. მზისგან დამცავ კომპლექსს. უმჯობესია, მისი SPF, სულ ცოტა, 30 იყოს. იცავს კანს ულტრაიისფერი სხივების აგრესიული ზემოქმედებისგან;

2. ჰიალურონის მჟავას – ხელს უწყობს კანის აქტიურ დატენიანებას;

3. C და E ვიტამინებს – უზრუნველყოფს კანის დაცვას მავნე ზემოქმედებისგან.

- დამატებით რას ურჩევდით მკითხველს?

საბოლოოდ ვიტყოდი, რომ კანის მოვლა არაა მარტივი პროცესი და პაციენტმა თვითონ არ უნდა მიიღოს გადაწყვეტილება, თუ როგორ მოუაროს კანს. ყოველთვის საჭიროა დერმატოლოგ-კოსმეტოლოგმა შეაფასოს მისი კანის მდგომარეობა და მან მისცეს რეკომენდაციები.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

წაიკითხეთ სრულად