Baby Bag

„ტყუილები არ ჩნდება იმ ოჯახში, სადაც მშობლები ბავშვებს უგებენ“ - შალვა ამონაშვილი

„ტყუილები არ ჩნდება იმ ოჯახში, სადაც მშობლები ბავშვებს უგებენ“ - შალვა ამონაშვილი

როგორ უნდა მოიქცეს მშობელი, როცა შვილი ატყუებს? - აღნიშნულ თემაზე აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა პირველ არხთან ისაუბრა. 

მისი თქმით, ტყუილები არ ჩნდება იმ ოჯახში, სადაც მშობლები ბავშვებს უგებენ. ასეთ შემთხვევაში ბავშვს არა აქვს მიზეზი, რომ მოგვატყუოს:

,,ტყუილი რა არის თავისთავად? -  ტყუილის დროს მე ფარდას ვუშვებ იმ სიმართლესა და შენ შორის, რამაც შეიძლება ჩემზე გავლენა იქონიოს. თუ ფარდა ჩამოვუშვი და ლამაზი ფარდაა, დამშვიდდება დედა, დამშვიდდება ყველა და მე არაფერი დამემართება. ეს ყველაფერი ბავშვმა უკვე განიცადა და გაიგო. ამიტომ ჩვენ უნდა ვეცადოთ, არ შევუქმნათ ბავშვს ფარდის ჩამოშვების აუცილებლობა. როდესღაც პატარამ იგრძნო, დედას რომ მართალი უთხრა, იმიტომ გაბრაზდა, დასაჯა, საყვარელი ნივთი წაართვა, არ გაუშვა, გაებუტა და სხვა. ეს რადგან არ უნდა ბავშვს, ამიტომ ფარდებს უშვებს სულ. რა თქმა უნდა, ეს ბავშვის ნიჭიერებაც არის. სხვათაშორის ბევრი ნაწარმოები მართალია? ტყუილიაო არ ვიტყვით, ფანტაზიას დავარქმევთ. ამრიგად, ბავშვსაც უნდა დავუფასოთ ეს და ფანტაზიად მივიღოთ. ხომ გაქვს დედის გული? თვითონ მიხვდები რის გამო, რას ამბობს ბავშვი და ის მიზეზი თუ მოუხსენი, მაშინ უბრალოდ იფანტაზიორებს. ეს არა მარტო უმცროს ასაკში, მერე როცა იზრდებიან, მაშინ სჭირდებათ ხოლმე ტყუილები. აი, მერე გადაიქცევა ფანტაზია ტყუილებად, თუ თავში ვასწავლეთ. ჩვენი ბავშვობა ჩვენი ფესვებია, ბავშვობა არ არის ისტორია, რომ ვიქავი იქ, დაიხურა ის წიგნი და ახლა სხვა ვარ. როგორი ბავშვობაც გვქონდა, ის ფესვები გვავითარებენ ჩვენ. დედის მთავარი საზრუნავია, რომ ეს ფესვები იყოს ზნეობრივად ჯანსაღი, მიმართოს სიკეთისკენ და ალვის ხე გაიზრდება, რუსთაველი რომ შენატროდა ისეთი ალვის ხე.''

შეიძლება დაინტერესდეთ

„როდესაც მშობელი არის მორალისტი და მორალის სფეროდან ელაპარაკება შვილს, ეს ახშობს იმ შინაგან იმპულსებს, რომელიც ურთიერთობისთვისაა საჭირო,“ - ნანა ჩაჩუა

„როდესაც მშობელი არის მორალისტი და მორალის სფეროდან ელაპარაკება შვილს, ეს ახშობს იმ შინაგან იმპულსებს, რომელიც ურთიერთობისთვისაა საჭირო,“ - ნანა ჩაჩუა

ფსიქოლოგმა ნანა ჩაჩუამ ბავშვის პიროვნებად ჩამოყალიბებისთვის ოჯახის როლზე ისაუბრა. მან აღნიშნა, რომ დღის განმავლობაში მშობელთან გატარებული 20 წუთიც კი უდიდეს ზეგავლენას ახდენს ბავშვის ჩამოყალიბებაზე:

„ახლა ხშირად არის, რომ ოჯახს დამხმარე ჰყავს, შეიძლება ძიძა იყოს, დიასახლისი და ა.შ. როდესაც ბავშვები შინ მიდიან, ისინი არ არიან მარტო. ძიძა არის ოჯახში, თუ დამხმარე არის, ის ისეთ გავლენას, ზემოქმედებას ბავშვის აღზრდაზე ვერ ახდენს, როგორც თუნდაც რამოდენიმე წუთით მშობელთან ურთიერთობა. კვლევებით დადასტურებულია, რომ სულ 20 წუთიც კი საკმარისია იმისთვის, რომ სამსახურიდან შინ დაბრუნებულმა მშობელმა მიიღოს მონაწილეობა ბავშვის ყოველდღიურ ცხოვრებაში. შეიძლება ეს იყოს გაკვეთილების მომზადება, დახმარება, გამოკითხვა. ინიციატივა, თუ რა ტიპის იქნება ეს ურთიერთობა, ბავშვისგან უნდა მოდიოდეს. ​მშობელი მას თავზე არ უნდა ახვევდეს თავის სურვილს.“

​ნანა ჩაჩუას თქმით, ბავშვთან მორალის სფეროდან ლაპარაკი ახშობს იმ იმპულსებს, რომელიც ურთიერთობისთვის არის საჭირო:

„ერთი მშობელი მეუბნებოდა, რომ მამა სახლში დაბრუნებისას ბავშვს ეუბნება: „აბა, რა წაიკითხე დღეს?“ „აბა, გეყოფა ტელევიზორთან ჯდომა, შედი ოთახში.“ როდესაც მშობელი არის მორალისტი და მორალის სფეროდან ელაპარაკება შვილს, ეს ახშობს იმ შინაგან ინიციატივას, იმპულსებს, რომელიც ურთიერთობისთვისაა საჭირო. ნელ-ნელა ამით მშობლები ბავშვებს კარგავენ, ურთიერთობებს კარგავენ. ოჯახმა რაც უნდა გააკეთოს, არის ის, რომ ადამიანი პიროვნებად ჩამოყალიბების გზაზე დააყენოს. ზრდასრული ადამიანის ქმედების ყველა ვექტორი პიროვნებად ჩამოყალიბებისკენ უნდა იყოს მიმართული.“

„ერიკ ერიკსონის მიხედვით, ფსიქო-სოციალური განვითარების სტადიები არსებობს. თუ რომელიმე ასაკობრივი სტადია წინააღმდეგობრივი აღმოჩნდება, ამის ფიქსაცია მოხდება და შესაძლოა, ადამიანმა მთელი ცხოვრების განმავლობაში ამ ასაკის სირთულე თავის თავში ატაროს. თუ მან ამის გადალახვა შეძლო, დიდი ძალისხმევა სჭირდება ამისთვის. ძალიან დიდ დახმარებას უწევს მოზარდს მხატვრული ლიტერატურა. ეს უდიდესი დამხმარე ძალაა აღზრდის პროცესში. ახლა წიგნების ბაზარზე ისეთი მდარე ხარისხის ლიტერატურას წააწყდები, რომ შეიძლება ადამიანი დაანგრიოს, არამცთუ პოზიტიური როლი შეიტანოს პიროვნულ ზრდაში,“ - აღნიშნულ საკითხებზე​ ნანა ჩაჩუამ „ქართული არხის“ გადაცემაში „ფიქრი ხმამაღლა“ ისაუბრა.

წყარო: ​„ქართული არხი“

წაიკითხეთ სრულად