Baby Bag

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

​რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის? - რეკომენდაციები ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგისგან

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის და როგორ დავეხმაროთ მათ? - ამ საკითხებზე MomsEdu.ge-ს ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოლოგი მარიამ შოვნაძე ესაუბრა.

რატომ ეშინიათ ბავშვებს სიბნელის?

შიში ისეთივე მნიშვნელოვანი ემოციაა, როგორც სიხარული, ბრაზი და ა.შ. ხშირად სამუშაო პროცესში ვხვდები დამოკიდებულებას, რომ შიში ცუდი ემოციაა და სირცხვილთანაც აკავშირებენ. ზოგადად, ემოციებთან და მათ შორის, შიშთანაც, არასწორი შეფასებაა - ცუდი ან კარგი. სინამდვილეში შიშს დიდი როლი აქვს ადამიანის ცხოვრებაში, გვიცავს აღქმული საფრთხეებისგან.

შიშს ყველა ბავშვი გრძნობს ბავშვობაში, ეს ბუნებრივი და ნორმალურია. ჩვეულებრივ, პირველად 3-დან 6 წლამდე ასაკში ჩნდება. ამ ასაკში ბავშვებს უჭირთ გამიჯნონ ფანტაზია და რეალობა, ამიტომ საწოლის ქვეშ ან კარადაში შესაძლოა წარმოიდგინონ სხვადასხვა პერსონაჟი.

- თუ პრობლემას ყურადღებას არ მივაქცევთ, შესაძლებელია თუ არა მომავალში გართულდეს?

ისეთი ფრაზები, როგორიც არის „არაფერია საშიში”, „ნუ გეშინია”, „ამხელა ბიჭს/გოგოს როგორ გეშინია, სირცხვილია” - დაუშვებელია. ბავშვის ემოციის იგნორით, გაბრაზებით, შერცხვენით ან გაუფასურებით, მას ვერ ვეხმარებით, პირიქით, უკიდურესი შედეგები შეიძლება მივიღოთ.

- როგორ დავეხმაროთ და ავუხსნათ პატარას, რომ არაფერია საშიში?

სიბნელის შიში არ არის მხოლოდ და მხოლოდ სიბნელის შიში. ეს შიში გულისხმობს სიბნელეში რაიმე საფრთხის არსებობის და მისი ვერ დანახვის შიშს. აქედან გამომდინარე, ფანტაზიის დახმარებით ბავშვისთვის ჩრდილი ბნელ კუთხეში შეიძლება მონსტრად გადაიქცეს. მაშინ, როდესაც ბავშვს აქვს ძლიერი შიში, რომ საწოლის ქვეშ მონსტრია და ჩვენ ვუხსნით რომ საწოლის ქვეშ საფრთხე არ არის, მაგრამ მას ისევ ეშინია, ამ დროს, შესაძლოა მშობელი გაღიზიანდეს, გაბრაზდეს ან საკუთარი თავი დაადანაშაულოს რომ საკმარისად კარგად ვერ უხსნის. მნიშვნელოვანია, გავიხსენოთ ასაკობრივი თავისებურება, ბავშვს აღნიშნულ ასაკში უჭირს ფანტაზიის და რეალობის გამიჯვნა, აქედან გამომდინარე, შესაძლოა თქვენ გისმენდეთ, მაგრამ ამან გავლენა არ იქონიოს და კიდევ უფრო მეტად დატვირთოს ბავშვის ემოციური მდგომარეობა.

- რა გზები არსებობს შიშის დასაძლევად?

რეკომენდაციები:

- მნიშვნელოვანია, ამოვიცნოთ და ვაღიაროთ ბავშვის შიში, ვალიდურად მივიღოთ და არავითარ შემთხვევაში არ გავაუფასუროთ. ასევე, არ არის რეკომენდებული ისეთი სქემების მიწოდება, როგორიც არის „კარგ ბავშვებს არ ეშინიათ”, „კარგ ბავშვებთან მონსტრები არ მოდიან”.

როგორც აღვნიშვნე, მნიშვნელოვანია ვალიდაცია მივცეთ ბავშვს, ვაგრძნობინოთ თანაგანცდა, რომ მარტო არ არის ამ შიშთან და გვსურს მისი დახმარება. თუ ჩვენ ვალიდურად მივიღებთ მის შიშს, დავეხმარებით ამ შიშის გამოკვლევაში და შესწავლაში, ბავშვი მნიშვნელოვან გამოცდილებას მიიღებს და აუცილებლად გაუმკლავდება.

თუ ბავშვს ეშინია ბნელ ოთახში მარტო დარჩენის და დაძინების, ამ შემთხვევაში, შეგვიძლია ხშირად გავატაროთ დრო ერთად ბნელ ოთახში. მაგალითად, ჩაბნელებულ ოთახში მოვაწყოთ ფანრებით განძის ძიება ან კედელზე ჩრდილებით ვითამაშოთ. რაც უფრო მეტ დროს გავატარებთ მხიარულად სიბნელეში, ბავშვი უფრო უსაფრთხოდ იგრძნობს თავს და ისწავლის როგორ გამოიკვლიოს შიში, არსებული გარემო. ასევე, შესაძლოა დაეხმაროს ძილის მეგობარი, სათამაშო, რომელიც თავს უსაფრთხოდ აგრძნობინებს.

შეგვიძლია ძილის წინა რიტუალის შემდეგ ერთად ფანრით გამოვიკვლიოთ ოთახის კუთხეები, საწოლის ქვეშ არსებული სივრცე და ეს ფანარიც დავუტოვოთ ბავშვს, რათა საჭიროების შემთხვევაში მარტომაც გააგრძელოს გამოკვლევა.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური

შეიძლება დაინტერესდეთ

გამართლებულია თუ არა ბაღზე სრულად უარის თქმა, თუ მშობელს ბავშვის ბაღში მიყვანა არ უნდა? - ფსიქოლოგი ლიკა ქურციკიძე

გამართლებულია თუ არა ბაღზე სრულად უარის თქმა, თუ მშობელს ბავშვის ბაღში მიყვანა არ უნდა? - ფსიქოლოგი ლიკა ქურციკიძე

ფსიქოლოგმა ლიკა ქურციკიძემ ბავშვის განვითარებისთვის ბაღში სიარულის მნიშვნელობაზე ისაუბრა:

„მე არ წავახალისებ იმ ფაქტს, რომ ბავშვი ბაღში არ მივიყვანოთ, თუ ამის რაღაც განსაკუთრებული შემთხვევა არ არის. ყველა მიდგომა გვეუბნება, რომ ისეთ მრავალფეროვან გარემოს სახლში მაინც ვერ შევქმნით, იმდენ თანატოლს ვერ მოვიყვანთ. ჩვენ მშობლები არ ვართ ადრეული განათლების სპეციალისტები და არ ვიცით ზუსტად რა მეთოლოგია შეიძლება იყოს ბავშვის განვითარების წამახალისებელი. ეს უნდა იცოდეს საბავშვო ბაღის სპეციალისტმა.

თუ რაიმე განსაკუთრებული შემთხვევა არ გვაქვს, უმჯობესია, ბავშვი ვატაროთ ბაღში. თუ ისეთი შემთხვევაა, რომ ბავშვი ბაღში დიდ დროს არ ატარებს, რითი შეიძლება, რომ კომპენსირება გავაკეთოთ? ყველაზე მნიშვნელოვანი ამ დროს არის მრავალფეროვანი თამაშების შეთავაზება ასაკის შესაბამისად. თუ იმის დრო, რესურსი და ენერგია არ გვაქვს, რომ ბავშვს მასტიმულირებელი აქტივობები შევთავაზოთ, აუცილებლად უნდა მივიყვანოთ ბაღში. ბავშვი ხშირად უნდა გვყავდეს გარე სივრცეში.

მნიშვნელოვანია, რამდენად ხარისხიანია თქვენი თამაში შვილთან. რას მოვიაზრებთ ხარისხიან თამაშში? თუ დღის განმავლობაში 20 წუთს მაინც უთმობთ სრულად თქვენს შვილს, ეს ხარისხიანი, ემოციურად და ფიზიკურად ჩართული 20-წუთიანი დრო, შეიძლება აკომპენსირებდეს მთელი დღის განმავლობაში ბავშვთან ყოფნას, თუ ჩვენ თან ვალაგებთ, საჭმელს ვაკეთებთ და ოთახის მეორე ბოლოდან ვეკონტაქტებით ბავშვს. ეს არ არის ხარისხიანი დროის გატარება მასთან ერთად,“- მოცემულ საკითხზე ლიკა ქურციკიძემ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „სხვა შუადღე“ ისაუბრა.

წყარო: ​„სხვა შუადღე“

წაიკითხეთ სრულად