Baby Bag

ხილი თუ ხილის წვენი? - რომელია უმჯობესი?

ხილი თუ ხილის წვენი? - რომელია უმჯობესი?

ნუტრიოციოლოგმა მარი მალაზონიამ მთლიანი ხილისა და ხილის წვენის სასარგებლო თვისებების შესახებ ისაუბრა. 

,,ძალიან მნიშვნელოვანი რეკომენდაციები მინდა გაგიზიაროთ, რომელიც არაერთი ორგანიზაციის მიერ არის შეჯერებული და ბავშვთა კვებისათვის განიხილება როგორც ერთ-ერთი მთავარი ღერძი. ბავშვთა ჯანმრთელობისათვის მნიშვნელოვანია ყველა ჯგუფის პროდუქტის მოხმარება, მათ შორის უპირველესად ბოსტნეულისა და ხილის.''

ნუტრიციოლოგმა განსაკუთრებით გამოყო ხილი. მან აღნიშნა, რომ საზოგადოების დამოკიდებულება განსხვავებულია მთლიანი ხილის და ხილის წვენის მიმართ:

,,რომელია უმჯობესი ბავშვისთვის მთლიანი ხილი მივაწოდოთ თუ მივცეთ ხილის წვენი. რა უპირატესობა აქვს ხილის წვენს? ხილის წვენი არის თითქოს ბევრად უფრო კომპაქტური, ადვილად მოსახმარი, იმიტომ რომ არ მოითხოვს ღეჭვას, ჩაკბეჩვას, გადამუშავებას. გარდა ამისა, ის არის ნარჩენებისგან გასუფთავებული, მოსახერხებელი ერთბაშად მისაღებად, ასევე კალორიულ შევსებას გვაძლევს ძალიან სწრაფად. ბავშვებისთვის ადვილად მისაღებია, რადგან მათ უყვართ წვენების მიღება, განსაკუთრებით თუ ტკბილია კიდევ უფრო მოსწონთ. ჩვენ აქ ვსაუბრობთ წვენზე და არა ხილის სასმელზე, რომელიც მარკეტინგულად შეფუთუფლია, უფრო ლამაზია, 100%-ით ნატურალური წვენი შეიძლება არ გამოიყურებოდეს ისე ეფექტურად, როგორც გასაყიდად გამზადებული ხილის სასმელი.''

მარი მალაზონია აღნიშნავს, ხილის წვენს თუ მთლიან ხილს შევადარებთ, ბევრად პროცესირებულია. ეს ერთი და მეორე, ძალიან მნიშვნელოვანია მცენარეული ბოჭკო, რომელიც აუცილებლად იქნება დაკარგული ხილის წვენში (დამუშავების პროცესში იკარგება). მესამე ფაქტორი - წვენი შეგვიძლია, ერბაშად დავლიოთ, მთლიანი ხილის მირთმევის შემთხვევაში კი გვჭირდება რამდენიმე ორგანოს ჩართვა, იმისათვის, რომ პროდუქტი აღვიქვათ, ჩავკბიჩოთ, დავღეჭოთ, დავაქუცმაცოთ და შემდეგ მივცეთ გზა მონელებისათვის, ამას აქვს ძალიან დიდი მნიშვნელობა თავად ორგანიზმისათვის და  ბავშვის ჯანმრთელობისთვის. 

რატომ?

,,იმიტომ რომ დადგინდა, მაგალითად, 4 წლამდე ასაკის ბავშვებისთვის აუცილებელია დაახლოებით 1 ჭიქამდე ნატურალური ხილი იყოს გადანაწილებული დღის განმავლობაში. 4 -17 წლის ზემოთ ბავშვებისთვის საშუალოდ ორი ჭიქაა საჭირო (მეტ-ნაკლებობით, სხვადასხვა ფაქტორების გათვალისწინებით). ასევე გასათვალისწინებელია როგორ შეესაბამება მთლიანი ხილისა და წვენის ულუფა. მთლიანი ხილის ულუფა წვენს შეესაბამება შემდეგნაირად - 1 ულუფა ხილი არის დაახლოებით 170 გრ. წვენი, ანუ 178 მლ. მოცულობით (ჭიქაზე ოდნავ ნაკლები). ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი ბავშვის ჯანმრთელობისთვის, იმიტომ რომ როდესაც ვსაუბრობთ პირის ღრუს ჯანმრთელობაზე, გასათვალისწინებელია ზოგიერთი წვენის მოხმარების სიფრთხილე. მაგალითად, ციტრუსის მოხმარების შემთხვევაში, ერთი მხრივ ძალიან სასარგებლოა, მეორე მხრივ კი ახასიათებს კბილებში მიკრობზარების შემთხვევაში, მათი შემდგომი დაზიანება, რაც მშობელმა აუცილებლად უნდა გაითვალსიწინოს და წვენის მოხმარების შემდეგ პირის ღრუს ჰიგიენა გამოიყენოს'' - აღნიშნულის შესახებ ნუტრიციოლოგმა მარი მალაზონიამ საქართველოს პირველი არხის გადაცემაში „პირადი ექიმი - მარი მალაზონია“ ისაუბრა. 

შეიძლება დაინტერესდეთ

ბავშვები, რომლებიც ტალახში ხშირად თამაშობენ, გონიერები არიან

ბავშვები, რომლებიც ტალახში ხშირად თამაშობენ, გონიერები არიან

გამოუცდელი მშობლები ძალიან ღელავენ, როდესაც ხედავენ, რომ ბავშვი ტალახში ​თამაშობს. მიკრობების პანიკური შიშის გამო ისინი ყველა ნივთს ასტერილებენ და წმენდენ, რომელთანაც ბავშვს აქვს შეხება. დედები გულდასმით რეცხავენ საწოვარას, ღრძილების მასაჟორს, წმენდენ თოჯინებს და საბავშვო წიგნებს. მშობლები ბავშვის თითოეული მოძრაობის გაკონტროლებას ცდილობენ და შფოთავენ, როდესაც ამჩნევენ, რომ პატარას ქვიშასა და ტალახში თამაშისკენ აქვს მიდრეკილება. ისინი ღელავენ, რადგან ეშინიათ, რომ ბავშვი ჭუჭყიან ხელს პირში ჩაიდებს და საშიში მიკრობები მის ორგანიზმში შეღწევას შეძლებენ. მშობლების მეტისმეტი მღელვარება, შესაძლოა, პანიკურ შიშშიც გადაიზარდოს. მსგავს უმიზეზო შფოთვას, როგორც წესი, ინფორმაციის ნაკლებობა იწვევს.


მიეცით ბავშვს ტალახში თამაშის უფლება!

პატარები ბუნებაში ბევრ დროს უნდა ატარებდნენ. მათ ეზოში ფეხშიშველი სიარულის ნება ხშირად უნდა დართოთ. ნუ აუკრძალავთ თქვენს შვილს ტალახში თამაშს. ნუ შეგეშინდებათ, რომ ბავშვმა ჭუჭყიანი ხელი პირში არ ჩაიდოს. თქვენი შვილის ჯანმრთელობას ტალახში თამაში საფრთხეს ნამდვილად არ შეუქმნის. ბავშვებს ბედნიერებისა და ჯანმრთელობისთვის მეტი თავისუფლება სჭირდებათ. ტალახში თამაში მათ საოცარ განწყობაზე აყენებს და მათი ორგანიზმისთვის ძალიან სასარგებლოა. თანამედროვე მშობლებს მსგავსი განცხადებების მოსმენა პარადოქსულად ეჩვენებათ, მაგრამ კვლევებით მტკიცდება, რომ ეს სრული სიმართლეა. მთავარია იცოდეთ, რომ ყველა სახის ტალახი ერთნაირად სასარგებლო არ არის. ბუნების წიაღში ტალახიან მინდორზე ან ბალახებში თამაში ბავშვის ჯანმრთელობაზე ძალიან დადებითად ზემოქმედებს, დახურულ სივრცეში ჭუჭყთან და ტალახთან კონტაქტს კი პატარა აუცილებლად უნდა მოარიდოთ.

მწვანე გარემოში თამაშისას ტალახში დასვრილი ბავშვი ადამიანის ჯანმრთელობისთვის საშიშ მიკრობებთან კონტაქტისგან მაქსიმალურად დაზღვეულია. ბუნების წიაღში ყოფნისას ნება მიეცით ბავშვს შეეხოს ყველაფერს, რაც მოსწონს (ცხოველთა ექსკრემენტების გარდა). მწერებთან, ბალახებთან, ხეებთან და ტალახთან შეხებით ბავშვს არაფერი დაუშავდება. მიეცით პატარებს უფლება ტალახიანი ხელებით მანამ ითამაშონ, სანამ არ დაიღლებიან. აუცილებლად დაბანეთ ბავშვს ხელები, როდესაც ჭამის დრო მოვა.

5 მიზეზი, რის გამოც პატარებს ტალახში თამაში არ უნდა დაუშალოთ

პატარებს, რომლებიც ტალახში ხშირად თამაშობენ, ჯანსაღი იმუნური სისტემა აქვთ

ტალახში უამრავი სასარგებლო მიკრობი გვხვდება, რომლებთან კონტაქტი ბავშვის იმუნურ სისტემას აძლიერებს. ეს უკანასკნელი კი პატარას ისეთი ქრონიკული დაავადებების განვითარებისგან იცავს, როგორებიცაა: ასთმა, ალერგია, სიმსუქნე და დიაბეტი. ბავშვები, რომლებსაც მშობლები მეტისმეტად ზღუდავენ და ტალახში თამაშს კატეგორიულად უკრძალავენ, ალერგიებისა და ასთმის განვითარებისკენ მეტად არიან მიდრეკილები. როგორც წესი, მშობლები მეტისმეტ სიფრთხილეს პირველი ბავშვის მიმართ იჩენენ. სათანადო გამოცდილების მიღების შემდეგ კი მეორე და მესამე შვილს ნაკლებად ზღუდავენ, რაც მათ ჯანმრთელობაზე დადებითად აისახება.

ტალახში თამაში ბავშვს აბედნიერებს

ბავშვები, რომლებიც გარეთ დიდ დროს ატარებენ დეპრესიითა და შფოთვითი აშლილობით ნაკლებად იტანჯებიან. ისინი სტრესისგან გათავისუფლებას მარტივად ახერხებენ. გარეთ გასვლისთანავე ბავშვები თავს მსუბუქად და ლაღად გრძნობენ, რაც მათ განტვირთვაში ძალიან ეხმარებათ.

ტალახში მოთამაშე ბავშვები აქტიურები არიან

ბუნების წიაღში თამაშისას ბავშვები ბევრს მოძრაობენ. ტალახში გართობისას ისინი დარბიან, დახტიან, დახოხავენ და გაცილებით მეტ ენერგიას ხარჯავენ ვიდრე შენობაში თამაშისას. ხშირი დატვირთვა და აქტიური მოძრაობა ბავშვებს ჯანსაღი წონის შენარჩუნებაში ეხმარება, რის გამოც ისინი დიაბეტის ან სხვა ქრონიკული დაავადებების განვითარების რისკის წინაშე ნაკლებად დგანან.

ტალახში თამაში ბავშვის სენსორულ სისტემას ავითარებს

ბავშვებს, რომლებიც დახურულ სივრცეში ძალიან დიდ დროს ატარებენ, სენსორული სისტემა ნაკლებად აქვთ განვითარებული. ისინი ან მეტისმეტად მგრძნობიარენი არიან, ან პირიქით სუსტი შეგრძნებები აქვთ, გენეტიკურ ფაქტორებს თუ გამოვრიცხავთ, სენსორული სისტემის არასათანადო განვითარება ბუნების წიაღში თამაშის ნაკლებობით აიხსნება. შენობიდან გასული ბავშვის შეგრძნებები სწრაფად სტიმულირდება. პატარებს გარეთ უამრავი საგნის დანახვა ან დაყნოსვა შეუძლიათ, ისინი ყურადღებით უსმენენ სხვადასხვა ხმას, ეხებიან მათთვის საინტერესო საგნებს, რის გამოც ტვინს სათანადო სიგნალები აქტიურად მიეწოდება. ბალახზე ფეხშიშველი სიარული, ტალახში ხტუნვა ან ტყეში სირბილი არამხოლოდ ბავშვის განწყობას აუმჯობესებს, მსგავსი აქტივობები თქვენი შვილის სენსორული სისტემის განვითარებას უწყობს ხელს.

ბავშვები, რომლებიც ტალახში ხშირად თამაშობენ გონიერები არიან

ბავშვები, რომლებიც ტალახში ხშირად თამაშობენ, პრობლემებთან გამკლავებას მარტივად ახერხებენ. მათ მდიდარი წარმოსახვა აქვთ და ძალიან კრეატიულები არიან. ბუნების წიაღში თამაში არამხოლოდ ბავშვის მახსოვრობის, კონცენტრაციისა და ყურადღების უნარს ავითარებს, მისი წყალობით პატარას ემოციური ინტელექტი მნიშვნელოვნად ვითარდება. ქვიშაში თამაშისას ბავშვები კოშკებს აგებენ. გარკვეული დროის გასვლის შემდეგ მათ მიერ აგებული კოშკების კონსტრუქცია რთულდება და იხვეწება. ყველაზე მარტივი შენობის აგებასაც კი დიდი მონდომება, ფანტაზია და დაგეგმვის უნარი სჭირდება.

ბავშვებს ტალახში თამაშის შესაძლებლობა უნდა მისცეთ

ბავშვების უმეტესობას ტალახში თამაში ძალიან უყვარს. თუ თქვენი პატარა მსგავსი აქტივობებით ნაკლებად იხიბლება, მის დასახმარებლად შეგიძლიათ სხვადასხვა ხერხს მიმართოთ. პარკში ან სანაპიროზე თუ მიდიხართ, ბავშვისთვის სათლი და პატარა ნიჩაბი წაიღეთ, რათა ქვიშაში თამაშის სურვილი გაუჩნდეს, ქვიშაში კოშკები და სასახლეები ააშენეთ, ეზოში ტალახს თუ გადააწყდებით, აღნიშნულ სივრცეში პატარა სამზარეულო მოაწყვეთ, სადაც ბავშვთან ერთად კერძების მომზადებით დაკავდებით. თუ ბავშვთან ერთად ეზოში მცენარეებს დარგავთ, მას ტალახში თამაშს მარტივად შეაყვარებთ. თქვენს შვილს ფოთლებით, ბალახებით და ძირს დაცვენილი ხის ტოტებით თამაში ასწავლეთ. ბავშვის თანდასწრებით შიშველი ფეხით ხშირად იარეთ ქვიშაში, ბალახზე ან ტალახში. ტალახის ან ქვიშის გამოყენებით რამეს თუ დახატავთ, ბავშვს მარტივად დააინტერესებთ. თავისუფლად იკოტრიალეთ ბალახში, რათა თქვენს შვილს კარგი მაგალითი მისცეთ.

როდის უნდა დაიბანონ ბავშვებმა ხელები ?

ბავშვებს ხელების დაბანა აუცილებლად უნდა ასწავლოთ. პირადი ჰიგიენის დაცვა პატარებს უამრავი დაავადების თავიდან აცილებაში ეხმარება. ბავშვებმა საპნითა და წყლით ხელები აუცილებლად უნდა დაიბანონ: ჭამის წინ, საჭირო ოთახიდან გამოსვლისას, ვირუსით დაავდებულ ადამიანთან კონტაქტისას, გაფუჭებულ საკვებ პროდუქტებთან ან ცხოველების ფეკალიებთან კონტაქტისას, ისეთ ადგილებში ყოფნისას, სადაც ბევრი ხალხი მოძრაობს. ბავშვებმა ხელები ხშირად უნდა დაიბანონ, როდესაც გრიპის ვირუსი თავად აქვთ. ეზოში თამაშის შემდეგ, თუ ბავშვი ჭამას არ აპირებს, ხელების სწრაფად დაბანა აუცილებელი არ არის.

მომზადებულია backwoodsmama.com-ის მიხედვით
თარგმნა ია ნაროუშვილმა 

წაიკითხეთ სრულად