Baby Bag

ეკრანზე დამოკიდებულება ბავშვის განვითარებას განსაკუთრებით ადრეულ ასაკში აფერხებს

ეკრანზე დამოკიდებულება ბავშვის განვითარებას განსაკუთრებით ადრეულ ასაკში აფერხებს
როგორ უნდა მოვიქცეთ, სანამ ბავშვი ეკრანდამოკიდებული გახდება და რა ზიანს აყენებს მათ გონებრივ განვითარებას ეკრანი? - აღნიშნულ თემებზე MomsEdu.ge-ს ბავშვთა ადრეული განვითარების სპეციალისტი მარი ჯოხარიძე ესაუბრა.

- ეკრანდამოკიდებულება ბავშვებში ძალიან დიდი პრობლემაა. რა სიმპტომები ახასიათებს ეკრანდამოკიდებულ ბავშვს და როგორია მისი ქცევა?

- ეკრანდამოკიდებული ბავშვები პასიურები არიან, არ იჩენენ ინტერესს სხვა აქტივობების მიმართ. ხშირად ვხდებით პრობლემებს ქცევაშიც, როცა მშობელი ეკრანს მოაშორებს ბავშვს, აწყობენ ტანტრუმს და ასე ცდილობენ გაჯეტების დაბრუნებას, ძირითად შემთხვევაში იღებენ კიდეც მათთვის სასურველ შედეგს.

- როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, რა საზღვრები უნდა დაუწესოს ბავშვს?

- საზღვრების დაწესება აუცილებელია, თუმცა ეს საზღვრებიც დამოკიდებულია ბავშვის ასაკზე, განვითარების საფეხურზე. 3 წლამდე ასაკის ბავშვები სასურველია, საერთოდ მოვარიდოთ ეკრანს, მაგრამ რადგან დღევანდელ რეალობაში ეს ძალიან რთულად შესასრულებელია, რეკომენდაციაა, რომ ეკრანთან გატარებული დრო არ უნდა აღემატებოდეს ნახევარ საათს. ადრეულ ასაკში ამას განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს. დრო შეიძლება გადანაწილებული გვქონდეს, მაგალითად, თუ ექვსი წლის ბავშვს ვაძლევთ უფლებას, რომ დღის განმავლობაში ერთი საათი გაატაროს ეკრანთან, შეიძლება ეს ერთი საათი, ორ ან სამ ნაწილად გავყოთ. აუცილებლად უნდა აკონტროლოს მშობელმა, რას უყურებს ბავშვი, რა ინფორმაციას მიიღებს, რას აითვისებს. ბევრი სასარგებლო რამეც შეიძლება ისწავლოს ბავშვმა ეკრანიდან თუ საზღვრებს დავუწესებთ და ყურადღებით შევურჩევთ, რას უყუროს.

- როგორ ავარიდოთ ბავშვი ეკრანდამოკიდებულებას, რომ არც მისი ფსიქიკა დააზიანოს და თან პრობლემაც აღმოიფხვრას? (ფაქტია, რომ გაჯეტების სრულად აკრძალვა დღევანდელ რეალობაში არ გამოდის)

- ბავშვს უნდა შევთავაზოთ რაც შეიძლება მეტი საინტერესო, გასართობი აქტივობა და წავახალისოთ მისი ინტერესები. პატარა ჩართული უნდა იყოს ოჯახის საქმიანობაში, რუტინაში და მისი მოქმედებები აუცილებლად უნდა იყოს წახალისებული.

- რამდენად აფერხებს ბავშვის გონებრივ განვითარებას ეკრანზე მიჯაჭვულობა?

- ეკრანზე დამოკიდებულება ბავშვის განვითარებას განსაკუთრებით აფეხებს ადრეულ ასაკში. ბავშვი ვითარდება მაშინ, როცა იკვლევს გარემოს, იღებს ახალ გამოცდილებებს, აკვირდება და შეისწავლის საგნებს, მაგალითად, შეხებით, ყნოსვით. ეკრანთან კი ამის შესაძლებლობა არ აქვს. გაჯეტებთან დიდი დროის გატარება განსაკუთრებით უშლის ხელს სოციალური უნარების განვითარებას.

- უკვე ეკრანდამოკიდებულ ბავშვთან რა რაციონალური ნაბიჯები უნდა გადადგას მშობელმა, უნდა მიმართოს თუ არა სპეციალისტს და თავად რისი გაკეთება შეუძლია?

- მშობელმა უნდა დააწესოს საზღვრები, მოიფიქროს, დაგეგმოს, რა აქტივობებით დაკავდება ბავშვი დღის განმავლობაში. აქტივობები უნდა იყოს ბავშვის ინტერესებს და შესაძლებლობს მორგებული. ეკრანი გამოიყენოს, როგორც ჯილდო. ბავშვი ჯერ დაკავდეს მშობლის მიერ შეთავაზებული აქტივობით და შემდეგ მიიღოს გაჯეტი განსაზღვრული დროით. მაგალითად, „ჯერ დავხატოთ და შემდეგ მიიღებ ტელეფონს 10 წუთით“. რთულია ერთი რეკომენდაცია მოარგო ყველა შემთხვევას, ყველაფერი დამოკიდებულია ბავშვის ასაკზე, განვითარების საფეხურზე, ოჯახის ცხოვრების წესზე. თუ მშობელი ხვდება, რომ დამოუკიდებლად ვერ უმკლავდება და უჭირს ბავშვის ქცევის მართვა, უნდა მიმართოს სპეციალისტს, ასე მიიღებს არა ზოგად, არამედ კონკრეტულ შემთხვევაზე მორგებულ რეკომენდაციებს.

ესაუბრა მარიამ ჩოქური 

შეიძლება დაინტერესდეთ

„დაცემული ბავშვის წამოყენების დროს შეიძლება ამოვარდნილობა განვითარდეს, რაც იწვევს ძლიერ ტკივილს,“ - ირინა წირქვაძე

„დაცემული ბავშვის წამოყენების დროს შეიძლება ამოვარდნილობა განვითარდეს, რაც იწვევს ძლიერ ტკივილს,“ - ირინა წირქვაძე

გადაუდებელი დახმარების ექიმმა ირინა წირქვაძემ სპორტულ აქტივობებთან დაკავშირებული ტრავმების შესახებ ისაუბრა. მისი თქმით, ბავშვებში ხშირია ამოვარდნილობები და მოტეხილობები, რომლებიც სპორტულ აქტივობას უკავშირდება:

„ბავშვებში სპორტულ აქტივობებთან დაკავშირებული ტრავმების დროს უფრო ხშირია ამოვარდნილობა, მოტეხილობა, ​შედარებით ნაკლებია თავის ტრავმა,განსაკუთრებით, თუ დაცულია ბავშვი ჩაფხუტით. თუმცა ცნობილია, რომ ჩაფხუტი 100 %-ით არ იცავს თავს დაზიანებისგან, მაგრამ თუ მიიღო დაზიანება ბავშვმა, ნაკლებად საშიშია. ვეცადოთ, პანიკაში არ ჩავვარდეთ. ეს რთული გასაკეთებელია, მაგრამ ბავშვები სტრესში ვარდებიან, როდესაც ოჯახის წევრები იწყებენ ყვირილს.სტრესული გარემო ხშირად უფრო მეტ ზეგავლენას ახდენს ხოლმე, ვიდრე თვითონ ტრავმა.“

ირინა წირქვაძემ მშობლებს მიწაზე დაცემული ტრავმირებული ბავშვის პირველადი დახმარების წესები გააცნო:

​როდესაც ბავშვი უკვე მიწაზეა გადმოვარდნილი, ვეცადოთ, რომ ძალიან არ ვამოძრაოთ. თუ შუა გზაზეა, რა თქმა უნდა, უსაფრთხოების გამო უნდა გადავიყვანოთ. ესეც ისე გავაკეთოთ, რომ სხეულის ცალკეული ნაწილები მნიშვნელოვნად არ მოძრაობდეს. მოტეხილობები ბავშვებში ცოტა განსხვავდება მოზრდილთა მოტეხილობებისგან. ის შეიძლება ისე არ გამოიყურებოდეს, როგორც მოზრდილებშია. ეს არ გამორიცხავს მოტეხილობის არსებობას. ზედმეტი მოძრაობით ჩვენ შეიძლება ეს მოტეხილობები უფრო გავაღრმავოთ. რა თქმა უნდა, უნდა გამოვიძახოთ სასწრაფო დახმარება. ცივის დადება გარკვეულწილად ანალგეზიურ ეფექტს ატარებს. ბავშვს უფრო მეტი კომფორტი აქვს. თუ ეს მოტეხილობაა, ტკივილს ცივის დადება არ მოუხსნის.“

ირინა წირქვაძის თქმით, მცირე ასაკის ბავშვებში გავრცელებული ტრავმაა იდაყვის სახსრის ამოვარდნილობა:

„მცირე ასაკის ბავშვებში ხშირია იდაყვის სახსრის ამოვარდნილობა. ​დაცემული ბავშვის წამოყენების დროს შეიძლება ეს ამოვარდნილობა განვითარდეს. ეს იწვევს ძალიან ძლიერ ტკივილს და ჭირვეულობას. რა თქმა უნდა, არ უნდა ვეცადოთ ჩასმას ექიმის გარეშე. მით უფრო, თუ ბავშვი დაცემულია და ამის შემდეგ მოხდა ამოვარდნილობა. უნდა გამოირიცხოს მოტეხილობა.“

„გარეგანი სისხლდენის შეჩერების ყველაზე ეფექტიანი საშუალება არის გარეგანი ზეწოლა. ვიღებთ სუფთა საფენს. ათი წუთის განმავლობაში უწყვეტი ზეწოლა უნდა გაკეთდეს საკმაოდ ძლიერად თვითონ ჭრილობაზე. ​ათი წუთის განმავლობაში ეს ზეწოლა არ უნდა მოვხსნათ. ხშირად არის, რომ ვუყურებთ, გაჩერდა თუ არა. ზეწოლა უნდა გაგრძელდეს ათი წუთი მინიმუმ, იმიტომ, რომ უკვე შემადედებელი ფაქტორები იწყებს მუშაობას და სისხლდენა უნდა შეჩერდეს,“ - აღნიშნულ საკითხებზე ირინა წირქვაძემ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის გადაცემაში „თქვენი კლინიკა“ ისაუბრა.

წყარო: ​„თქვენი კლინიკა“

წაიკითხეთ სრულად