შეტევითი ხველა - რა შეიძლება გაუკეთოთ ბავშვს, სანამ ექიმთან მიიყვანთ?

​​ნეიროფსიქოლოგმა თამარ გაგოშიძემ მშობლების მიერ ბავშვის რთული ქცევის მართვის დროს დაშვებულ სამ უმნიშვნელოვანეს შეცდომაზე ისაუბრა. მისი თქმით, უფროსები მეტისმეტად არიან ფოკუსირებულები ნეგატიური ქცევის ჩახშობაზე, რაც არასწორია:

„მინდა ყურადღება გავამახვილო იმ ძირითად შეცდომებზე, რომელსაც მშობლები უშვებენ რთული ქცევის პრევენციისა და მართვისთვის. პირველი და ყველაზე მნიშვნელოვანი, ეს არის ​დამოკიდებულება რთული ქცევის მიმართ. ჩვენ, ბუნებრივია, არ მოგვწონს ეს ქცევა. ვცდილობთ, რომ ის ჩავახშოთ, ჩვენთვის არის დამანგრეველი და გამაღიზიანებელი. ჩვენ არ უნდა ვებრძოლოთ ამ ქცევას, არ უნდა ჩავახშოთ ასე და არ უნდა იყოს ჩვენი მტერი ბავშვის ეს ქცევა. ჩვენ უნდა დავეხმაროთ ბავშვს იმაში, რომ მან თვითონ მოახერხოს თავისი ემოციის დაძლევა, იმედგაცრუების დაძლევა და რთულ სიტუაციასთან გამკლავება. ჩხუბი, დაყვავება, მოფერება და მსგავსი დამოკიდებულებები არ ჭრის. რაც უფრო ფოკუსირებული ვართ რთულ ქცევაზე, მით უფრო რთულდება ეს ქცევა. ყველაზე კარგი სტრატეგიაა იგნორირება, თუ ბავშვს ამ დროს არ აწუხებს რაიმე ფიზიკური.“

​თამარ გაგოშიძის თქმით, თავისუფალი ადამიანის აღსაზრდელად წესებისა და შეზღუდვების დაწესება აუცილებელია:

„მეორე და ყველაზე მნიშვნელოვანი შეცდომა არის ფიქრი იმის შესახებ, რომ ბავშვი უნდა გავზარდოთ თავისუფალ პიროვნებად და ამიტომ წესებს და შეზღუდვებს მას ვერ დავუწესებთ. თუ ჩვენ არ დავაწესეთ წესები, თუ არ დავუწესეთ ბავშვებს საზღვრები, ბავშვი ვერასდროს მიეჩვევა თავისუფალ არჩევანს და თავისუფალ პიროვნებად ვერ ჩამოყალიბდება. ამაში მას გარემო უნდა დაეხმაროს. ​ბავშვს გარემო უნდა დაეხმაროს არა ძალადობრივად, არა ყველაფრის უფლების მიცემით, არამედ იმით, რომ მან თვითონ გააკეთოს არჩევანი იმის მიხედვით, თუ რა შედეგი მოჰყვება მის რთულ ქცევას. მნიშვნელოვანია, რომ ბავშვმა წინასწარ იცოდეს და შეთანხმებული გვქონდეს მასთან, თუ რა საზღვრებში მოუწევს მას მოქმედება, რა არის ის წესი, რომელიც მან უნდა შეასრულოს.“

„მესამე შეცდომა, რომელსაც მშობლები უშვებენ შვილებთან დაკავშირებით, ეს არის დამოკიდებულება, რომ შვილებს უნდა ავარიდოთ უარყოფითი ემოციები. კი არ უნდა უარვყოთ ბავშვის ნეგატიური ემოციები, ​ჩვენ ხელი უნდა შევუწყოთ მას, რომ თვითონ გამოხატოს ეს ემოციები, დაარქვას სახელი ემოციას. ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი. ბავშვმა უნდა იცოდეს, როდის სწყინს, როდის უხარია, როდის ღელავს, როდის არის გაღიზიანებული. ჩვენ უნდა დავეხმაროთ მას, რომ სახელი დაარქვას ემოციებს, გაამატერიალუროს ისინი. ეს ბევრად გაუადვილებს მასაც და ჩვენც გაგვიადვილებს ამ ემოციების მართვას,“ - აღნიშნა თამარ გაგოშიძემ.

წყარო:​ UNICEF Georgia